Kullanıcı:Basak/bagimsizkaynak2

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Vikipedi:Bağımsız kaynaklar sayfasındaki değişiklik önerilerim:[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Bağımsız kaynağı tanımlarken "ele alınan konuyla herhangi bir ilişiği olmayan ifadesinde" değişiklik öneriyorum. İngilizce tanımdaki "vested interest", çıkar ilişkisini ifade eder. Daha önce önerildiği gibi kaynakla konu arasında "çıkar ilişkisi olmaması" gereğine vurgu yapılmasın gerektiğine katılıyorum. "
  • Bağımsız kaynağın ne olduğunu açıklanırken "...dolayısıyla konu hakkında tarafsız olması beklenen kaynak" ifadesinde değişiklik öneriyorum. Çünkü hemen altında aşağıda da "Bir kaynağın bağımsız olması, tarafsız olacağı anlamına gelmez." deniyor. Bu, okuyucu için oldukça kafa karıştırıcı. Bağımsız kaynak, tarafsız olması beklenen kaynak mı, yoksa tarafsız olması illa ki gerekmeyen bir kaynak mı? İngilizce tanımda "disinterested" denilmiş. Bunu "konu ile ilgisiz olması beklenen" ya da "ilişkisiz olması beklenen" diye çevirmek de yanlış anlaşılacak bir çeviri olur. Uygulamada örneğin "Bir kişi caz müziğe ilgisi varsa onun caz müzik hakkında yazdıkları bir Vikipedi maddesine kaynak olamaz" şeklinde algılayıp uygulanmaya çalışılacaktır.

Şöyle bir cümle öneriyorum, görüş bekliyorum:

Bağımsız bir kaynak, Vikipedi maddesinde ele alınan konuyla herhangi bir çıkar ilişkisi bulunmayan, dolayısıyla konuyu önyargısız bir bakış açısıyla ele alması beklenen kaynaktır.

  • Editoryal bağımsızlık ifadesini kısaca açıklama için parantez içinde yazılan "içeriği oluşturan ile içerikte bahsedilen arasında direkt bir bağlantı bulunmaması" ifadesinin de aynı şekilde yanlış anlaşıldığını düşünüyorum ("astronomi sevenler derneği üyeleri" astronomi ile ilgili içeriklerine katkı veremezler çünkü içerikte bahsedilen ile doğrudan bağlantılılar" şeklinde bir yanlış anlama). Elbette ki astronomiye karşı ilgin ve bilgin varsa, bu konuda birikimlerini Vikipedi'ye aktarabilirsin, aynı zamanda dernek üyesi de olabilirsin. İngilizce Vikipedi'de sadece "advertisers do not dictate content" şeklinde açıklanmış. Ben şu şekilde yazılmasını öneriyorum:

editöryal bağımsızlığının olması (içeriği oluşturan ile içerikte bahsedilen arasında doğrudan bir çıkar ilişkisi bulunmaması, örneğin içeriğin reklamveren tarafından dikte edilmemesi)

  • "...çıkar çatışması (yayında kişisel, maddî veya siyasî çıkar amacı olması) şartları aranmaktadır." ifadesi "çıkar çatışması olması şartı var gibi anlaşılıyor:) Şu şekilde değiştirilmesini öneriyorum:

ele alınan konu ile çıkar çatışmasının olmaması (içeriğin yayımlanmasından kişisel, maddî veya siyasî çıkar kazanma olasılığının bulunmaması)


  • İngilizce Vikipedi'de olduğu gibi bağımsız kaynak tanımından sonra çıkar ilişkisi nedir ile ilgili açıklama eklemeyi öneriyorum. Çünkü sorun olan, kaynağın konu ile pozitif veya negatif "bir ilişkisi"nin olması değil, pozitif veya negatif "bir çıkar ilişkisinin olması". İngilizce'deki bölümü aşağıdaki gibi çevirip eklemeyi öneriyorum:

Çıkar ilişkisi, yazının üreticisi (yazar, yayıncı vb.) ile ele alınan konu arasında mali veya hukuki bir ilişkinin varlığını ifade eder. Bir çıkar ilişkisi poizitif veya negatif yönde olabilir. Örneğin bir şirketin kendi ürünlerini pazarlama amacıyla web sitesinde hazırladığı bir yazıda pozitif bir çıkar ilişkisi; o ürün hakkında rakip şirkete bağlı herhangi bir organ tarafından hazırlanmış bir yazıda ise negatif bir çıkar ilişkisi mevcuttur. Bu tür kaynaklara Vikipedi editörleri şüpheyle yaklaşırlar; çünkü konu ile çıkar ilişkisi olan kişilerin o konudaki kendi (kişisel, mali, yasal, vb.) çıkarlarını savunmaya, konu hakkında bilgileri geliştirmekten daha fazla önem verebileceği düşünülür. Aile üyeleri, kurum çalışanları ve yetkilileri tarafından üretilen kaynaklar bağımsız değildir.

  • Maddelerde bağımsız olmayan kaynaklara da yer verilebilmesi ve kayda değerlik konusu ile ilgili açıklamaları şu şekilde biraz daha genişletip örneklendirerek düzenlemeyi öneriyorum:

Maddelerin bağımsız kaynaklar kullanılarak yazılması esastır ancak maddedeki bilgilerin bir kısmının bağımsız olmayan kaynaklara dayandırılması mümkündür (Örneğin; bir şirketin kuruluş tarihi bilgisi için şirket web sitesindeki tarihçe sayfasının kaynak olarak kullanılması; bir kişinin çocukluğunun geçtiği yer bilgisi için kişinin anı kitabının kaynak olarak kullanılması).

Bir maddenin kayda değer olduğunu, yararlanılan bağımsız kaynaklar ortaya koyar. Bağımsız kaynaklar ise maddenin kayda değerliğinin ortaya koymak için tek başına yeterli değildir.

  • Örnekler tablosunda kişinin kendisi dipnotu şekilde değiştirmeyi öneriyorum:

Bir kişinin bizzat kendisinin kendisi hakkındaki sözleri, bağımsız kaynak değildir. Örneğin Vikipedi maddesindeki "Öğrencilik yaşamında çok başarılı idi." bilgisinin kaynağı olarak o kişinin "çok başarılı bir öğrenci idim" dediği kendi anı kitabı bağımsız olmayan bir kaynak iken ilkokul öğretmeninin "o, çok başarılı bir öğrenci idi" dediği anı kitabı ise bağımsız bir kaynak olarak değerlendirilir. Bir Vikipedi maddesinde bir kişi hakkındaki bilginin kaynağı olarak onunla yapılmış bir röportaj gösterilebilir. Bu metinde röportajcının o kişi ile ilgili olarak sözleri, değerlendirmeleri bağımsız kaynak olarak değerlendirilir; kişinin kendisi ile ilgili sözleri ise bağımsız olmayan kaynak olarak.