Limonen
Limonen renksiz bir sıvıdır alifatik hidrokarbon siklik monoterpen olarak sınıflandırılır ve turunçgillerin meyve kabuklarının içindeki yağın ana bileşenidir.[1] D-izomeri doğada daha çok portakal kokusu olarak ortaya çıkan gıda üretiminde kullanılan bir tatlandırıcıdır.[1][2] Ayrıca kimyasal sentezde öncü ila carvone ve temizlik ürünlerinde yenilenebilir bazlı çözücü olarak da kullanılır.[1] Daha az yaygın olan L- izomer nane yağlarında bulunur ve çam, terebentin benzeri bir kokuya sahiptir.[1] Bileşik iğne yapraklıların reçinesinde özellikle Pinaceae ve portakal yağında bulunan ana uçucu monoterpenlerden biridir. Limonen adını Fransızca lemondan ("limon") alır.[3] Limonen bir kiral moleküldür ve biyolojik kaynaklar bir enantiyomer üretir: ana endüstriyel kaynak narenciye (R)-enantiyomer olan D-limonene((+)- limonen) içerir.[4] D-Limonen ticari olarak iki ana yöntemle turunçgillerden elde edilir: santrifüjlü ayırma veya buharla damıtma.
Kimyasal reaksiyonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Limonen nispeten kararlı bir mono terpen 'dir ve yüksek sıcaklıklarda izopren oluşturmak için çatlamasına rağmen ayrışma olmaksızın damıtılabilir.[5] Carveol, carvone ve limonen oksit üretmek için nemli havada kolayca oksitlenir.[1][6] Kükürt ile p-simen şeklinde dehidrojenasyona uğrar.[7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e "D-Limonene". PubChem Compound Database. National Center for Biotechnology Information, US National Library of Medicine. 2017. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2017.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Ullmannisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Merriam-Webster's dictionary entry for "limonene 6 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Accessedon 16 March 2020.
- ^ Simonsen, J. L. (1947). The Terpenes. 1 (2.2oclc=477048261 bas.). Cambridge University Press.[sayfa belirt]
- ^ Pakdel, H. (2001). "Production of DL-limonene by vacuum pyrolysis of used tires". Journal of Analytical and Applied Pyrolysis. 57: 91-107. doi:10.1016/S0165-2370(00)00136-4.
- ^ Karlberg, Ann-Therese; Magnusson, Kerstin; Nilsson, Ulrika (1992). "Air oxidation of D-limonene (the citrus solvent) creates potent allergens". Contact Dermatitis. 26 (5): 332-340. doi:10.1111/j.1600-0536.1992.tb00129.x. PMID 1395597.
- ^ Weitkamp, A. W. (1959). "I. The Action of Sulfur on Terpenes. The Limonene Sulfides". Journal of the American Chemical Society. 81 (13): 3430-3434. doi:10.1021/ja01522a069.
|
Bu madde bir taslaktır. Bu maddeyi geliştirerek veya özelleştirilmiş taslak şablonlarından birini koyarak Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |