Kamuta Latasi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sir Kamuta Latasi
Tuvalu Başbakanı
Görev süresi
10 Aralık 1993 - 24 Aralık 1996
Yerine geldiği Bikenibeu Paeniu
Yerine gelen Bikenibeu Paeniu
Tuvalu Meclis Başkanı
Görev süresi
24 Aralık 2010 - 4 Mart 2014
Yerine geldiği Isaia Italeli
Yerine gelen Otinielu Tausi
Görev süresi
16 Ağustos 2006 - 29 Eylül 2010
Yerine geldiği Otinielu Tausi
Yerine gelen Isaia Italeli
Tuvalu Genel Valisi (geçici)
Görev süresi
19 Mart 2010 - 16 Nisan 2010
Başbakan Apisai Ielemia
Yerine geldiği Sir Filoimea Telito
Yerine gelen Sir Iakoba Italeli
Kişisel bilgiler
Doğum 4 Eylül 1936
Laulii , Batı Samoa

Sir Kamuta Latasi KCMG OBE PC MP (d. 4 Eylül 1936), Tuvalulu siyasetçi. Latasi, Büyük Okyanus'ta Polinezya ada öbeği içerisinde yer alan Tuvalu'da 1993 ile 1996 yılları arasında başbakanlık makamında bulunmuştur. 1992'de Tuvalu meclisine seçildi.

Tuvalu başbakanlığı dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

25 Kasım 1993'te yapılan genel seçim, üyelerin görevdeki başbakan Bikenibeu Paeniu ve eski başbakan Tomasi Puapua'ya verdikleri desteğin eşit şekilde bölünmesiyle sonuçlandı.[1] Bu gelişmelerin ardından geenel vali 22 Eylül'de meclisi feshederek, 25 Kasım 1993'te yeni bir seçim yapılmasının önünü açtı.[2] Bu seçimin ardından oluşan meclis, 10 Aralık 1993'te, eski başbakan Bikenibeu Paeniu başkanlığındaki milletvekilleri grubuna karşı 7:5 üstünlük sağlayarak Latasi'yi başbakan olarak seçti.[1]

Latasi 24 Aralık 1996'ya kadar başbakan olarak görevini yürüttü. Söz konusu tarihte kendisine karşı yapılan gensoru oylaması sonucunda Latasi istifa etti ve Bikenibeu Paeniu ikinci kez başbakan seçildi. 26 Mart 1998 genel seçimlerinde Latasi meclisteki koltuğunu da kaybetti.[3]

Birçok Tuvalulu politikacı partizan çizgisinde örgütlenmekten kaçınma eğilimindeyken, Latasi, eski başbakan Ionatana Ionatana ile birlikte cumhuriyetçi eğilimleriyle tanınır.

Bayrak sorunu[değiştir | kaynağı değiştir]

Latasi, başbakanlığı sırasında tartışmalı bir şekilde Union Jack'i Tuvalu Bayrağı'ndan çıkardı ve yerine yukarıda resmedilen bayrak koydu. Bayrak, Nisan 1997'de aslına iade edildi.

Latasi'nin başbakanlığı sırasında dikkate değer bir sorun, boyutu küçültülmüş bir İngiliz Union Jack'i içeren Tuvalu'nun ulusal bayrağının tasarımı sorunuydu.

Latasi, bazı Tuvaluluların keyfi olarak gördüğü bir şekilde bayrağı, Union Jack'in olmadığı başka bir tasarımla değiştirdi. Latasi taraftarları, bu önlemin Tuvalu'yu sömürge döneminden sembolik olarak uzaklaştırdığını savundu. Ancak bu değişiklik, Latasi'nin halefi Paeniu'nun eski tasarıma bir geri dönmesi sonucu kısa ömürlü oldu.

Kişisel geçmiş[değiştir | kaynağı değiştir]

Sir Kamuta Latasi bir toprak sahibi ve uzun süredir politikacıdır. Eşi Naama Maheu Latasi de 1989'dan 1997'ye kadar Tuvalu meclis üyesiydi[4] Eşi, 16 Mart 2012'de hayatını kaybetti.[5]

Tuvalu Parlamentosu Başkanı[değiştir | kaynağı değiştir]

2006'dan 2010'a kadar Latasi meclis başkanıydı . 2010 genel seçimlerinde Funafuti seçim bölgesi tarafından yeniden parlamentoya seçildi.[6] Latasi, Maatia Toafa hükûmetinin kısa döneminde meclis başkanı değildi. 25 Aralık 2010'da Willy Telavi, Enele Sopoaga'ya karşı (8:7) çoğunluk ile başbakan seçilmesinin ardından Latasi meclis başkanı olarak atandı.[7][8][9]

Genel Vali Vekili[değiştir | kaynağı değiştir]

2010 yılında Latasi, Sir Filoimea Telito ve Sir Iakoba Italeli dönemleri arasında Genel Vali vekili olarak atandı.[10]

2015 genel seçimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Sir Kamuta Latasi ve Kausea Natano, 2015 genel seçimlerinde yeniden seçildiler. Sir Kamuta Latasi, 17 Ekim 2018'de milletvekilliğinden istifa etti[11]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "Palamene o Tuvalu (Parliament of Tuvalu)". Inter-Parliamentary Union. 1993. 25 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2013. 
  2. ^ "South Pacific – Governance in the Pacific: the dismissal of Tuvalu's Governor-General" (PDF). Research School of Pacific and Asian Studies, ANU (No 96/5). 1996. 27 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2021.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  3. ^ "Palamene o Tuvalu (Parliament of Tuvalu)". Inter-Parliamentary Union. 1998. 25 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2013. 
  4. ^ "Women Need Support to Overcome Barriers Entering Parliament", Solomon Times, 11 May 2010
  5. ^ "The first elected female Member of Parliament in Tuvalu, Lady Sapeta Naama Maheu Laatasi, laid to rest in Funafuti" (PDF). Tuvalu Philatelic Bureau Newsletter (TPB: 01/2012). 2 Mayıs 2012. 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  6. ^ "Tuvalu PM, speaker retain seats as deputy PM crashes out". Radio Australia. 17 Eylül 2010. Erişim tarihi: 17 Eylül 2010. 
  7. ^ "Tuvalu-news.tv". Apisai Ielemia New Prime Minister. 16 Ağustos 2006. 1 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2013. 
  8. ^ "Palamene o Tuvalu (Parliament of Tuvalu)". Inter-Parliamentary Union. 2010. 18 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2013. 
  9. ^ "Willie Telavi the new prime minister in Tuvalu". Radio New Zealand International. 24 Aralık 2010. 1 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2011. 
  10. ^ "President Ma stops in Tuvalu on another leg in South Pacific trip". Office of the President, Republic of China (Taiwan). 23 Mart 2010. 29 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2022. 
  11. ^ "Mr. Simon Kofe wins Funafuti bye-election". Fenui News. 21 Kasım 2018. 4 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2019. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • "Mahkeme Genelgesi", The Times, 3 Ocak 2008 (Sir Kamuta'nın şövalyeliğini ve Privy Council'e katılımını duyuruyor)