Leblebici Horhor Ağa
| Müzik | Dikran Çuhacıyan |
|---|---|
| Libretto | Takvor Nalyan |
| Gala | 11 Ocak 1876 |
| İlk gösterim yeri | Beyoğlu Fransız Tiyatrosu, İstanbul |
Leblebici Horhor Ağa , ilk Türkçe operetlerdendir. 1875’te bestelenen, ilk defa İstanbul’da 11 Ocak 1876’da sahnelenen eserin librettosu Takvor Nalyan’a, müziği Dikran Çuhacıyan’a aittir.
İstanbul’da yaşanmış gerçek bir aşk hikayesini konu alır. Üç perdelik bir eserdir.
İstanbul dahilinde yazılı Türkçe tiyatro oyunu oynama tekeli on yıl süre ile Güllü Agop Efendi’ye verildiği için Çuhaçıyan, 1874’te “Operahane-i Osman” adlı bir operet topluluğu kurarak İstanbul’da temsiller vermek yoluna gitmişti.[1] Yarattığı Türkçe operetler arasında sevilen eseri Leblebici Operet olmuştur. Eser ilk defa Beyoğlu Fransız Tiyatrosu’nda sahnelendi ve çok beğenildi.[2] Ermenice, Yunanca, Almanca, Fransızca ve Rusça’ya çevrilip bu dillerde de oynandı.
Eser, Muhsin Ertuğrul yönetiminde iki defa “Leblebici Horhor” (1923) ve ”Leblebici Horhor Ağa” (1934) adlarıyla filmi çekildi; 1965’te Ankara Devlet Operası sanatçıları tarafından sahnelendi; 1975’te televizyon filmi olarak çekildi.
Konusu
Olaylar, İstanbul’da henüz yeniçeri ocağının kapanmadığı bir devirde geçmektedir. Mirasyedi Hurşid Bey, Şile’deki bir gezintisi sırasında Leblebici Horhor’un kızı Fadime’yi görür. Birbirlerini ilk bakışta seven ve aşık olan gençler Kağıthane’de gizlice buluşur; birbirleri ile evlenmek isterler.
Leblebici Horhor Efendi bu evliliğe karşı çıkınca Hürşit Bey Fadime'yi Şile'ye kaçırır; konağında saklar. Kızını Hurşit Bey’in elinden almak için kadın kılığına giren Leblebici Horhor Efendi yakalanır. Hurşit Bey’in adamlarından dayak yer.
Küçük düşen Leblebici Horhor Ağa, kızı Fadimeyi Hurşit Bey’in elinden almayı bir kez daha denemek üzere İstanbul’un bütün leblebicilerini toplar. Bir yanda Hurşit Bey’in adamları, bir yanda Leblebici Horhor Efendi’nin leblebicileri ve öte yanda da yeniçeriler birbirlerine girerler. Bostancıbaşı, herkesi yatıştırır; tarafları dinler. Bostancıbaşı’nın zorlaması ile Leblebici Horhor Efendi bu evliliğe razı olur.