Kullanıcı:Aliozzkaya/deneme tahtası

Tiltrotor

Tiltrotor, dönel motor kapağı veya sepetine sabitlenmiş bir veya birden fazla rotorun oluşturduğu itme ve taşıma kuvvetleriyle hareket eden hava taşıtıdır. Helikopterlerin dikey havalanabilme özelliği ile sabit kanatlı hava taşıtlarının hız ve menzilini birleştiren bir taşıttır. Hemen hemen tüm tiltrotorlar, diğer çoklu motor düzenlerini kullanan birkaç istisna dışında enine bir rotor tasarımı kullanmaktadır.

Tiltrotor'un en yaygın kullanımlarından biri olan V-22 Osprey.

Tiltrotor tasarımı, bir helikopterin Dikey iniş-kalkış yapabilme (VTOL) kabiliyetini, geleneksel sabit kanatlı bir uçağın hızı ve menzili ile birleştirmektedir. Dikey uçuş için rotorlar, dönme düzlemi yatay olacak şekilde açılıdır ve normal bir helikopter rotorunun yaptığı gibi kaldırma kuvveti oluşturmaktadır. Uçak hız kazandıkça rotorlar kademeli olarak öne doğru eğilmektedir. Dönüş düzlemi sonunda ise rotorlar dikey hale gelmektedir Bu modda, rotorlar bir pervane olarak itme sağlamakta ve sabit kanatların kanat profili, tüm uçağın ileri hareketi yoluyla kaldırmayı sağlamaktadır. Rotorlar, tahrik için daha verimli olacak şekilde yapılandırılabildiğinden (örneğin, kök ucu bükülmesiyle) ve bir helikopterin karşılaşacabileceği ters itki (retreating blade stall) sorunları önlediğinden, tiltrotorlar, helikopterlerden daha yüksek seyir hızlarına ve kalkış ağırlıklarına ulaşabilmektedirler.

Bir tiltrotor uçağı, tüm kanat yerine sadece rotorun dönmesi açısından tüm kanadı dönen hava araçlarından (Tiltwing) farklıdır. Bu yöntem, kısa mesafeli ve dikey iniş-kalkışlı (STOL / STOVL) operasyonlarda verimliliği arttırmaktadır.

Tarihçe

Tiltrotor ile ilgili ilk çalışma 1902 yılında Fransız-İsviçreli kardeşler Henri ve Armand Dufaux tarafından yapılmıştır. Dufaux kardeşler Şubat 1904'te aldıkları patenti Nisan 1905'te halka açıkladılar.

Helikopter benzeri rotorlar kullanarak dikey kalkış ve iniş (VTOL) uçağı inşa etmeye yönelik somut fikirler 1930'larda daha da ileri götürülmüştür. Modern tiltrotorlara benzeyen ilk tasarım Mayıs 1930'da George Lehberger tarafından patentlenmiş, ancak o konsept daha fazla geliştirilememiştir. II.Dünya Savaşı'nda, Almanya'daki Weserflug, 1938'de P.1003 / 1 konseptiyle ortaya çıkmıştır. Bu tasarımda kanatların bir kısmı öne doğru eğilmekte, bu nedenle tam manada tiltrotor denememekle birlikte tilt-uçak (Tilt-planes) denilebilmektedir. Kısa bir süre sonra, bir Alman prototipi olan ve 1942'de geliştirilmeye başlanan Focke-Achgelis Fa 269'un gelişimi tamamlanmış ancak uçmamıştır. Platt ve LePage, ilk Amerikan tiltrotor uçağı olan PL-16'nın patentini almıştır. Ancak şirket, sermaye yetersizliği nedeniyle Ağustos 1946'da kapanmıştır.

Kaynakça

1. ^ Ward, Richard (6 Nisan 2018). "The Long Road to the Tiltrotor" (İngilizce). AIN. 8 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2018.
2. Le premier vol d’un hélicoptère à moteur à explosion, produit des frères Dufaux (1905)
3. Springmann, Enno; Gottfried Hilscher (1997). Focke: Flugzeuge und Hubschrauber von Heinrich Focke 1912-1961. Aviatic-Verlag GmbH. ISBN 3-925505-36-9.
4. Nowarra, Heinz (1985–1988). Die Deutsche Luftrüstung 1933-1945. Bernard & Graefe. ISBN 3-7637-5464-4.
5. Maisel, M.D (2000). The History of the XV-15 Tilt Rotor Research Aircraft: From Concept to Flight (PDF). National Aeronautics and Space Administration, Office of Policy and Plans, NASA History Division.
6. "Tiltrotors". helis.com. Retrieved 1 April 2018.