Kullanıcı:Necdet Gümüş/deneme tahtası
HALİL ERGÜN’ün (SARI HOCA) HAYATI:
KÖY ENSTİTÜLÜ ÖĞRETMEN
AHMETPAŞA/AFYONKARAHİSAR
Halil ERGÜN (Sarı hoca)
Azzelerin Musa’nın oğludur.
Çifteler Köy Enstitüsü mezunudur.
Komşum büyüğüm öğretmenim/ilkokul müdürüm.
Kabri nur.
Ruhu şad olsun.
Sadece bir öğretmen/Müdür değildi.
Bir abi bir babaydı.
Bir cevherdi.
Ne mutlu, ben Necdet Gümüş ve bizim kuşaklar bu değerli öğretmenlerden eğitim aldılar.
Rahmetli Sarı hocamızın işte hayatı.
1929 AFYON/Ahmetpaşa’da doğmuştur.
Köyde küçük çapta çiftçilik yapan zar zor hayatını sürdüren ikisi erkek biri kız üç çocuğu olan dindar bir ailenin üçüncü çocuğudur.
İlkokulu Ahmetpaşa’da okumuştur.
1948 Eskişehir/Çifteler yatılı Köy Enstitüsü (öğretmen) okulu mezunudur.
Sırasıyla görev yaptığı yerler...
1948-İlk öğretmenliği Taşoluk İlkokuludur.
1950-Askerlikliğini asteğmen olarak
Kahramanmaraş’da yapmıştır.
1952- Sandıklı Alagöz köyü İlkokuluna başlamıştır.
1956-Akçaşar Köyü İlkokuluna başlamıştır.
1959-Tınaztepe köyü İlkokuluna başlamıştır.
1962-Ahmetpaşa’ya İlkokul müdürü olarak başlamıştır.
1977-Emirdağ Yeniköy İlkokuluna öğretmen olarak sürgün edilmiştir.
1-1962 Ahmetpaşa’da müdür olarak göreve başladığında iş heyecanı ve performansı artarak Köy Enstitü farkıyla aldığı eğitim ve mesleki bilgilerini teker teker uygulamaya geçirmiştir.
2-1962 ilk işi okula giden % 5 lik kız çocuklarının sayısını ev ev dolaşıp babalarını ikna ederek veya jandarma marifetiyle zorunlu yazarak % 90’a çıkarıp okumalarını sağlamıştır.
Şimdi ise Kız çocuğu okumaz deyip direnenlerin % 10 luk kısmı 60-70 yaşındaki kızların hastanede muayene için hangi odaya gireceğimi okuyamıyorum. İnsanlara utancımdan soramıyorum. Keşke beni de okutsalardı. Sarı hoca ileri görüşlüymüş dedikleri görülmüştür.
3-1963 İlkokulun eski ve yetersiz olmasından dolayı yeni okul yaptırmak için eski ilkokula çürük raporu almıştır.
4-1964 Yeni ilkokul inşaatının temelini atmıştır.
5-1964 ilk defa dağda Pirence mevkiindeki yerine badem ağacı dikmiştir.
6-1965 ilkokul İnşaatının kalan kısmını devlet tarafından yapılmasını sağlamıştır.
7-1966 Yıl sonu yeni ilkokul inşaatı tamamlanmıştır.
8-1966 Köyümüzün belediyelik olması için projesini hazırlamış Muhtar Ömer Koç’la beraber olmuştur. Dosyanın ilgili devlet dairelerindeki işlemlerinin takibini yapmıştır.
Bu arada yeri gelmişken merhum Muhtar Ömer Koç’un önemli hizmetlerini yazmadan geçemeyeceğim.
İlk defa köye içme suyu yeraltı kuyusu, Su deposu, su şebekesi, su (sel) taşkını önleme bent ve köy içine Çeşme’ler yaptırmıştır. İlkokulun ve köyün Belediyelik yapılmasında olağanüstü büyük gayret ve çabası olmuştur. Şimdiye kadar komşu köylerimiz içerisinde tek sınır kararı olan Sinanpaşa-Ahmetpaşa sınırı hakkında merhum Bld. Bşk. Hakkı GÜZEL İle birlikte 1966 yılında mutabık kalıp kararın çıkarılmasını sağlamıştır. O günün şartlarında bu güzel hizmetleri yapan Ömer Koç Muhtarımıza minnettarız. Allah rahmet eylesin. Mekanı cennet olsun. İnşallah.
9-1967 Yılı başında yeni ilkokulu açtı.
10-1967 Yeni okul bahçesi ihata duvarını yaptı.
11-1968 yılında Belediye Başkanı seçimi yapıldı. Belediye hizmete başladı.
12-1968 Köyden hayvancılık yapanların yayladaki ahırlarına kadar giden taşlı yolun kolay ulaşılması için taşlarını öğrencilere temizletti.
13-1968 Bursa’dan ilk olarak köye mondofon inek alıp getirdi. Büyükbaşta Yerli kara ırktan, verimi yüksek kültür ırkı geçişine önderlik etti.
14-1969 ilk Mısır ve ot sılajı yaptı.
Köylümüz Mısır sılajını Sarı hocamızdan tam 40 yıl sonra yapmaya başladı.
15-1969 Yeni İlkokul bahçesine Elma ve Vişne bahçesi yaptı. Bahçe Duvarlarının her tarafına kavak fidanı diktirdi.
16-1970 İlk olarak okulun tarlasına Yonca ekip üretti. Proteinin yüksek olduğunu hayvanlara çok yaradığını gösterdi. Yonca satışından elde edilen parayı okulun masraflarına kullandı.
17-1970 İlk ada mevkisin deki kırsal verimsiz arazisini elma bahçesi yaptı.
18-1970 ilk kümes Tavukçuluğu yaptı.
19-1971 ilk Halıcılık kursu ve atölyesi açtı.
20-1971 ilk Melasla hayvan beslemeyi köylüye gösterdi.
21-1972 Çürük raporu aldığı eski İlkokulu Ortaokul açmak için tamirine başladı.
Köylünün verdiği yardımlarla Okul binasının tamir ve tadilatını zor şartlarda tamamladı.
22-1972 Tamir ve tadilat yapılan eski ilkokula Ortaokul açmak için sağlam raporu aldı.
23-1973 Yılı Ortaokulu açtı. Köyün ilim ve bilim kapısı da dünyaya açıldı.
24-1974 Ada mevkisin deki çobanların zarar verdiği elma bahçesinin ağaçlarını yeniden dikti.
25-1975 ilk Pancar küspesini hayvanlarına yedirdi. Küspe ile hayvan beslendiğini gösterdi.
26-1976 Ada mevkisin deki bahçesine su toplama kuyusu kazdı. Biriken suyu su motoruyla çekerek fidanları suladı.
27-1977 ilk kümes Tavşancı lığı yaptı.
28-1977 Emirdağ Yeniköy ilkokuluna öğretmen olarak sürgün edildi.
Bu kadar başarısı ve projesi olan çok çalışkan ve medeni cesaretli bir öğretmenin ödüllendirilmesi gerekirken sürgün cezası verilmiştir.
Emirdağ’ın 25 km. uzağındaki en son köyüne sürgün edilmesini duyan köylünün bir kısmı sevinmiştir. Bir kısmı da üzülmüştür. Köy meydanında soruyorlar “Hoca neden böyle oldu çok uzağa niye gidiyorsun” dediklerinde...
Benim için önemli olan köylerdeki karanlığı aydınlığa dönüştürmektir. eğitilecek çocukları, çiftçileri ve hayvancılarıdır. Yani köy halkı demiştir.
Kendisinin insanları öğretme ve aydınlatma aşkını şöyle dile getirmiştir.
“Nereye gönderseler göndersinler isterse Türk bayrağının dalgalandığı vatanımızın son direğin olduğu yere göndersinler oraya da gideceğim” demiştir.
29-1977 Köyün Kadastro çalışmaları 1976 yılında başladı. 1977 yılında ovadaki tarlaların ve binaların yazılması tamamlandı.
Köy halkının % 80’nin yaylada tarlası ve yazlık ahırları vardır. Sarı hoca tarafından köy halkına bu yerlerinin yazılmayacağı duyuruldu.
Köy halkına yetkili makamlara topluca itiraz edersek yazmak zorunda olduklarını itiraz edilmesi gerektiğini itiraz edilmez ise bu arazilerin devlete kalacağını anlattı. Halkı örgütleyip önderlik yapmaya çalıştı. Bir kaç kişinin haricinde itiraz eden olmadı.
Sarı hoca ile birlikte itiraz edenler dağda pirence mevkiindeki arazilerinin tapularını aldılar.
Dağdaki arazi sahiplerinin yerlerini daha sonra devlet bedelsiz ağaçlandırma alanı yaptığında herkes pişman olmuştur.
30-1977 11 Aralık Bağımsızdan Bld. Bşk. Lığı seçimine katıldı. Kazanamadı.
31-1978 kasaplık ve sucuk imalatı yaptı.
32-1978 Emekli oldu.
33-1978 Evinin küçük bir odası kütüphane gibiydi. okuduğu kitaplarla doluydu. Ayrıca kitaplığın ayrı bir bölümünde Kur’an-ı Kerim ve Türkçe’ye çevrilmiş meali de vardı.
34-28.11.1985 Tarihinde 56 yaşında vefat etti.
Evli
Çocuğu yok.
Eşi ev hanımı
köyümüzden Ali pantaların kızı Sultan (SAYAR) ERGÜN
2019 yılında vefat etti.
BAŞARAMADIKLARI ;
1-1970 li yıllarda Kalkınma kooperatifi kurmak için halkı ikna edememiştir.
2-1977 Belediye Başkanlığı seçiminde aday oldu kazanamadı.
3- Neden başaramadı?
İnsanlar görmedi. Göremedi veya görmek istemedi. Kalkınmak istemedi. Köy halkının desteği ile yapılacak iş olduğu için başaramadı.
Sarı hoca öncelikli hizmetlerinden olan Okuma yazma oranını yükseltip köylünün aydınlanmasını sağlamıştır. Göstermek için tarım ve hayvancılıkta yeniliklerin ilk uygulayıcısı olmuştur. Hem babalık hem her konuda eğitimci görevini en iyi bir şekilde yapmıştır. Sadece öğrencileri değil köylüyü de eğitmiştir.
Hiçbir şey beklemeden Köyümüze kendi imkanlarıyla yılmadan, usanmadan ve tüm engellemelere rağmen hep ilkleri gösterip yaşatmıştır. Köylü destekleyeceği yerde zaman zaman kösteklemiştir. Yolsuzluk, hırsızlık, ırzcılık gibi topluma zarar verici ahlaksızlığını bulamadığı için. Sürekli bu hoca kafasız kominist diyerek hakkında dedi kodu yapılmıştır. hocamızdan tam 40 yıl geriden giden köy halkını aydınlatmak için her türlü maddi ve manevi imkanlarını ortaya koymuştur. Yaptığı çalışmalar sayesinde geçte olsa eğitim ve tarımdaki katkıları köyün ekonomisini iyileştirmiştir. Göç dalgasını azaltmıştır. Değeri öldükten sonra konuşulan, namı değer Sarı hocamızın görünür hiç mal mülk varlığı olmamıştır.
Görüldüğü üzere sarı hocamız gibi Köy enstitülü öğretmenler dürüst, çalışkan, değerli ve önemlidir. Öğretmen Okulunun duvarına “Burada hiçbir balık uçmaya, hiçbir kuş yüzmeye zorlanamaz. Her öğrenci yeteneğine göre eğitilir” yazılmıştır. Böyle yetişmiş öğretmenleri yetiştiren okullar 1954 yılında kapatılmıştır.
İşte benim öğrendiğim kadarıyla eğitim öğretim budur. Sadece okuma yazma değildir. Hırsızlık, yolsuzluk, kumar ve zina yapmayacak, devletin malını çalmayacak hor kullanmayacak, dinimizi kullanıp satmayacak, topluma zarar vermeyecek, haktan ve hukuktan ayrılmayacak ahlaklı üretken nesiller yetiştirmek olmalıdır.
Merhum Sarı hocamızı ve tüm ölen öğretmenlerimizi.
Allah rahmet eylesin.
Mekanı cennet olsun.
"Öğretmen bir kandile benzer, kendini tüketerek başkalarına ışık verir."
Başöğretmen Mustafa Kemal ATATÜRK
Kaynak; Okul kayıtları, Köy halkı ve biz öğrencileri.
28/Kasım/2020
Yazan:
Öğrencisi E. Yazı İşleri Müdürü Necdet Gümüş
AHMETPAŞA/AFYONKARAHİSAR