Kullanıcı:Alicembasli/Hasan Baba Tekkesi
 Edward Dodwell'in" Views in Greece (1821) eserinden günümüzde mevcut olmayan cami ve arkada türbenin kubbesinin görünüşü | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Larisa |
| İnanç | İslam |
| Mezhep | Bektaşi |
| Mimari | |
| Mimari biçim | Osmanlı Mimarisi |
Hasan Baba Tekkesi ( Yunanca: Τεκές Χασάν Μπαμπά ) Yunanistan, Bababoğazı Vadisinde bulunan eski bir tekkedir. Tekke, günümüzde önemli ölçüde yıkılmış olsa da, Pineios Nehri kıyısındaki Tempi köyü yakınlarında, geniş bir alanı kaplamaktadır.[1] Bizans döneminde Lykostomion yerleşimi de bu bölgede yer almaktaydı, ancak modern yerleşim tekke çevresinde gelişmiş ve 20. yüzyıla kadar tekkenin kurucusu Hasan Baba'nın anısına Baba adıyla isimlendirilmiştir.[1]
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Hasan Baba ölümünün ardından mucizeler yaratan biri olarak anılmış ve tekke de Osmanlı İmparatorluğunun çeşitli yerlerinden gelenler için, özellikle de çocuk sahibi olmak isteyen kadınlar ve yürüyemeyen çocuklar için bir hac noktası haline gelmiştir.[1] Bektaşi tarikatına bağlı tekke, kurucusunun türbesi etrafında kare planlı tek minareli bir cami, dervişler ve hacılar için konaklama yerleri ve büyük mutfaklar inşa edilmesiyle büyük bir yapı grubu haline gelmiştir.[1]
Türbe, 1987'den bu yana 7. Bizans Eski Eserler Dairesi'nin yetkisi altındadır ve anıtın tamamının restorasyonuna ilişkin planlar 2009 yılında hazırlanmıştır.[1] Yapının yıkılmasının önüne geçmek amacıyla küçük ölçekli restorasyon çalışmaları yapılmıştır ancak yapı ziyarete açık değildir.[2]
Mimari[değiştir | kaynağı değiştir]
Günümüze ulaşan en önemli yapı olan türbe 5,9 m uzunluğunda ve 9 m yüksekliğinde kare planlıdır. Çatısı tuğla kubbeyle örtülü, sekizgen kasnaklı ve üzeri kurşun kaplıdır.[1] Özgün halinde üç küçük kubbesi olan sundurması 1930 yılında kubbeyi taşıyan sütunların mermer sütun başlıklarının çıkartılmasının ardından yıkılmıştır.
İç mekanın özgün hali alçı sıvalı olup kısmen korunmuş Kur'an ayetleri ve siyah zemin üzerine beyaz çiçek desenleriyle süslenmiştir.[1][2]
Türbenin 14. yüzyılın sonlarında veya 15. yüzyılın başlarında,[2] doğusundaki kare planlı binanın ise 17. yüzyılın sonlarında inşa edildiği düşünülmektedir.[1] Tekkeye ait mutfak binaları da ayakta kalmıştır ancak çevredeki alanın büyük bir kısmı Tempi köyüne mezarlık olarak verilmiştir veya tarla olarak kullanılmaktadır.[1] Edward Dodwell'in tasvirinden nasıl göründüğü anlaşılan caminin kalıntıları türbenin kuzeybatısında yer almaktadır.[2]
Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]
Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]
- TDV İslâm Ansiklopedisi'nde Hasan Baba Tekkesi
- Vakalopoulos, Apostolos (1972). Τα κάστρα του Πλαταμώνα και της Ωριάς Τεμπών και ο τεκές του Χασάν Μπαμπά [The castles of Platamon and Oria at Tempe and the tekke of Hasan Baba] (Greek). Thessaloniki: Society for Macedonian Studies.