Kvabishevi Kilisesi
.jpg) Kvabishevi Kilisesi | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Kvabishevi, Borcomi Belediyesi, Samtshe-Cavaheti, Gürcistan |
| Koordinatlar | 41°46′27″K 43°14′36″D / 41.77417°K 43.24333°D |
| İnanç | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
Kvabishevi Meryem'in Ölümü Kilisesi (Gürcüce: ქვაბისხევის ღვთისმშობლის მიძინების სახელობის ეკლესია), ayrıca bilinen adıyla Mariamtsminda (მარიამწმინდა, mariamts'minda, "Aziz Meryem") Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Borcomi Belediyesine bağlı Kvabishevi köyünün 2 km kuzeybatısında konumlanmış bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks kilisesidir. Üç nefli bazilika, 8. veya 9. yüzyılda kayalık yüksek bir dağın yamacında, derin nehir kanyonuna dik bakacak şekilde inşa edilmiştir. Kilise, Şota adındaki genç bir soylunun 12 ve 13. yüzyıllardan kalma fresk portreleri ile ünlüdür. Bu kişinin o dönemin popüler çağdaş şairi Şota Rustaveli olduğu düşünülmektedir. Kvabishevi kilisesi, Gürcistan Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültürel Anıtları listesine eklenmiştir.[1]
Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]
Kvabishevi, kayalık yüksek dağın yamacındaki küçük bir terasa taştan inşa edilmiş üç nefli bir bazilikadır. Doğu cephesi kayaya yaslanmaktadır ve kasıtlı olarak ufalanmıştır. Diğer üç cephe ise dik uçurumlarında olduğu Kvabishevi kanyonuna bakar. Kilisenin terasına sadece, Borcomi-Haragauli Ulusal Parkındaki Kvabishevi Karakolundan başlayan ve kuzeydoğu yönüne giden patika kullanılarak ulaşılabilir.[2]
Erişilmesi zor olan kilise, Orta Çağ'da bölge sakinleri için savaş sığınağı olarak görev yapmıştır. Bölge sakinlerinin harabe durumundaki konut ve kaya barınakları kilisenin altında bulunmaktadır. O dönemde, Kvabi ("bir mağara") olarak bilinen köy, 1578'de bölgenin Osmanlı tarafından fethedilmesinden kısa bir süre sonra tamamen çöktü ve kilise terk edildi. Türklerin 1595 yılında yaptığı nüfus sayımına göre sadece 6 yerli köyde yaşamaya devam etmiştir. Kilisenin güneydoğusunda konumlanan ve günümüzde Kvabishevi olarak bilinen köyün nüfusu, 1870'lerde Gürcistan kuzeybatısındaki dağlık Raça bölgesinden oraya yerleştirilmiştir.[3]
Mimarisi[değiştir | kaynağı değiştir]
Kilisenin boyutu 8 x 4 metrekaredir. Ana nef, yanal neflerden çok daha büyüktür ve doğu taraftaki kemerli bir pencereye sahip yarı dairesel apsiste son bulur. Yarım kubbe küresel şekillidir. Kuzey ve güney duvarların üst orta kısımları bindirmelik içermektedir. Batı duvarın alt orta kısmı içten arşitrav ve dıştan kemerli bir giriş kapısına sahiptir. Ana nef, dikdörtgen şekilli büyük sütunlarla desteklenmiş, iki bölümden iki kemer ile ayrılmıştır. Kuzeydeki nef, pencereli yarı dairesel bir nefle son bulur. Güneydeki nef, dikdörtgensel bir giriş kapısıyla delinmiş ve iki bölmeye ayrılmıştır. Dış dekorasyonların çoğu batı cephesinde bulunur. Bunlardan biri kilisenin giriş kapısının üzerinde bulunan ve kabartma şeklinde oyulmuş üç Bolnisi tipi haçtır. Bu haçlar Gürcistan'daki erken Hristiyan sanatında tekrarlayan bir motiftir.[3][4]
Bazilika, Orta Çağ duvar resimlerinin kalıntılarını içerir. Güneydeki nefin kuzey duvarında 12 veya 13. yüzyıldan kalma bir fresk bulunmuştur. Freskte genç bir kadınla erkek tasvir edilmiştir. Orta Çağ Gürcü alfabesi asomtavruli ile yazılmış metinde bu gençlerin Şota ve İa olduğu anlaşılmaktadır. Fresk, 1987 yılında el yapımı bir demir kapı üzerindeki "repoussé" çalışmasında yeniden üretilmiştir.[5] Şota, yerel aristokrasi arasında eşine az rastlanır bir isim değildi. Popüler bir hipotez, Kvabishevi freskindeki adamın, Kaplan Postlu Şövalye destanını kaleme alan Şota Rustaveli olduğunu iddia eder.[6]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019.
- ^ "Borjomi-Kharagauli Tourist Trails: Footprint Trail". Agency of Protected Areas of Georgia. 25 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019.
- ^ a b Makalatia, Sergi (1957). ბორჯომის ხეობა: ისტორიულ-ეთნოგრაფიული ნარკვევი [The Borjomi Valley: a historical-ethnographic study] (Gürcüce). Tiflis: Sakhelgami. ss. 44-45.
- ^ "ქვაბისხევის ეკლესია" [Kvabiskhevi church]. კულტურული მემკვიდრეობის გის პორტალი [GIS portal of cultural heritage] (Gürcüce). 21 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2019.
- ^ Gogoladze, Tamaz (2014). ბორჯომის ხეობის ისტორიული და ხუროთმოძღვრული ძეგლები (გზამკვლევი) [Historical and architectural monuments of the Borjomi Valley] (PDF) (Gürcüce). Tiflis: Universali. ss. 63-64. ISBN 978-9941-22-450-8. 25 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2019.
- ^ Natadze, N.; Tsaishvili, S. (1963). Shota Rustaveli and his poem. Tiflis: Ganatleba. s. 20.