Kuvaterner üzerine bilimsel araştırmalar
Kuvaterner bilimi; son 2,6 milyon yıl[1] olan Kuvaterner dönemini inceleyen bilimdir. Bu alan son buz çağını Holosen dönemi inceleyerek geçmişteki çevreyi ve iklimsel değişimleri anlamaya çalışır.
Kuvaterner adı, 1800'lerde jeologların fosillerden yola çıkarak yerkürenin jeolojik tarihini dört bölüme ayırmasıyla gündeme gelmiştir. Jeolojik olarak oldukça kısa olmasına (2,6 milyon yıl) rağmen Kuvaterner bilimi içinde pek çok bilime ait çalışma alanları barındırır. Bu zamanda oluşan buzullarla; jeoloji, coğrafya, jeomorfoloji, klimatoloji, nesli tükenen mamutlarla; paleontoloji, biyoloji ilgilenir. Bu devirde ortaya çıkan insan ve uygarlıkları prehistoryanın, arkeoloji, antropoloji bilimlerinin inceleme alanındadır. Jeofizik, oşinografi, prehistorya, dendrokronoloji gibi bilimlerinde Kuvaterner biliminin içinde çalışma alanları vardır.[2]
Kuvaterner bilimi, son 2,6 milyon yılda neler olduğunu, nelerin değiştiğini anlamaya çalışır. Bitkilerin, hayvanların ve insanların yeryüzüne yayılması, yerkürenin şekillenmesi, ilk insanlar, kültürleri, yaşam tarzları, yerkabuğundaki aşınma ve taşınma geçmişi, yerin depremselliği ve doğal afetler inceleme alanlarıdır.[3]
Kuvaterner zamanında iki alt devre vardır, Pleistosen ve Holosen. 2.5 milyon yıl önce başlayan Pleistosen çağında aşırı soğuma ile iklim değişimleri sonucunda da buzul dönemi oluşmuştur. Günümüzden 12 000 yıl önce sıcaklıklar artmış Holosen çağı başlamıştır. Yaşadığımız zaman buzullar arası sıcak dönem olup, daha sonra buzul döneminin başlayabileçeği değerlendirilmektedir. Son 400 bin yıllık devrede 70 ile 90 bin yıl buzul çağı, 10 ile 30 bin yıl saıcak buzularası dönemle belirlenmiştir. Buzullar günümüzde yerkürenin %10'unu kaplarken, buzul dönemlerinde %30'u bulmuş, sonuçta deniz seviyesi bugüne göre 130 m alçalmıştır. Holosen devrindeki ısınma ile günümüz seviyesine ulaşmıştır.[4]
Kuvaterner bilim dergileri[değiştir | kaynağı değiştir]
Boreas[değiştir | kaynağı değiştir]
Boreas, 1972 yılından günümüze Collegium Boreas adına yayınlanmış, hakemli bir akademik dergidir. Senede 2 sayı çıkarmaktadır. Dergide, dördüncü araştırmanın tüm dalları kapsanmıştır; dördüncü çevrenin biyolojik ve biyolojik olmayan yönleri hem buzul hem de buzul olmayan alanlar. Eski Taylor & Francis tarafından yayınlanan Boreas, 1998 yılından bu yana Wiley-Blackwell tarafından yayınlanmıştır.[5]
Geografiska Annaler[değiştir | kaynağı değiştir]
Geografiska Annaler, İsveç Antropoloji ve Coğrafya Derneği tarafından yayınlanan bilimsel bir dergidir. Dergi 1919'da kuruldu. 1965 yılından bu yana gazete iki seri halinde A ve B olarak yayınlanıştır.Seri A'da ise arctic araştırma, fiziki coğrafya, glacioloji ve dörtlü bilim ile genel olarak ilgilenilmiştir. B Serisi, insan coğrafyası ve ekonomik coğrafya konularını kapsamaktadır.
Journal of Quaternary Science[değiştir | kaynağı değiştir]
Dördüncülük Bilimi Dergisi anlamına gelmektedir, Kuvaterner Araştırma Derneği adına yayınlanmış, hakemli bir akademik dergidir. Kuvaterner bilimin her yönüyle ilgili araştırmaları kapsar. Dergi, tartışmalar ve mektuplar zaman zaman davet edilen incelemelerle birlikte yayınlanmasına rağmen, yılda iki tematik konu ile ağırlıklı olarak araştırma makaleleri yayımlamaktadır. Journal Citation Reports'a göre, derginin 2012 etkisi faktörü 2.939 var.[6]
Quaternary Geochronology[değiştir | kaynağı değiştir]
Kuvaterner Geokronoloji, Kuvaternar Dönemi örneklerinin çıkarılmasında kullanılan yöntem ve sonuçları ele alan, hakemli bir bilimsel dergidir.[7]
Quaternary International[değiştir | kaynağı değiştir]
Quaternary International, kuvaterner biliminde Uluslararası bir çalışma sağlamıştır. Kuvaterner Araştırma Birliği adına Elsevier tarafından yayınlanan ve hakemli bir bilimsel dergidir.[8]
Quaternary Research[değiştir | kaynağı değiştir]
Kuvaterner Araştırma, dördüncü bilim dalında hakemli bir bilimsel dergidir. Dergimiz 1970'te kurulmuş, Elsevier tarafından yayınlanmıştır ve D. B. Booth ve A.R tarafından düzenlenmiştir.[9]
Quaternary Science Reviews[değiştir | kaynağı değiştir]
Kuvaterner Bilim İncelemeleri, kuaterner bilim hakkında bir hakemli bilimsel dergi. 1982'de kuruldu ve Elsevier tarafından yayınlandı. Baş editör C.V.'dir. Murray Wallace (Wollongong Üniversitesi). Journal Citation Reports'a göre, gazetenin 2013 etki faktörü 4.571'dir.[10]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ TUROĞLU, Hüseyin. "Sonuç" (PDF). Yenilenen Kuaterner Kronostratigrafisi. tcd.org.tr. 26 Mart 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2014.
- ^ GÜRBÜZ, Esra. "Kuvaterner Bilimi" (PDF). jmo.org.tr. 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2014.
- ^ KAZANCI, N. "Kuvaterner Bilimi". www.kuvaterner.org. 23 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2014.
- ^ KAYAN,İlhan. "Kuvaterner'de Deniz Seviyesi Değişmeleri". Erişim tarihi: 17 Ekim 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016.
- ^ "Quaternary Science Reviews". 2013 Journal Citation Reports. Web of Science (Science ed.). Thomson Reuters. 2014.