Kullanıcı:Ajisai3/deneme tahtası
Özellikle Lewis (1993) ve Willis (1990) tarafından neşredilen ikinci dil öğretimine Sözlüksel yaklaşım, 1990'ların başında, dilbilgisini temel almakta olan geleneksel yapısal izlencelere ve yeni müfredata girmiş olan diğer müfredat türlerine tepki olarak başlamıştır. [1] Sözcük çalışmaları uzun zamandan beri genel dilbilimin, tarihsel dilbilimin, birinci dil ediniminin ve ikinci dil öğretiminin merkezinde yer almıştır. Sözcüksel Yaklaşım, sözcük ve sözcük yapılarının dil edinimine ve öğretimine katkısını içerir. Bu yaklaşımın ortaya çıkış amacı, sözcük ve sözcüksel yapıların dil ediniminde akıcılığı ve doğruluğu sağlamasıdır. [2] Lewis (1998, 2000) ve bazı dilbilimcilerin belirttiği gibi, Sözcüksel yaklaşıma göre, ikinci dili öğrenen bireylerin belleklerindeki kalıp sözcüklerin ve sözcüklerin eşdizimsel zenginliğine bağlıdır. [3] Sözcüksel Yaklaşım, eşdizimliliği (Collocation) ve sözcüksel yapılaşmaları ön plana alır. Her sözcük belli bir dilbilgisel alanda ya da farklı dilbilgisel alanlarda kullanılmaktadır. Sözcüksel yaklaşımda yabancı dil öğretiminde sözcüklerin sadece liste halindeki anlamları değil kullanıldıkları dilbilgisel yapılar da öğretilmektedir. Dil öğretimi, derlem (Text corpus) çalışmalarından yararlanarak sözcüğün tüm kullanımları gösterilerek yapılabilir. [2]
Sözcüksel Yaklaşımda Öğretme ve Öğrenme
[değiştir | kaynağı değiştir]Sözcüksel Yaklaşım yabancı dili öğrenen bir bireyin sözcükleri hatırlarken zorluk çekmediğini, fakat sözcükleri yan yana getirirken doğru olup olamayacağından emin olmadığı için tümcesini farklı bir şekilde dile getirmeye çalıştığını ya da konuşmamayı tercih ettiğini belirtmektedir. Dolayısıyla, Sözcüksel Yaklaşım tek başına dilbilgisinin ya da tek tek sözcüklerin öğretiminin sınıf ortamında etkili olamayacağını savunmaktadır. Sözcüklerin yarı ya da tam kalıplaşmasının ve eşdizimliliğin öğretilmesinin yabancı dili öğrenenlerin hatırlama düzeyini arttırabileceğini, bunun yanı sıra akıcılık konusunda da anadili konuşan birine yakın bir üretime geçeceğini ön görmektedir. Bu anlamda denilebilir ki bir sözcüğün anlamı yanında sözcüğün dilbilgisel özelliklerinin öğrenilmesi de hatırlamada kalıcılığa yardımcı olabilir.[2]
Sözcüksel Yaklaşımın Sınıfta Kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu modelde sözcük, tek başına, bağlam dışında çalışılmamalıdır. Sözcüksel Yaklaşım açısından, sözcük listesi oluşturup sadece sözcüklerin anlamına çalışmanın etkili olmadığı düşünülmektedir.[2] Öğrenciye kelimelerin hafızalarında yer almasına yardımcı olacak Hatırlatıcı ipuçları (mnemonic) içeren metinler sunulmalıdır. Öğretmen sınıfta öğrencilere kelimeleri ve anlamlarını sunan ve öğrenciler ise pasif bir şekilde sunulana maruz kalan bir konum yerine birlikte keşfeden konumdadırlar. Sözcüksel yaklaşım dilin günlük hayatta kullanıldığı şekilde öğretilmesi gerektiğini öne sürer, eğitim amacı ile üretilen materyaller yerine özgün metinlerin kullanılması önerilir. Öğretmen derlem dil bilimin verilerini kullanarak en sık kullanılan sözcüklerin geçtiği metinleri sınıf ortamına getirerek öğrencilerle birlikte kullanabilir. Öğrencileri fazla veriye maruz bırakmamak için fazla derlemsel materyal sınıf içine getirilmemelidir. Onların beklentilerine ve ihtiyaçlarına uygun metinlerin seçilmesi için metinler öğrencilerle birlikte seçilebilir. Sınıf içi materyaller seçilirken sıklığa vurgu yapılmalıdır ve sözcükler belli aralıklarla öğrenci karşısına çıkacak şekilde oluşturulmalıdır. Öğrencilerin sınıf içinde metinler üzerinden birlikte çalışması ve metinleri birer veri analizi olarak algılamaları sağlanmalıdır.[2]
Eleştiriler
[değiştir | kaynağı değiştir]Sözcüksel yaklaşımın dayandığı eşdizimlilik modeli tek yönlü bir model olduğu için, tüm öğrenme tarzlarında kullanılmayabilir. Aynı zamanda Derlem çalışmalarının sonuçları sözcüksel yaklaşımı güçlendirmiştir fakat öğrencinin bireysel olarak kendi verisini değerlendirmesi düzeyinde bir model geliştirememiştir. Sözcüksel Yaklaşım, söylem analizi, pragmatik açıdan henüz yeterli düzeyde incelenmemiştir ve Sözcüksel Yaklaşımın dil edinimi açısından nasıl bir sonuç verdiğinin henüz yeterli düzeyde uygulamalı olarak çalışılmamış olması bu yöntemin etkili olup olmadığı konusunda hala eleştirilere maruz kalmasına neden olmaktadır.[2]
- ^ Racine (2018). "Lexical Approach". The TESOL Encyclopedia of English Language Teaching.
- ^ a b c d e f Ördem, Bekleyen (2015). Dil Öğretimi. Pegem Akademi. ISBN 978-605-318-248-1.
- ^ Ördem (2013). "TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE LEKSİKAL YAKLAŞIM: BİR EŞDİZİMLİLİK ÇALIŞMASI MODELİ ÖNERİSİ". Adiyaman University Journal of Social Sciences. 11.