Kuvvetler statüsü sözleşmesi
Kuvvetler statüsü sözleşmesi (SOFA), bir ev sahibi ülke ile o ülkede askerî güç konuşlandıran yabancı bir ülke arasındaki bir anlaşmadır. Kuvvetler statüsü sözleşmesi genellikle diğer askeri anlaşma türleri ile birlikte kapsamlı bir güvenlik düzenlemesinin bir parçası olarak dahil edilir. Bir kuvvetler statüsü sözleşmesi, bir güvenlik düzenlemesi teşkil etmez; daha geniş güvenlik düzenlemesini desteklemek için ev sahibi ülkede bulunan yabancı personelin hak ve ayrıcalıklarını tesis eder.[1] Uluslararası hukuka göre, kuvvetler statüsü sözleşmesi askerî işgalden farklıdır.
Amerika Birleşik Devletleri en büyük yabancı varlığa sahipken ve bu nedenle çoğu kuvvetler statüsü sözleşmesini oluştururken, Birleşik Krallık, Fransa, Avustralya, Almanya, İtalya, Rusya, İspanya ve diğer birçok ülke de yurtdışında askeri kuvvetler konuşlandırmakta ve ev sahibi ülkelerle kuvvetler statüsü sözleşmeleri müzakere etmektedir. Geçmişte, Sovyetler Birliği'nin uydu devletlerinin çoğuyla birlikte kuvvetler statüsü sözleşmeleri bulunmaktaydı. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki kuvvetler statüsü sözleşmelerinin çoğu halka açıkken, bazıları gizli kalmaktadır.[2] NATO'nun, üye devletler arasındaki kuvvetler statüsü sözleşmeleri için "ilk olarak 1951'de imzalanan bir barış zamanı anlaşmasından" kaynaklanan kendi prosedürü bulunmaktadır.[3]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ R. Chuck Mason, Status of Forces Agreement (SOFA): What Is It, and How Might One Be Utilized In Iraq? 7 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., March 15, 2012, Congressional Research Service.
- ^ Bruno, Greg (2 Ekim 2008), U.S. Security Agreements and Iraq, Council on Foreign Relations, 27 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi
- ^ Jordan, Joseph L (20 Eylül 2020). "NATO SOFA AGREEMENT: BETWEEN THE PARTIES TO THE NORTH ATLANTIC TREATY REGARDING THE STATUS OF THEIR FORCES". jordanucmjlaw.com. 6 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2023.