Sarı akrep

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Leiurus abdullahbayrami sayfasından yönlendirildi)
Sarı akrep
Biyolojik sınıflandırma
Üst âlem: Eukaryota
Âlem: Animalia
Alt âlem: Eumetazoa
Şube: Arthropoda
Alt şube: Chelicerata
Sınıf: Arachnida
Takım: Scorpiones
Alt takım: Neoscorpionina
İnfra takım: Orthosterni
Üst familya: Buthoidea
Familya: Buthidae
Cins: Leiurus
Tür: L. abdullahbayrami
Leiurus abdullahbayrami
Yağmur, Koç & Kunt, 2009

Sarı akrep (Leiurus abdullahbayrami), Buthidae familyasından insan sağlığı açısından çok tehlikeli endemik bir akrep türü. Zehri insanlar için ölümcül olabilmektedir.

Türkiye'de ilk kez 1959 yılında Adıyaman'da keşfedildiği zaman Leiurus quinquestriatus adıyla kayıtlara geçirilmiş ve son yıllara kadar bu ad altında ele alınmıştır. 2009 yılında yapılan bir araştırmayla[1] Türkiye'deki popülasyonun Leiurus quinquestriatus türüne sokulamayacak kadar farklı olduğu anlaşılmış ve Leiurus abdullahbayrami adıyla tür kategorisine yükseltilmiştir. Türkiye'den verilen 2009 öncesi L. quinquestriatus kayıtlarının hepsi günümüzde L. abdullahbayrami türüne sokulmaktadır. Leiurus cinsinin Türkiye'deki tek temsilcisidir.

İsrail, Necef Çölü, Leiurus quinquestriatus; Türkiye'den 2009 öncesi kayıtlarda bu ad altındaki bireyler günümüzde bu türden ayrılmaktadır
Leiurus quinquestriatus ?
Leiurus abdullahbayrami ?

Morfoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Ancak 2009 yılında ayrı bir tür olduğu anlaşılan L. abdullahbayrami, daha önce sınıflandırıldığı L. quinquestriatus türüne çok benzer. Açık saman renginde oluşu çöl akrebi olduğunu göstermektedir. Uzunlukları 85–100 mm arasındadır. Birinci ve ikinci mesosomal segment beş karinalıdır. Beşinci metasomal segment koyu renklidir. 5 lateral göze sahiptir. Karapaksta medio-lateral ve postero-median karinalar birleşerek tam bir lir şeklinde yapı sergiler.

Habitat[değiştir | kaynağı değiştir]

Kurak step bölgelerde, açık alanlarda taş altlarında görülürler.

Tehlikesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Dünyanın en zehirli akreplerinden biridir. İnsanlar için ölümcüldür. Türkiye'nin iki ölümcül akrep türünden biridir. Zehri diğer ölümcül tür olan kara akrep (Androctonus crassicauda) zehrinden iki kat daha kuvvetlidir.

Yayılımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'nin endemik türüdür. Güneydoğu Anadolu'nun batısında (Adıyaman, Gaziantep, Kilis, Hatay, Kahramanmaraş, Mardin ve Şanlıurfa) rastlanır.

Keşfi[değiştir | kaynağı değiştir]

Keşif süresi bayağı hızlı ve hareketli geçmiştir.[2]

Adlandırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'nin önde gelen araknologlarından Prof. Dr. Abdullah Bayram'ın adına ithafen bu ad verilmiştir.

NOT : Türkçe kaynaklarda sarı akrep adı, Mesobuthus cinsinden akrepler için de kullanılmaktadır.

Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Ersen Aydın Yağmur, Halil Koç, and Kadir Boğaç kunt (2009) 25 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Description of a new species of Leiurus Ehrenberg, 1828 (Scorpiones: Buthidae) from Southеastеrn Turkey, Euscorpius — Occasional Publications in Scorpiology. 5 October 2009, No. 85
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2010.