Kaldıraç (finans)
Kaldıraç terimi, finans sektöründe hem finansal piyasalarda margin olarak bilinen kaldıraç, hem de şirketlerin finansal kaldıraç seviyeleriyle ilgili muhasebesel terimlerle ifade edilen önemli bir kavramdır.
Finansal piyasalardaki kaldıraç (Margin)[değiştir | kaynağı değiştir]
Finansal piyasalarda kaldıraç, yatırımcıların kendi sermayelerinin üzerinde daha büyük miktarlarda işlem yapabilmelerini sağlayan bir mekanizmadır. Bu mekanizma, yatırımcıların borç alarak veya marj hesapları üzerinden kredibilite kullanarak daha fazla varlık satın alabilmelerine imkan tanır. Marj (margin), yatırımcının işlem yapabilmek için hesabında tutması gereken asgari teminattır.
Marj kaldıraç, yatırımcının sermayesine oranla sahip olduğu pozisyon miktarını artırır ve potansiyel kar veya zararı büyütür. Örneğin, 1'e 10 kaldıraç oranıyla işlem yapılıyorsa, yatırımcının kendi sermayesinin 10 katına kadar pozisyon açabilmesi mümkün olur. Bu durumda, elde edilen kar veya zarar da 10 katına çıkabilir. Kaldıraçlı işlemler, yatırımcılara büyük kazanç fırsatları sunabilirken aynı zamanda büyük riskler de taşıdığından dikkatli bir şekilde kullanılması gerekmektedir.
Şirketlerde finansal kaldıraç[değiştir | kaynağı değiştir]
Şirketlerin finansal kaldıraç seviyeleri, şirketin finansal yapısını ve borç kullanımını ifade eden bir kavramdır. Bu muhasebesel terim, şirketin borçlarına oranla sahip olduğu öz sermaye miktarını değerlendirir. Finansal kaldıraç oranı, şirketin borçlarının öz sermayesine oranı olarak hesaplanır. Öz sermaye, şirketin sahiplerine ait olan kısmı temsil ederken borçlar ise şirketin kredi veya borç verenlere olan taahhütlerini ifade eder.
Bir şirketin finansal kaldıraç seviyesi yüksek ise, borçlarının öz sermayesine oranı yüksektir ve şirketin risk profili artar. Yüksek finansal kaldıraç, şirketin borç geri ödeme kabiliyetini etkileyebilir ve faaliyetlerini sürdürme gücünü zorlaştırabilir. Diğer yandan, düşük finansal kaldıraç seviyesine sahip şirketler daha az borç yükü taşıdıkları için genellikle daha az riskli olarak kabul edilirler.
Operasyonel kaldıraç[değiştir | kaynağı değiştir]
Operasyonel kaldıraç, şirketin işletme faaliyetlerindeki maliyet yapısı ve sabit giderlerin etkisi üzerine odaklanır. Şirketin operasyonel kaldıraçı, sabit maliyetlerin değişken maliyetlere oranı olarak tanımlanabilir. Yüksek sabit maliyetlere sahip olan şirketler, satış hacmi arttığında daha fazla kâr elde ederken, satış hacmi düştüğünde daha fazla zarar edebilirler.
Operasyonel kaldıraç, şirketin faaliyetlerindeki gelir-gider dengesini etkiler ve operasyonel riski artırabilir. Şirketler, operasyonel kaldıraçlarını yönetmek için maliyet yapılarını optimize etmeye, verimliliği artırmaya ve iş süreçlerini iyileştirmeye çalışırlar.[1][2]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Finansal Kaldıraç Derecesi Ve Seçilmiş Sektörlere Yönelik Bir Uygulama". 13 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2023.
- ^ "Finansal Risklerin BİST 30 Endeksinde Yer Alan Firmaların Firma Değerleri Üzerindeki Etkisinin Araştırılması (2010-2020)". 18 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2023.
