Kudırge Kurganı
Kudırge Kurganı (Rusça: Кудыргэ), Altay Cumhuriyeti'ndeki Çulışman ırmağının doğusunda bulunan[1] göçebe Türk[2][3] kurganıdır (V-VI. yüzyıllar[4]). Diğer Altay kültür çevresinde bulunan kurganlardan farklı olarak Kudırge tipi kurganlar çoğunlukla tepelerin eteklerinde bulunmuştur.[5] Kurganlardan; üstünde av sahnesinin çizili olduğu kemik eyer, eğri kılıç,[6] demir ok ucu, bakır yüzük, iki demir toka, oymalı süslemeli koruyucu boynuz halkası, ahşap ve demir plakalar, süslü bir gümüş kayış ucu ve bir çift üzengi çıkmıştır.[7]
Keşifler[değiştir | kaynağı değiştir]
Bernshtam tarafından keşfedilen kurgan alanı 1924 yılında Rudenko öncülüğünde incelenmiştir. 1948 yılında Gavrilova tarafından yapılan çalışmada 20 kurgan bulunmuştur. Kurgan alanı 1 km uzunluğunda ve 100 ila 250 m genişliğindedir.[5]
Kudırge Kaya Çizimleri[değiştir | kaynağı değiştir]
1949'da LR Kyzlasov, taşa kazınmış sahnede sunulan görüntüler arasında Eski Türklerin tanrısı Umay’ın bir tasvirini buldu. Bu tanrının önemini bir koruyucu ve özellikle çocukların ve şehit düşmüş savaşçıların koruyucusu olarak tanımladı. Taşa kazınmış olan resim, Umay’ın himayesinde düşmüş büyük savaşçının girişinin ritüel eyleminin bir sahnesi olarak yorumlandı.[8] Kaya çizimindeki maske ise Türk mitolojisindeki yer ve suların ruhu olması muhtemeldir.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Ali Toraman. "Türk Tarihinin Kaynakları: Altay'da Göktürk Maddi Kültürünün Arkeolojik Kaynaklarına Genel Bir Bakış". Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi. 1 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022.
- ^ Mıkhaıl Gryaznov. Southern Sıberıa. s. 19.
Dikkat çeken bir diğer kazı ise Altay'daki Türk halklarının kültür ve sanatına ışık tutan Kudırge mezarlığıydı.
- ^ С.А. Теплоухов. "Опыт классификации древних металлических культур Минусинского края". 4 (2). Материалы по этнографии. 1 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022.
Bu tür mezarlar Minusinsky bölgesi için yeni bir tip. Altay'daki Kudyrge yolunun yakınında iyi bilinirler. Tarif edilen mezarın, VII. Yüzyılda Minusinsky Bölgesi'nde ortaya çıkan Altay Türklerinin bir temsilcisine ait olması çok olasıdır.
- ^ Киселев, Сергей Владимирович (1951). Древняя история Южной Сибири (Rusça). Изд-во Академии наук СССР. s. 493. 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2022.
- ^ a b Гаврилова, Антонина Антоновна (1965). Могильник Кудыргэ как источник по истории алтайских племен (Rusça). Наука [Ленинградское отд-ние]. 13 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2022.
- ^ Ovchinnikova, B. B. (1990). Ti︠u︡rkskie drevnosti Sai︠a︡no-Altai︠a︡ v VI-X vekakh. Sverdlovsk: Izd-vo Uralʹskogo universiteta. ISBN 5-7525-0086-9. OCLC 35673094.
- ^ Bahaeddin Ögel. İslamiyetten Önce Türk Kültür Tarihi. s. 140.
- ^ Л.Р. Кызласов. К истории шаманских верований на Алтае.