İçeriğe atla

Kore dansı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Grand Drum Ensemble olarak adlandırılan bir yeni geleneksel dans

Kore'de dans üç bin yıl önce şamanistik ilk törenler ile başladı ve şimdi halk dansından yeni yaratılan ve çağdaş dansa uyarlanmış olarak dizilir.

Genel görünüm

[değiştir | kaynağı değiştir]
“İki kılıç tutuşu ile birlikte dans” Hyewon pungsokdodan geommu (kılıç dansı)nı gösteren, Joseon hanedanı döneminde uygulanan

Kore geleneksel dansı binlerce yıl önce şamanistik ayinlerden meydana gelmiştir. Son Kore kralları Goryeo ve Joseona kadar, 2. milenyum CE, Kore geleneksel dansı kraliyet sarayının düzenli desteğinden, sayısız akademiler ve hatta bir hükûmet bakanlığından faydalandı.

Birçoğu vasat orijinli olmasına rağmen, bir miktar dans kalıcı önemli durum elde etti. Bunlar münzevi (yalnız kalmayı seven kimse) dans, Hayalet dansı, Fan dansı, Rahip dansı, Oudong (prezantör) dansı ve diğerlerini kapsar. Örnek olarak, Fan dansı şamanların yapraklar ile icra ettikleri yerel ayinlerden meydana geldiğine inanılır fakat çok yüksek derecede zarifleşmiş Kore danslarından biri içinde evrim geçirdi.

Jeju obbang gaksichum, bir gaksichum karışımı ve Tamraguk Ibchun gutnori yi içeren danslaradan birdir ki Japon yönetimi altındaki Kore zamanında japonya tarafından kültürel sindirme nedeniyle sona ermişti.[1]

Diğer Kore dansları kalmıştı ve bugün çiftçilerin, halk dansları gruplarının çevresi altında durur. Uzun dalgalanan saf beyaz ipek şalları içeren dekorları Salpuri dansı, davullar, şapkalar, kılıçlar ve diğerlerinde kullandı.Dekorlar belki dış sınır çizgisi veya dansın hikâye merkezi olabilir. Hayalet dansında, eğlendiren aktör ölmüş eşi ile neşeli bir tekrar birleşmeye sahiptir, sadece ayrılışın büyük acısına katlanmak için ve orada az veya hiç dekor olmayabilir. Diğer taraftan, Büyük Davul dansı (davul danslarının pek çok formlarından biri) bir aşırı süslü davula sahiptir ki bu davul onu çalandan daha uzun olabilir. Davul, bir rahibi sonuçta yenik düşecek kadar baştan çıkarır ve rahip bir yuvarlanan davul "orgy"yi icra eder.

Japon yönetimi altındaki Kore zamanında Japonya tarafından uygulanan kültürel sindirme den dolayı, "kültürel soykırım" olarak adlandırılır,[2][3] dans akademilerinin coğu ortadan kaktı ve birçok danscı kayboldu[1] dans formlarının bazılarının bozulduğu gibi.[4] Buna rağmen, Choi Seung-hee (최승희 崔承喜) gibi birkaç öncü Kore'li dansçı geleneksel Kore danslarına dayalı yeni formlar yarattı ve geleneklerin çoğunu gizlice canlı ve yurt dışında korudu[5] ve bugün Kore geleneksel dansı bir coşkun dirilmeye sahip oluyor. Kore'de kocaman üniversiteler Kore geleneksel dansını öğretiyor ve hatta bazı yurtdışındaki üniversiteler şimdi formlarda bilgi sağlıyor. Üst dansçılar yaşayan Ulusal Hazineler "Living National Treasures" olarak kabul ediliyor ve danslarını öğrencilerine aktarmakla görevlendiriliyorlar. Dans soyu ve dansçılar birçok nesle doğruca böyle bağlantıyla uzanabilir.

Kraliyet saray dansı Kral Gojong için yerine getiriliyor

Kore geleneksel dansının Batı dans formlarını izlemesi gerekli değildir; buna rağmen o ayrıca çağdaş ve lirik olarak bilinen yaygın dans formları ile bazı benzer ortaklığı yapar. Bir kısa küçük dönem ünlü eğimsel yol ile izlemeyi gayretlendirir. Dalgalar halinde gelen Hanbok tarafından, dansçıların bacakları ve ayakları tamamıyla sık sık gizlenir. Dansçıların duygulu yüklemleri bulanık ve neşenin ikisini de kapsar. Dansçı, dansçıların icra ettikleri geleneksel müzik içinde dalga gibi sürüklenen akıcı devinimi cisimlendirmelidir. Kore geleneksel dansı sıklıkla geleneksel davul, flüt ve başka aletleri içeren Kore geleneksel müziğiyle icra edilir. Müzik, dansı yukarıda tutandır ve dansçı müziği fiziksel formda gösteren bir alettir.

"jeongjae" (hangul:정재, hanja:呈才) olarak adlandırılan Kore saray dansı, aslında "bütün yeteneğin gösterimi"ne dayanmakta ki sadece dansı içermemekte fakat aynı zamanda diğer uygulamalardan olan jultagi (줄타기 sıkı gerilmiş ip yürüyüşü), gong deonjigi (공던지기) ve mokmatagi (목마타기) gibi sanatları da içermekte fakat derece derece sadece "saray dansı"nı nitelendirmekteydi. Terim Joseon hanedanı erken döneminden beri kullanılır.[6]

Jeongjae, saray ailesi, saray memurları, yabancı delegeler veya devlet tarafından desteklenen festival nedeniyle uygulanmak için kullanılıyordu. Jeongjae, "Dangak jeongjae" (당악정재) ve "Hyangak jeongjae" (향악정재) olarak iki kategoriye ayrılır. Dangak jeongjae, Goryeo hanedanı döneminde Tang China saray dansından türeyen danslardır, oysa diğeri Kore'de meydana gelen hiçbir saray dansını içermez.[7]

Hyangak jeongjae

[değiştir | kaynağı değiştir]
Muhee, dansçı Gain jeon mokdanu icra ediyor, Hyangak jeongjae dan biri
Jinju geommu
  • Ahbakmu (아박무), Fildişi çan tokmakları dansı
  • Bakjeopmu (박접무), Kelebek çırpınması kanat dansı
  • Bonglaeui (봉래의), Anka kuşu dansı
  • Cheoyongmu (처용무), Cheoyong dansı, Ejderha Kral'ın oğlu ki Silla döneminde meydana gelen en eski jeongjae dir.[8]
  • Chunaengjeon (춘앵전) İlkbahar bülbül dansı
  • Gainjeonmokdan (가인전목단), Şakayık toplayan güzel kadınları anlatan dans
  • Geommu (검무), kılıç dansı
    • Jinju geomu
  • Hakyeon hwadaemu (학연화대무), Turna kuşu ve lotus heykel dansı
  • Goguryeomu (고구려무), Goguryeo dansı
  • Muaemu (무애무)
  • Musanhyang (무산향), Dağ dansının güzel kokulu dansı
  • Mugo (무고), davul dansı
    • Gyobang mugo (교방무고)
  • Sajamu (사자무), Aslan dansı
  • Seonyurak (선유락), Sandal parti dansı

Dangak jeongjae

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Monggeumcheok (몽금척), altın hükümdar dansı rüyası
  • Pogurak (포구락) top oyunu dansı
  • Heonseondo (헌선도), şeftali-sunu dansı
Taepyeongmu, büyük barış için dans
Nongak, çiftçilerin dansı
  • Seungmu (승무), rahip dansı
  • Seungjeonmu (승전무), gerçek zafer dansı
  • Salpuri (살풀이), Gerçek ruh-temizleme dansı
  • Hallyangmu (한량무), yangban sınıfında savurgan adamın dansı
  • Ipchum (입춤), ayrıca "ipmu" veya "gibonchum" olarak adlandırılır, gerçek temel dans
  • Taepyeongmu (태평무), büyük barışı isteme dansı
  • Ganggang sullae (강강술래), bakirelerin halka dansı
  • Nongak (농악), çiftçilerin gsterisi
  • Talchum (탈춤), maske dansı
  • Miyalhalmi chum (미얄할미춤), yaşlı kadının dansı
  • Palmeokjung chum (팔먹중), sekiz değersiz rahibin dansı
  • Dongrae hakchum (동래학춤), turna kuşu dansı Dongrae, Busan'da icra edildi
  • Buponorichum (부포놀리춤), tüy püskül dansı
  • Chaesang sogochum (채상 소고춤), ufak davul dansı
  • Deotbaegichum (덧배기춤), taarruz dansı
  • Gaksichum (각시춤), bakirenin dansı

Kore'de törensel dans, Konfüçyan törensel seremoniyi, Budist dansı ve şamanizmi işaret eder.

  • Ilmu (일무), gerçek Sıra Dansı
  • Jakbeop (작법)
    • Beopgochum (법고춤), Dharma davul dansı
    • Nabichum (나비춤), gerçek kelebek dansı
    • Barachum (바라춤), bara dansı (바라, büyük ziller)
  • Musokchum veya mumu (무속춤, or 무무), dansı, mudang tarafından (무당, şaman)
Buchaechum, fan dansı

Yeni geleneksel dans

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Buchaechum (부채춤), fan dansı Kim Baek-bong (김백봉 金白峰) tarafından yaratıldı ve 1954 yılında halka ilk defa sunuldu.[9]
  • Hwagwanmu (화관무), çiçeklere ait küçük taç dansı
  • Jangguchum (장구춤), janggu ile dans, kum saati biçimli davul
  • Samgomu Ogomu (삼고무 오고무), bir davul dansı
  • Grand Drum Ensemble (북의 대합주), bir davul dansı 1981 yılında Guk Su-ho (국수호) tarafından bestelendi. Enstrumanlar bütün Kore davullarını içine alır.[10]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b Jin Seon-hui (진선희 기자) (2 Şubat 2008). "테마기행-입춘굿놀이" (Korece). Hallailbo/Daum news. 제주에서는 입춘때마다 탐라국입춘굿놀이가 펼쳐지고 있다. 오랫동안 전해오는 전통문화축제로 일제강점기 민족문화말살정책에 의해 맥이 단절되었다고 한다. 1999년 제주의 지역축제로 새롭게 발굴•복원되면서 지금까지 이어지고 있다. [ölü/kırık bağlantı]
  2. ^ Clark, Donald N. (2000) Culture and customs of Korea 22 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Greenwood Publishing Group, p.49 ISBN 0313304564
  3. ^ Ferrante-Wallace, Joan (2005), Ie Soc Global Perspect Thomson Wadsworth, p.96, ISBN 0-495-00562-2
  4. ^ "(춤과 그들) 일제때 잘못된 궁중무용 그대로 전승 '답답'" [(Dance and the people) Regretful over the false court dance during the Japanese rule period has been handed out] (Korece). Gyeonghyang Ilbo. 31 Mayıs 2007. 
  5. ^ (Korece) 최승희에게 보내는 ‘몸짓 추모사’ 14 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. from Hankyoreh newspaper
  6. ^ "Jeongjae (정재 呈才)" (Korece). empas/EncyKorea. 21 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2008. 
  7. ^ "Overview". Korean Overseas Information Service. 12 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ Heo, Young-Il. "Cheoyong-mu" (İngilizce). Asia/Pacific Cultural Centre for UNESCO. 25 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "Buchaechum (부채춤)" (Korece). Korean Encyclopædia Britannica. 29 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ http://www.art.go.kr/vli_dir/vli_dir08_pop_detail.jsp?ar_vvm_cd_seq=724[ölü/kırık bağlantı]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]