Kullanıcı:Ömer Bülbül/deneme tahtası

Hibrid iplik, genel olarak iç ve dış yapısı farklı materyalden oluşan yapılara verilen isimdir. Bu ipliklerin iç yapısında farklı iplik veya elyaf, dışında farklı elyaf kullanılabilir. Bu farklılık ile istenilen kullanım alanına göre iplikler elde edilebilir. Hibrid iplik, mukavemet kazandırmak, esnekliği arttırmak veya iplik maliyetini düşürmek gibi birçok amaç için üretilebilir.

Ayrıca hibrid iplikler ile doğal liflerin dezavantajları sentetik liflerle veya sentetik liflerin dezavantajları doğal liflerle giderilebilir. Bu sayede optimum istenilen iplik kalitesi ve teknik özellikleri elde edilebilir.

Kaplama (Covering) Metodu ile Kompozit İplik Üretimi

Kaplumbağa

Kaplumbağa

Kaplama prosesi, filament ya da kısa stapel ipliğin, merkez ipliği üzerine sarılması esasına dayanan bir prosestir. İpliğin merkezinde kalacak olan elastan filament, içi oyuk iğ içerisinden (hollow spindle) geçirilerek, yine içi oyuk iğ üzerindeki özel bir bobinden sağılan kaplama ipliği ile sarılır.

Sargı ipliğinin merkez iplik üzerine sarılması bir ya da her iki yönde (S ve/veya Z) olabilir. Bu nedenle kaplama metodunu tek yönde sarım ve çapraz sarım şeklinde iki kısma ayırmak mümkündür.

[1]

[1]

Çapraz sarım metoduyla kompozit iplik üretiminde, gerek merkez ipliğin beslenmesi, gerekse oluşan kompozit ipliğin çekilip sarılması tek yönde sarım metoduna benzer şekildedir. Tek yönde sarım sisteminden farklı olarak, bu sistemde birbirlerine göre zıt yönde dönen iki adet içi oyuk iğ kullanılır. Bu şekilde merkez ipliği, sargı iplikleri tarafından çapraz şekilde sarılır (Z ve S yönünde). Birbirlerine zıt yönlü bu iki grup sarımı; iç ve dış sarım olarak adlandırmak mümkündür.

Büküm Metodu ile Kompozit İplik Üretimi

Ring makinesinde büküm (Elasto-twist)

Kaplumbağa

Kaplumbağa

Ring makinesinde bükümün esası, iki katlı stapel elyaflı iplikle, elastomer lifi (üç kat olarak) kaplamaktır. Üç ayrı iplik aynı anda kopça ve bilezik arasında dönerek kaplamayı gerçekleştirir.

Proseste, daha önceden bobinlenmiş iplik kopsları makinenin cağlık kısmına yerleştirilir. Elastan lif, üst besleme silindiri yardımıyla sisteme beslenerek, diğer iki iplikle birleştirilir. Kısa stapel iplikler ve elastan, alt besleme silindirinden beraber geçerek, kopçanın ve iğin dönmesiyle büküm alarak kops üzerine sarılır.

Two for one (Çift büküm)

Sistem, diğer tekniklere göre fazla yatırım maliyeti gerektirmeyen ve üretim sırasında çok çeşitli hammadde kullanılmasına imkân veren bir tekniktir. Bu sayede, değişik renk ve numaralarda iplik üretme imkânı sağlayan bir sistemdir. Sistemde elastanı çıplak halde kullanma zorunluluğu yoktur. Kaplama prosesi, katlama ve büküm olarak iki aşamada gerçekleşir. Katlama aşamasında açıktan gelen elastomer lif diğer normal ipliklerle bir araya getirilerek katlanır. Katlama prosesinden sonra büküm prosesi gelmektedir.

Katlanmış iplik bobini, içi boş iğin üzerine yerleştirilir. Bobinden alınan iplikler iğin içinden geçirilir. Daha sonra bu iplikler, iğin altındaki iplik çıkış kanalı vasıtasıyla balon kırıcıdan geçerek bobinleme ünitesine ulaşır. İğin her devrinde ipliğe iğ içerisinde bir büküm verilirken, aynı anda balon bölgesinde de bir büküm verilir. Bu iki büküm, ipliğe aynı yönde ve eş zamanlı olarak verilmektedir. Böylece iğin bir turunda iplik iki büküm almış olur.

İçi boş iğ tekniği

İçi oyuk iğli büküm metodunun, kaplama metodundan farkı kaplamayı yapan ipliklerin kendi aralarında bükülerek merkez iplik üzerine sarılmasıdır. Bu sistemde merkez ipliği olarak polyester, poliamid gibi filament ya da metal iplik kullanılabildiği gibi elastanda kullanılabilir. Sargı ipliği bobini iğ üzerinde bulunmaktadır. Merkez ipliği, aynı iğin ortasındaki oyuğun ortasından kılavuzlanır. Bu metot, iki aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşamada, kısa stapel iplikler çok az miktarda bir ön büküm verilerek flanşlı bobine sarılırlar. İkinci aşamada, bu flanşlı bobinler kapalı bir tüp içerisindeki içi oyuk iğ üzerine yerleştirilir ve pozitif olarak sağılan merkez ipliği, içi oyuk iğ içerisinden geçirilir. İğin dönüşü ile flanşlı bobin üzerindeki katlı ipliğe gerçek büküm verilir ve aynı zamanda merkez ipliği üzerine sarılması sağlanır.

Havalı (Air Covering) Sistem ile Kompozit İplik Üretimi

Genelde elastanlı iplik imalinde yaygın kullanılan bir sistemdir. Bu sistem tek aşamalı olup, basınçlı hava yardımıyla elastan ve kontinü multifilament yapıdaki filament iplik karıştırılarak, kompozit iplik yapısı oluşturma esasına dayanmaktadır. Opsiyonel olarak elastan ile kontinü filament ipliğin oluşturduğu bu kombinasyona, kısa stapel bir iplik de katılabilir.

Hava ile kaplama prensibinde, filament iplik bobinden alındıktan sonra silindirler üzerinden geçerek çekim sahasına gelir. Burada filament cinsine göre değişen oranlarda bir çekim işlemine tabi tutulur. Çekim sahasını izleyen kombinasyon bölümünde filament ipliğe, karşıdan geniş bir açıyla basınçlı hava üflenmektedir. Basınçlı havanın etkisiyle filament iplik tek tek filamanlarına ayrılmakta ve filamanlar bir rotasyon hareketi içine girerek, birbirleri ve elastan üzerine bükülmektedirler. Bu şekilde elastan ve filament iplik arasında periyodik bağlantı noktalarının oluşmasıyla elastan içerikli kombine iplik ortaya çıkmaktadır. Bu bağlantı noktaları periyodik bir biçimde iplik boyunca devam etmektedir. Sistemde filament yerine stapel liflerden eğrilmiş iplikler de kullanılabilir.

Özlü İplik Üretimi

Elastan içerikli kor (özlü) iplik, aynı merkezli iki lif demetinden oluşur. Bunlardan ilki, yüksek elastikiyete sahip elastanın oluşturduğu öz ve diğeri bu öz üzerine sarılan kesikli lif demetinden oluşan dış tabakadır.  Bu tür kombine iplikler endüstride, daha çok “elastik kor iplikler” ya da “elastik core-spun iplikler” olarak bilinmektedirler.

Friksiyon eğirme sisteminde özlü iplik üretimi

Kesikli liflerden iplik üretimi için bugüne kadar kullanılan en yaygın ve elde edilen iplik kalitesi bakımından da en fazla benimsenen metot ring iplikçiliğidir. Buna karşın bu metodun bazı teknolojik ve ekonomik sınırlarının bulunması gerek bu metodun gerekse bu metot dışında farklı metotların geliştirilmesine sebep olmuştur.

Dref iplik makineleri ise, bu iplikçilik sistemine göre üretim yapan ve ticari olarak kabul görmüş ilk makinelerdir. Dref iplik makinelerinden Dref 2 geri kazanılmış liflerden iplik üretimi için, Dref 3 ise, günümüzde uygulama alanı hızla gelişen yüksek performanslı tekstillerin üretiminde kullanılan high-tech ipliklerin üretimi için geliştirilmiştir.

Dref 2000 İplik Makinesinde Özlü İplik Üretimi

Friksiyon (sürtünme) ile eğirmenin temel prensibi bir lif/hava karışımının deliklerle donatılmış yakalama yüzeyine üflenmesi ve bu yüzeyin altında emme yönünde bir hava akımı oluşturulmasıdır.

Makineye birden fazla sayıda beslenen bantların tek lif haline gelinceye kadar açılması hızlı bir şekilde dönen açma silindiri ile gerçekleştirilir. Bu sırada bantların beslenmesi makinenin arkasında bulunan ve özel bir şekil verilmiş giriş sistemi ile temin edilir. Tek lif haline gelmiş liflerin açma silindirlerinden ayrılması merkezkaç kuvveti sayesinde gerçekleştirilir ve lifler oluşturulan hava akımı vasıtası ile bir kanal içerisinden iki adet eğirme silindiri arasındaki yerleştirme alanına istiflenir. Daha sonra lifler aynı yönde dönen bu eğirme silindirlerinin üst yüzeyinde mekanik bir yuvarlanma hareketi ile büküm alırlar. Bu şekilde büküm alan lifler aynı bölgeye dışarıdan verilen bir ipliğin açık ucuna dahil olarak iplik şeklinde çekilerek sarım tertibatı yardımı ile bobin şeklinde sarılırlar.

Dref 3000 İplik Makinesinde Özlü İplik Üretimi

Dref 3000 sisteminde, kesikli kimyasal lifler tek başlarına ya da pamuk lifleri ile birlikte harmanlanarak kullanılabilmektedirler. Ayrıca çeşitli filament iplikler ve metal teller kullanılarak özlü iplik üretimi de mümkündür. Farklı özelliklerde özlü ipliklerin üretilmesi bu makinelere özel ihtiyaçlar için kullanılan teknik tekstiller sektöründe önemli bir gelişim alanı sunmaktadır. Çekim ünitesine hemen her tipte lif beslemesi yapılabilir. Ancak pamuk lifleri, yalnızca merkeze bir filament beslenmesi durumunda bu kısımda çalışabilmektedir. Çekim ünitesine, üretilecek olan ipliğin kalitesine bağlı olarak telef beslemesi yapılabilir. Örtü kısmını oluşturacak olan liflerin uzunluğu 32-60 mm olup, hammadde olarak herhangi bir sınırlama yoktur. Filament olarak monofilament, multifilament ya da bant, tekstüre formda hemen her türlü filament beslenmesi mümkündür.

Dref 3000 özlü iplik eğirme makinesinde üretilen iplikler yapı olarak günümüz konvansiyonel ipliklerinden çok farklıdır. Elde edilen yapı katmanlı iplik yapısı olup, katmanları iplik içerisindeki oranları geniş bir aralıkta değişebilmektedir. Bu sistemde üretilen iplikler merkez ve örtü olarak adlandırılan iki ana kısımdan oluşmaktadır. Çekim sistemine beslenen lifler ile filament iplik (besleme yapılırsa), ipliğin merkez kısmını, açıcı silindire beslenen lifler ise örtü kısmını oluşturmaktadır.

Yüksek üretim hızlarına ilave olarak Dref friksiyon eğirmenin en önemli avantajı birden çok çekirdek tipinin beslenebilmesi ve bu çekirdeklerin tamamıyla kaplanabilmesidir.

OE-Rotor eğirme sisteminde özlü iplik üretimi

O.E. rotor eğirme sistemindeki temel prensip, makineye beslenen elyaf grubunu tek lif halinde açtıktan sonra düzenli bir şekilde tekrar toplayarak iplik formuna getirmektir. Open -end iplikçiliğinde elyaf beslemesi tek lif haline gelinceye kadar azaltılır. Elyaf şeridindeki lifler hava akımıyla taşınır. Lifler iç gerilmelerden kurtulmuş şekilde serbest olan iplik kuyruğuna bağlanırlar. Bu şekilde rotorun dönmesiyle elde edilen bir çeşit büküm yardımıyla iplik elde edilir ve bobinlere sarılır. O.E. rotor makinelerinde elastan özlü kor iplik üretmek için liflerin açılarak içine beslendiği rotorun özel bir forma getirilmesi gerekmektedir. Rotorun ortası elastanın besleneceği biçimde oyuk olmalıdır. Bu oyuk içerisinden, rotorun arka tarafından beslenen elastan, rotor içine beslenen lifler tarafından sarılarak, elastan özlü iplik yapısı oluşmaktadır.  

Vortex eğirme sisteminde özlü iplik üretimi

Vortex iplik eğirme sisteminde, çekim sisteminden çıkan lifler, içerisinde yüksek hızlı hava girdabının oluşturulduğu jetin girişinde bulunan spiral açıklığa doğru emilir ve gergin bir pozisyon alırlar. Bu şekilde bir ucu jetteki spiral açıklıktan içeri giren liflerin diğer açık olan uçları hava girdabı sayesinde içi oyuk iğ etrafında döndürülür. Döndürülen bu lifler jetin içinde sıkı bir yapıda bulunan lifler etrafına sarılır ve böylece oluşan iplik jet içerisinden aşağıya doğru çekilir. Vortex makinesinde elastan içerikli iplik üretmek için, elastanı belirli bir gerginlik altında jet içine besleyecek özel bir düzenek gerekmektedir. Jetin tam ortasına beslenen elastan lifi merkezde kalacak şekilde sargı lifleri ile tamamen sarılmaktadır. Sistemde, sargı liflerinin yüksek hava akımı sayesinde elastan üzerine dolanmaları sağlandığından, merkezdeki elastan lifi büküm almaz.

Ring eğirme sisteminde özlü iplik üretimi

Klasik ring eğirme metodu ile özlü iplik üretimi

Özlü iplik üretimi, çıplak metali işleyebilecek şekilde modifiye edilmiş, standart ring iplik eğirme tezgahlarında yapılmaktadır. Bu metot, prensip olarak bir metal çekirdek üzerine doğal veya kimyasal liflerin sarılmasıyla, özlü iplik üretimine dayanmaktadır. Kısa stapel lifler ile metal tel, çekim sisteminin ön silindir çiftinin kıstırma noktasında birbirleri ile birleşmektedirler. Ring eğirme sisteminde özlü ipliğin üretilebilmesi için ring eğirme makinesi pozitif besleme silindirleri ve V-yivli metal kılavuzundan oluşan metal besleme ünitesi ile modifiye edilmektedir. V-yivli metal kılavuzu, çekim sistemi ön baskı silindirinin üstünde yer alır ve kılavuz ile üst baskı silindiri arasındaki sürtünme ile tahrik edilir.

Kompakt eğirme metodu ile özlü iplik üretimi

Eğirme üçgeninin kısmen ve hatta tamamen ortadan kaldırılmasına yönelik yapılan çalışmaların sonunda, “kompakt eğirme sistemi” olarak adlandırılan yeni bir eğirme sistemi geliştirilmiştir. Kompakt iplikçilik sisteminde; eğirme üçgeninin hemen hemen ortadan kaldırılarak, kenar liflerinin iplik yapısına entegre olması neticesinde dikkate değer şekilde gelişmiş bir iplik yapısı elde edilir. Kompakt eğirme yöntemi, hem uzun, hem de kısa stapel iplik eğirmeciliğinde kullanılabilmektedir.

Kompakt özlü ipliklerinin üretiminde fitilden gelen kısa stapel lifler ile filament, çekim sisteminin ön silindir çiftinin kıstırma noktasında birbirleri ile birleşir. Filamentin çekim

sistemine beslenebilmesi için ring iplik eğirme makinesine ilave bir besleme tertibatı (V-yivli metal kılavuzu) ilave edilmektedir.

Siro-spun eğirme metodu ile özlü iplik üretimi

Bu sistem, özellikle uzun kesik elyaflarla çalışmaya uygun bir sistemdir. Bu proses katlama ve büküm aşamalarını ortadan kaldırarak, üretimde tasarruf sağlamak amacıyla geliştirilmiştir. Sistemde özlü ipliğin üretimi tek bir adımda gerçekleşmektedir.

Makine üzerine iki ayrı fitil birbirine paralel halde beslenir. Çekime uğrayıp ön çekim silindirine gelen fitiller arasına merkez ipliği beslenir ve ön çekim silindirini terk eden merkez ipliği ve lifler, bilezik ve kopça yardımıyla bobinlenir.

Siro-kompakt eğirme metodu ile özlü iplik üretimi

Bu sistemde iki ayrı fitil birbirine paralel halde beslenir. Çekime uğrayıp ön çekim silindirine gelen fitiller arasına merkez ipliği beslenir. Ön ve ana çekim, klasik 3 silindir çift apronlu çekim sistemlerindeki gibi yapılmaktadır. Delikli tamburun içinde, emiş sistemi ile bir hava akımı oluşturulmaktadır. Delikli tamburun üzerindeki açıklık boyunca liflerin yoğunlaştırılması sağlanmaktadır.

Özet

• küçükresim
  küçükresim
• küçükresim
  küçükresim
• küçükresim
  küçükresim