Karapınar kumulları
Karapınar kumulları, Konya ili Karapınar ilçesinde bulunan kumullar. İlçe merkezinin güneybatısındaki 4.000 hektarlık kumullar, rüzgâr ile şehir merkezini tehdit eder hale geldi. 1960'larda kum fırtınaları ulaşımı, eğitimi aksattı, hastalıklar arttı. İlçe merkezi ve tarım alanlarının kum yığınları altında kalma tehlikesi belirdi.[1]
Önce ilçenin taşınması düşünülse de, rüzgâr çitleri ve ağaçlandırma ile önlemler alınarak kumul hareketi durduruldu.
Kumullar[değiştir | kaynağı değiştir]
Karapınar ovasını oluşturan alüvyal arazi Kuaterner dönemi Pleistosen devrinde akarsu ve gölsel tortullardan oluşmuştur. Bu alanda bulunan eski gölün kalıntıları batıda Hotamış sazlığı, doğuda Ereğli sazlıkları(Akgöl)dır. Kireçli ve kili materyalden oluşan göl tortulları sonradan topraklaşmıştır. Kurak iklim nedeniyle orman gelişmemiş, Karasal iklime bağlı olarak zayıf bozkır örtüsü oluşmuştur. Yörede temel ekonomik faaliyet olan küçükbaş hayvancılık nedeniyle aşırı otlatma yapılmıştır. Yoğun otlatma ile otların yok edildiği alanlarda toz ve kil gibi toprağın ince kısmı taşınmıştır. Topraktan geride kalan kumlar rüzgârla hareket etmeye başlayıp, kara kumullarına dönüşmüştür. Büyüyen kumullar 1956 yılından itibaren Karapınarı etkilemeye başlamıştır. 1962 yılında 110 km/saat hızındaki rüzgâr kum fırtınası oluşturmuş, kendini yeniden hatırlatmıştır.[2]
Önlemler[değiştir | kaynağı değiştir]
İnceleme ve araştırmalar sonucu 1962 yılında ağaçlandırma başlamış, 1972'de biten çalışmalarla kumul ilerlemesi durdurulmuştur. Toprak su bölge müdürlüğü 16.000 hektar alanı, Türk Silahlı Kuvvetleri de kendisine devredilen 3.000 hektarlık alanda kumul önleme çalışmaları uygulamıştır.[2]
Ağaçlandırma çalışmalarında yakın çevrede, aynı iklimde yetişebilen türler seçilmiştir. Diklen ağaçlar sulamayla hızla büyümüşlerdir. Kullanılan ağaçlar: kara selvi, karaçam, sedir, salkım ağacı, kuş iğdesi, yabani badem.
Sonuç[değiştir | kaynağı değiştir]
Ağaçlandırma çalışmaları 2000'li yıllarda da devam etmektedir. Bölgede Örnek tepe adıyla, 4-5 bin m²'lik bir alan ağaçlandırmadan, ders alınması amacıyla kumul olarak bırakılmıştır. Günümüzde akademisyenler ve öğrenciler tarafından inceleme alanı olarak kullanılmaktadır.
Yapılan ağaçlandırma çalışmalarına rağmen Karacadağ yönünden kumulların Karapınar'a doğru hareketinin devam ettiği iddia edilmektedir.[3]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "İbret olsun diye çöl gibi bıraktılar". sabah.com.tr. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2015.
- ^ a b "Giriş" (PDF). Konya Karapınar Ağaçlandırmalarında kullanılan altı ağaç Türünün Bozkır Yetişme Ortamına Uyumu. bartin.edu.tr. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2015.
- ^ "KARAPINAR KUMULLARI". kesfetmekicinbak.com. Erişim tarihi: 28 Şubat 2015.[ölü/kırık bağlantı]