Karmamudra
Karmamudrā (Sanskritçe ; "eylem mührü", Tibetçe : las-kyi phyag-rgya ; genellikle şu şekilde yanlış yazılır: kāmamudrā veya "arzu mührü"), fiziksel veya görselleştirilmiş bir eşle cinsel birlikteliği içsel ısı (tummo) uygulaması ile birlikte kullanan ve bu yolla ikili olmayan bir mutluluk durumuna ve boşluğa dair içgörüye ulaşmaya çabalayan bir Vajrayana Budist tekniğidir.[1] Tibet Budizminde, tummo yoga tekniğinde yeterlilik genellikle karmamudrā uygulaması için bir ön koşul olarak görülür.[2]
Karmamudrā sözcüğü ayrıca bu uygulamayı yapan kadın yoginiler için de kullanılır. Eş, görselleştirilmiş biriyse (yani Tibet tantrik pratiğindeki bir yogi tarafından onun zihninde hayal edilmişse), jñanamudra ("bilgelik mührü") olarak adlandırılır.[3][4]
Uygulamanın amacı[değiştir | kaynağı değiştir]
Tantra, normalde bir uygulayıcının samsaraya bağlanmasına sebep olabilecek şeyi ruhsal olarak özgürleştirici bir uygulamaya dönüştürmek için becerikli araçları kullanır. Judith Simmer-Brown, tutkunun doğasını keşfetmek için karmamudranın nasıl kullanılabileceğini şu şekilde açıklar:
Tantra'nın yogik geleneğinde tutkunun doğasını gerçekleştirmenin geleneksel olarak üç yolu vardır. Yaratılış aşaması pratiğinde ilk olarak yidamlar cinsel birleşme anındaki yab-yum olarak tasavvur edilebilir. . İkincisi, merkezi kanala hareket eden hayati nefesin incelikli beden pratiğini yani tummo (caṇḍalī) yoluyla içsel ısı üretimini uygulayabilir. Üçüncüsü, cinsel yoga olarak da bilinen karmamudra (lekyi chagya) bir eşle birlikte uygulanabilir. Tüm bu formlarda tutkunun gerçek doğasının farkına varmak, sıradan tutkuyu büyük mutluluk deneyiminin mahasukha) temeline dönüştürür ve bu da kişinin pratiğindeki duygusal ve zihinsel kararsızlıkların ortadan kalkmasını büyük ölçüde hızlandırır.[5]
Naropa'nın Altı Yogasının ilk ustaları karmamudra uygulamasına oldukça önem vermişlerdir. Bazıları ona altı yogadan biri olarak ayrı bir statü verirken, diğerleri onu içsel ısı yogasının bir parçası olarak görmüştür.[2]
Eşin gerekliliği[değiştir | kaynağı değiştir]
Tibetli Budist bilginlerin çoğuna göre, bu yaşamda aydınlanmaya ulaşmak için fiziksel bir eş (karmamudra) gereklidir. Thubten Yeshe gibi günümüzün Gelug öğretmenleri de bu görüşü destekleyen açıklamalarda bulunmuşlardır.[6] Ancak bazı lamalar aynı fikirde değildir. Örneğin, şu anki Dalai Lama Tenzin Gyatso, kısaltılmış Kalachakra tantrası üzerine Kaydrub Norzang-gyatso tarafından yazılmış bir tefsire atıfta bulunur ve özellikle keskin yeteneklere sahip tantra uygulayıcılarının aynı hedeflere yalnızca bir jnanamudra (fiziksel olmayan, zihinde hayal edilen partner) ile ulaşabileceklerini söyler. Bu nedenle, "fiziksel bir karmamudra partnerine dayanmanın zorunlu olmadığı" sonucuna varır.[7]
Uygulama için gereken nitelikler[değiştir | kaynağı değiştir]
Tibet Budizminin 'yeni' okullarında, tantranın üç alt sınıfından bir uygulayıcı, fiziksel bir eşe sahip olamaz. Bunun yerine bir eşi (jnanamudra) sadece zihninde görselleştirebilir. Anuttarayoga tantralarından birine inisiye olmak, bir karmamudra ile cinsel uygulamaya izin verir.[3]
Tüm Vajrayana gelenekleri, cübbelerini çıkarmış eski keşişler de dahil olmak üzere keşiş olmayan uygulayıcıların, tıpkı Vajrayana kurucularının yaptığı gibi fiziksel eşleri kullanabilecekleri konusunda hemfikirdir. Mevcut keşişlerin uygulamaya girip giremeyeceği konusunda ise farklı görüşler mevcuttur. Budist bilgin Tripitakamala, Budalığa ve aydınlanmaya ulaşma amacının manastır yeminlerinden üstün olduğunu ve bir çelişki olması halinde keşişlerin ettiği yeminleri geçersiz kıldığını belirtmiştir.[8]
Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]
Tantra, Orta Çağ Hindistan'ında Pala İmparatorluğu döneminde etkili oldu. Tantrik Budizm, başka bir kişiyle yakınlık kurarak aydınlanmaya ulaşma yöntemi sayesinde manastırda münzevi şekilde yaşayan keşişlerin tekniklerine bir alternatif olarak öne çıktı. Miranda Shaw'a göre Tantra'nın artan sosyal kapsayıcılığı, kadınların seslerinin karmamudra rolleri aracılığıyla toplumda duyulmasına izin verdi.[6] Shaw, erkek uygulayıcılara gizli sözlü eğitim yoluyla eğitim veren kadınların bilinen 16 örneğinden de bahsetmiştir. Ayrıca 8. yüzyıldaki Tibetliler tarafından temel tantrik eserler olarak kabul edilen 7 tantrik metinden birkaçının kadınlar tarafından yazıldığını da belirtmiştir.
Tartışmalı durumlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Adı açıklanmayan bir kadın Budist öğretmenden alıntı yapan Vipassana ustası Jack Kornfield, yaşlı, aydınlanmış bir lamanın her yıl on üç ile on dört yaşıları arasında olan bir rahibeyi cinsel eşi olması için seçtiğinden bahsetmiştir.[9] "Lamalarıyla yatmış bir dizi Batılı kadınla" konuştuktan sonra, bu aynı isimsiz kişi, uygulamanın yalnızca lamalara fayda sağladığı sonucuna vardı.[9]
Akademisyen, feminist ve eski Kagyu rahibesi June Campbell, 1989'da ölen Kalu Rinpoche'nin enkarnasyonuyla yirmili yaşlarının sonlarında yaşadığını söylediği bir ilişki de dahil olmak üzere, lamalarla gizli cinsel ilişkilerde karmamudra rolüne bürünmüş kadınlar hakkında konuştu. Tricycle: The Buddhist Review ile yaptığı bir röportajda, o zamanlar kendisini cinsel istismara uğramış hissetmediğini, ancak yıllar sonra bunu düşündüğünde, güç dengesizliği ile gizlilik talebinin çocuk istismarcıları tarafından kullanılan tekniklere benzer olduğunu farketmeye başladığını belirtti.[10]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- Padmasambhava - 8. yüzyılda yaşamış bir Budist laması
- Yeshe Tsogyal - Tibet Budizmindeki ilk kadın lama (8.-9. yüzyıllar)
Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Tibetan Yoga and Mysticism A Textual Study of the Yogas of Naropa and Mahamudra Meditation in the Medieval Tradition of Dags po. Studia Philologica Buddhica. Tokyo: International Institute for Buddhist Studies. 2015. ss. 381-386. ISBN 4-906267-72-6. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ a b Tsong-Kha-Pa (2005)
- ^ a b Simon, Beth Lee, (Ed.) (1991). The Wheel of Time: The Kalachakra in Context. Snow Lion Publications. s. 30. ISBN 978-1559390019. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Arnold, Edward A. (editor) (2009) As Long as Space Endures: Essays on the Kalacakra Tantra in Honor of H.H. the Dalai Lama, p. 196. Shambhala.
- ^ Simmer-Brown (2001)
- ^ a b Shaw (1994)
- ^ The Gelug/Kagyu Tradition of Mahamudra. Snow Lion Publications. 1997. s. 254. ISBN 1-55939-930-9.
- ^ Gray (2007)
- ^ a b After the Ecstasy, the Laundry: How the Heart Grows Wise on the Spiritual Path. New York: Bantam Dell Pub Group. 2000. s. 151. ISBN 978-0-553-10290-1. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "The Emperor's Tantric Robes: An Interview with June Campbell on Codes of Secrecy and Silence". Tricycle: The Buddhist Review. Kış 1996. 12 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2013. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım)
Alıntı yapılan eserler[değiştir | kaynağı değiştir]
- The Cakrasamvara Tantra. New York: Columbia University. 2007. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - Passionate Enlightenment: Women in Tantric Buddhism. Princetown. 1994. ISBN 0-691-03380-3. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - Dakini's Warm Breath: the Feminine Principle in Tibetan Buddhism. Shambhala Publications. 2001. ISBN 978-1-57062-920-4. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - Tsong-Kha-Pa (2005). The Six Yogas Of Naropa, Tsongkhapa's Commentary Entitled A Book Of Three Inspirations A Treatise on the Stages Of Training in the Profound Path Of Naro's Six Dharmas. Snow Lion Publications. ISBN 1-55939-234-7.