Kullanıcı:R.nurcaba/madde adı
Sill[değiştir | kaynağı değiştir]
Sill, yeryüzüne doğru yükselen erimiş kayalardan oluşan magmanın yer kabuğunun çeşitli tabakalarının arasına sızıp soğumasıyla oluşan derinlik volkanizması şekillerinden bir tanesidir.[1]
Derinlik Volkanizması[değiştir | kaynağı değiştir]
Volkanizma magmanın yeryüzüne çıkması ya da yeryüzüne kadar sokulması olayına denir. Yüzeysel ve derinlik volkanizması olarak üzere ikiye ayrılır.[2]
Magmanın yer kabuğundaki çatlaklar boyunca yeryüzüne doğru yükselip yüzeye ulaşamaması durumunda yer kabuğunun çeşitli derinliklerinde yavaş yavaş soğumasına derinlik volkanizması denir. Bunun sonucunda batolit, lakolit, dayk ve sill adında şekiller oluşur.[3]
- Batolit: Magmanın büyük kütleler halinde soğuması sonucu oluşan en büyük iç püskürük şekilidir.
- Lakolit: Batolitten küçük olan bu şekil, magmanın mantara benzer şekilde soğumasıyla oluşur.
- Dayk: Magmanın yeryüzüne doğru ulaşırken dik halde soğumasıyla oluşan şekildir.
- Sill: Magmanın yeryüzü tabakalarından yatay bir şekilde sızıp soğumasıyla oluşan şekildir.[4]
Dünya’da Volkanizma[değiştir | kaynağı değiştir]
Dünya’daki volkanizma yerlerini gösteren harita ile dünya tektonik hareketleri haritası aynıdır.
Ateş Çemberi[değiştir | kaynağı değiştir]
Pasifik Okyanusu’nu çevreleyen volkanizmalara verilen genel isimdir. Bu çember, Pasifik Okyanusu’nu oluşturan okyanus levhalarının, hafif kıta levhalarının altına girdiği kıta sınırlarından geçer. Altta kalan levha eriyerek magmaya dönüşür ve yukarıya doğru ilerlemeye başlar. Şili, Bolivya, Meksika, ABD, Kanada, Japonya, Rusya, Endonezya, Yeni Zelanda ve Filipinler bu çemberde bulunur.[5]
Alp-Himalaya Kuşağı Volkanları[değiştir | kaynağı değiştir]
Bu bölgede de tektonik faaliyetlerle meydana gelen volkanizma; İtalya, Türkiye -aktif volkan yoktur.- ve Yunanistan gibi ülkelerde görülür.[6]
Akdeniz ve Çevresi[değiştir | kaynağı değiştir]
Akdeniz Bölgesinde Etna, Vezüv ve Stromboli adında İtalya sınırları içinde çok önemli üç adet yanardağ bulunur.
Büyük Rift Vadisi[değiştir | kaynağı değiştir]
Afrika’yı kapsayan bu coğrafi ve jeolojik şekil yaklaşık 6.000 kilometre uzunluğundadır. [7]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Ortaöğretim Coğrafya Ders Kitabı 10. Yıldırım Yayınları. 18 Nisan 2019. s. 22.
- ^ "Volkanizma Nedir?".
- ^ "Derinlik Volkanizması".
- ^ Ortaöğretim Coğrafya Ders Kitabı 10. 18 Nisan 2019. s. 22.
- ^ "Orta ve Güney Amerika'da Volkanizma".
- ^ "Orta ve Güney Amerika'da Volkanizma".
- ^ "Büyük Rift Vadisi".