Konya Şehzâdeler Muharebesi
| Konya Şehzâdeler Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Konya Şehzâdeler Muharebesi | |||||||
.jpg) | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Osmanlı İmparatorluğu | Osmanlı İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
Şehzade Selim Sokollu Mehmed Paşa Lala Mustafa Paşa | Şehzade Bayezid | ||||||
| Güçler | |||||||
| 30.000-50.000 | 20.000-30.000 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Bilinmiyor | +10.000 | ||||||
Konya Şehzâdeler Muharebesi, I. Süleyman'ın şehzadeleri Şehzade Selim ile kardeşi Şehzade Bayezid arasında gerçekleşen muharebedir.
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Şehzade Bayezid ağabeyi Şehzade Selim'den hiç hoşlanmaz ve nefret ederdi. Ağabeyi Selim'in içkiye düşkün olmasından dolayı, kendisini değişmez bir saltanat varisi olarak sanan Şehzade Bayezid, bu işi daha hızlı bitirmek için ordu kurdu.
Şehzade Bayezid'ın asker topladığı, padişah tarafından öğrenilince kendisine üçüncü vezir Pertev Paşa, nasihat vermek için gönderildi. Aynı şekilde II. Selim'e de ikinci vezir Sokollu Mehmed Paşa nasihatlere gönderildi. II. Selim, nasihatçisi Sokollu Mehmed Paşa'nın sözlerine kulak vermiş ve kendini dizginlemişti. Fakat hırçın ve sert bir mizaca sahip olan Şehzade Bayezid, Pertev Paşa'yı sancak bölgesinden kovmuştu. Bunun yanı sıra babasına yazdığı sert ve tehdit edici mektupları yüzünden "Âsi Şehzâde" olarak anılmaya başlandı.
I. Süleyman, oğluna kızmış ve taht için II.Selim'i desteklemeye başlamıştı. Bu durum karşısında Şehzade Bayezid, babasına yazdığı bir mektupta "İsteklerim hod mâlumunuzdur, vallahi billahi virmez iseniz ben dahi Amasya'da durmazam... Padişah olan yalan eder mi?" diye yazmıştır.[1]
Muharebenin gelişimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Şehzade Bayezid'in mektuptaki tavrına takiben I. Süleyman, büyük oğlu II. Selim'e ordu toplama yetkisi vermiş bilâhare Sokullu Mehmed Paşa'yı da 20.000 kişilik Yeniçeri kuvveti ile Konya'ya göndermiştir. Bayezid ise Adana Beylerbeyi ile anlaşarak 5.000-10.000 kişilik düzenli askerî birlikler sağlamış, geriye kalanları ise dağdaki çapulcu, şehir içindekiler yahut köylüler oluşturuyordu.[2]
Muharebe'den önce, Amasya sancağına gönderilen Şehzade Bayezid bunu bir hakaret olarak saydı ve babası I. Süleyman tarafından gözden düşürüldüğü anlamını çıkardı ve Amasya'ya gitmeyip Kütahya'da paralı asker toplamaya başladı. Savaşının babasıyla değil, kardeşi Şehzade Selim ile olduğunu sürekli vurguladı. Sultan Süleyman, Şehzade Bayezid'in asker topladığı haberini alır almaz Sokullu Mehmed Paşa ve Semiz Ali Paşa'yı şehzadelere nasihatçi olarak yolladı. Babasının uyarılarından sonra Amasya sancağına gitmek zorunda kaldı ama burada da asker toplamaya devam etti. Anadolu Beylerbeyi Cenabi Ahmed Paşa, Karaman Beylerbeyi Solak Ahmed Paşa ve Adana Beylerbeyi Piri Paşa'dan savaştan önce kendisine destek olmalarını istedi. Paşalar 20 bin askerle Şehzade Bayezid'e destek sözü verdiler. Sultan Süleyman, Şehzade Bayezid'in sancağından ayrılıp Konya'ya Şehzade Selim'in üstüne yürüdüğü haberini alınca onu asi ilan etti ve ölüm fermanını verdi. Sokullu Mehmed Paşa'yı da Şehzade Selim'e destek vermesi için Konya'ya yolladı.
Muharebe
[değiştir | kaynağı değiştir]Savaş 30 Mayıs 1559'da Konya Ovası'nda başladı. Tahmini olarak iki ordu da birbirine denk sayıda idi. Savaşın ilk günü Şehzade Bayezid'in askerleri çok iyi savaştı. Fakat Şehzade Bayezid'e destek sözü veren paşalar Selim'in tarafına geçtiler. Paşalar Selim'in tarafına geçince Selim'in ordusu 50 bine ulaştı. Bayezid'in ordusunda ise en fazla 30 bin asker vardı. İlk gün Selim'in ordusundaki yeniçeriler gönülsüz davranıp savaşmak istemediler. Bu sebeple Selim'in ordusunun ikinci kanadı çökertildi. İlk gün 8 bine yakın asker öldü. Lâkin ikinci gün, II. Selim'in ordusu karşısında gerileme yaşandı; kısa süre sonra da ordu dağıldı. Bu sayede savaşı II. Selim kazanmış ve kardeşini mağlup etmiştir. Şehzade Bayezid ise kaçarak Amasya ve Erzurum'u takip ederek Safevi Devleti'ne sığınmıştır. Daha sonraları Şehzade Bayezid, Kazvin'de tutuklanmış ve oğullarıyla birlikte boğularak katledilmiştir.
Şehzade'nin katline halkın tepkisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Şehzade Bayezid'in ölümünden sonra halk büyük tepki göstermiştir. Kazvin'de idam edilen Şehzade Bayezid'nin cesedini taşıyan askerler, Sivas'tan geçerken halk büyük tepki göstermiş ve askeri taşlamıştır. Askerler, şehzâdenin cansız bedenini Sivas'a bırakıp kaçmıştır. Halk ise Şehzade Bayezid ve dört oğlunun cesetlerini Melik-i Acem Türbesi'ne defnetmişlerdir.