Kaderin Gücü
 Enrico Caruso ve Rosa Ponselle Kaderin Gücü eserinin ABD'de bir sahnelenmesinde | |
| Özgün isim | La forza del destino |
|---|---|
| Müzik | Giuseppe Verdi |
| Gala | 10 Kasım 1862 |
| İlk gösterim yeri | Bolshoi Kamenny Tiyatrosu, Sankt-Peterburg, Rusya |
| Oyuncular |
|
Kaderin Gücü (İtalyanca: La forza del destino), İtalyan besteci Giuseppe Verdi tarafından hazırlanmış 4 perdelik bir opera eseridir. Eserin librettosu 1835 de İspanyol "Rivas Dükü Ángel de Saavedra" nın Don Álvaro, o La fuerza del sino adlı oyunu ve Friedrich Schiller'in "Wallensteins Lager" adlı oyunundan uyarlanarak "Francesco Maria Piave" tarafından yazılmıştır.
Opera eserinin prömiyer sahnelenmesi 10 Kasım 1862'de Rusya'da Sankt-Peterburg'da Bolshoi Kamenny tiyatrosunda yapılmıştır.
Verdi eserine birçok değişiklikler yapmış ve bu değişiklerle eser çeşitli opera evlerinde oynanmıştır.
En son revizyon 1869'da yapılmış ve 20 ile 21. yüzyıllarda bu versiyon standart olarak opera evleri repertuvarlarında sahnelenmektedir. Bu standart versiyonun prömiyeri ise 1869'da ve 27 Şubat 1869'da Milano'da La Scala Opera Evinde yapılmıştır. Bu opera eseri çok popüler olup dünya opera evlerinde sık sık sahnelenmektedir ve birçok ses kaydı bulunmaktadır.
Roller[değiştir | kaynağı değiştir]
| Roller | Ses tipi | Prömiyerde roller 10 Kasim 1862[1] (Orkestra şefi: -) |
Revize versiyon Prömiyerde roller 27 Şubat 1869 (Orkestra şefi: -)[1] |
|---|---|---|---|
| Calatrava Markizi | bas (ses) | Meo | Giuseppe Vecchi |
| Leonora, kızı | soprano | Caroline Barbot | Teresa Stolz |
| Don Carlo di Vargas, oğlu | bariton | Francesco Graziani | Luigi Colonnese |
| Don Alvaro, Leonora'nın talibi | tenör | Enrico Tamberlik | Mario Tiberini |
| Curra, Leonora'nın oda hizmetçisi | mezzo-soprano | Lagramante | Ester Neri |
| Preziosilla, Genç bir çingene | mezzo-soprano | Constance Nantier-Didier | Ida Benzi |
| Belediye reisi | bas | Ignazio Marini | Luigi Alessandrini |
| Maestro Trabuco, Bir katırcı ve seyyar satıcı | tenör | Geremia Bettini | Antonio Tasso |
| Padre Guardiano, St.Francis kaidelerine uyan kesişlerden biri | bas | Gian-Francesco Angelini | Marcello Junca |
| Fra Melitone, St.Francis kaidelerine uyan kesişlerden biri | bariton | Achille De Bassini | Giacomo Rota |
| Cerrah | bas | Alessandro Polonini | Vincenzo Paraboschi |
| Köylüler, hizmetçiler, kutsal yer ziyaretçileri, askerler ve keşişler | |||
Konu özeti[değiştir | kaynağı değiştir]
- Mekân: İspanya ve İtalya
- Zaman: yaklaşık 1750 [2]
I. Perde[değiştir | kaynağı değiştir]
Sevil'de Leonara'nin ailesinin konağı
Don Alvaro Güney Amerika'dan (olasılıkla Peru'dan) gelmiş soylu bir gençtir. Melezdir ve Sevil'de yerleşmiştir ama orada namı iyi değildir. Calatrava Markizi'nin kızı Donna Leonara'ya aşık olur. Kızın babası, kızını sevmekle beraber, her ne olursa olsun onun sadece çok yüksek rütbeli bir asilzade ile evlenmesini istemektedir. Leonara Alvaro'yu bütün kalbi ile sevmektedir ve babasının ona karşı antipatisini de bilmektedir. Bu nedenle Alvaro ile birlikte olup kaçmak için Leonara evini ve ülkesini, sırdaşı Curra'nın yardımı ile gerçekleştirmeye karar vermiştir. ("Me pellegrina ed orfana" - Çocukluk evimden sürgün edildim ve bir yetim gibi sevgime ayrı düştüm.).
Leonara'nın babası hiç beklenmedik bir anda gelir ve Alvaro'yu kızıyla bulur. Leonara'nın namusuna hiçbir gölge düşürmek istemediği için Alvaro kızın babasına teslim olmaya hazır olduğunu bildirir. Bu nedenle tabancasını yere atar; fakat çok şansızlıkla tabanca birden ateş eder ve Marquis'i öldürücü şekilde yaralar. Marquis son nefesini verirken kızını lanetler.
II. Perde[değiştir | kaynağı değiştir]
1. Sahne: Hornachuelos adlı bir köyde bir han
Belediye reisi, birkaç köylü katırcı ve, Dona Leonara'nın erkek kardeşi olan, Vargaslı Don Carlo bir hanın mutfağında bulunmaktadırlar. Don Carlo, kıyafet değiştirmiş; Salamancalı bir öğrenci hüviyetini almış ve takma bir isim olarak Pereda adını almış olup Alvaro ve Leonara'dan intikam almak peşindedir. ("Son Pereda son ricco d'onore" - Benim ismim Pereda ve ben bir soyluyum.). Akşam yemeğinde bir genç çingene olan Preziosilla oradaki gençlerin fallarına bakmaktadır ve gençlerin hepsini İtalya'nın istiklal kazanması için savaşa iştirak için asker yazılmalarına teşvik etmektedir. ("Al suon del tamburo" - Trampetler çalmaya başlayınca) ve gençlerin hepsi asker yazılmayı kabul ederler. Alvaro'dan ayrılmış olan Leonara erkek kıyafetiyle seyahat etmektedir ve Carlo tarafından tanınmadan oradan ayrılmayı başarır.
2. Sahne: Yakında bulunan bir manastır
Leonara bir manastıra sığınmaya muvaffak olur. (Sono giunta! . . . Madre, pietosa Vergine - "Buraya gelebildim! ... Meryem'e teşekkürler"). Orada Manastırın baş-keşişi Padre Guardino'ya asıl ismini söyler ve hayatından geri kalan kısmını bu manastıra çekilip geçirmeyi istediğini de bildirir. Baş-keşiş bunu yapabilmesi için onun geçmesi gereken sınavları anlatır. Leonara, Padre Guardino, Fra Melitone ve diğer keşişler bir ayine başlayıp dua etmeye koyulurlar.
III. Perde[değiştir | kaynağı değiştir]
1. Sahne: İtalya'da Velletri yakınlarında bir orman
Bu arada Don Alvaro Ispanyol ordusuna katılmıştır ve Don Federico Herreros takma adını kullanmaktadır. (La vita è inferno . . . O tu che in seno aglı angeli - "Mutsuz olan kişiye hayat bir cehennemdir... Sevgilim sen melekler arasına çıktın.") Bir akşam aynı orduda subay olan ve Don Felix Bornos takam adını taşıyan Don Carlo'nun hayatını kurtarır. Bundan sonra yakın arkadaş olurlar ve her savaşa ve çarpışmaya yan yana katılırlar.
2. Sahne: Subayların yerleşme yeri
Bu çarpışmaların birinde Don Alvaro, ölümcül olduğunu sandığı, ciddi bir yara alır. Son isteği olarak, Don Carlo'ya her zaman yanında bulundurduğu valizi ve içinde bir demet mektubu verip kendisi olduğu zaman onları hemen tahrip edip ortadan kaldırmasını ister. (Solenne in quest'ora - Bu acil saatte bana yemin et.) Don Carlo mektupların içindekilerine bakmayacağına yemin eder; fakat arkadaşına şüphe ile bakmaya başlar. (Morir! Tremenda cosa! . . . Urna fatale del mio destino - "Ölmek; Ne kötü bir fikir. Ayrıl sen buradan kaderime gönderilmiş olan ölümcül eşya). Valizi açar; kız kardeşinin resmini içinde bulur ve yakın silah arkadaşının Alvaro olduğunu anlar. Tam o sırada bir askeri cerrah gelip Don Alvaro'nun iyileşmesinin mümkün olduğunu söyler. Don Carlo artık babasının intikamını alabileceği için çok sevinir.
Scene 3: Savaş meydanının yakınında bir askerî kamp
Alvaro iyileşmiştir ve Carlo onun karşısına çıkar. İkisi bir kılıç düellosuna başlarlar; ama askerler tarafları birbirinden ayırırlar. Özellikle Carlo'yu uzakta tutmaya çalışırlarken çok sıkılmış olan Don Alvaro bir manastıra çekilmeye and içer. Askerler tekrar toplanırlar. Çerçi Trabucco onlara taşıdığı ticari eşyaları satmaya çalışır. Fra Melitone askerleri hiç tanrısız hayat yaşadıkları için hepsini suçlu gördüğünü ilan eder. Preziosilla ise askerleri hayatlarının övgüsünü yapan bir şarkı söyletip şarkılarını yönetir. (Rataplan, rataplan, della gloria - "Rap-rap-rap.. san şeref verir davul sesi")
IV. Perde[değiştir | kaynağı değiştir]
1. Sahne: Manastır
Don Alvaro Hornachuelos'daki manastıra keşiş olarak çekilmiştir. Ama yakında bir mağarada Padre Rapheal adı altında Leonara yaşamaktadır. Don Carlo gelir ve Alvaro'yu kılıçla dövüşe zorlar. (Le minacci, i fieri accenti - "Rüzgarlar onu taşıyıp götürsün.")
2. Sahne: Leonara'nın manastırının yakınlarında ıssız bir yer
Leonara ölüpde huzur ve barış bulmak için dua etmektedir (Pace, pace mio Dio! - "Huzur ve barış büyük tanrım..!"). Alvaro koşarak yardım istemek için gelir; düelloda Carlo'yu ölümcül yaralamıştır. İki eski sevgili birbirlerini tanırlar. Leonara koşarak sahneden dışarı çıkarak kardeşini görmeye gider. Fakat kardeşinin üzerine eğildiği zaman Carlo bir kama ile Leonara'yi kalbinden yaralar. Padre Guardino ile Leonara geri gelirler ve Leonara ölmekte iken iki keşiş onun huzur bulması için duaya başlarlar.
Ünlü müziksel parçalar[değiştir | kaynağı değiştir]
I. Perde[değiştir | kaynağı değiştir]
- E pellegrina ed orfana - Leonora
- Ah, per sempre o mio bell'angiol - İkili: Don Alvaro ve Leonora, .
II. Perde[değiştir | kaynağı değiştir]
- Al suon del tamburo - Preziosilla ve koro, 1. Sahne.
- Son Pereda son ricco d'onore - Don Carlos,, 1. Sahne.
- Sono giunta ! . . . Madre, pietosa Vergine - Leonora, 2. Sahne.
- Più tranquilla l'alma sento - İkili: Leonora ve Padre Guardiano,
- La Vergine degli angeli - Leonora ve koro, II. Perde Finali.
III. Perde[değiştir | kaynağı değiştir]
- La vita è inferno . . . O tu che in seno agli angeli - Don Alvaro,
- Solenne in quest'ora - İkili: Don Alvaro ve Don Carlos,
- Morir! Tremenda cosa! . . . Urna fatale del mio destino - Don Carlos, 1. Sahne.
- A buon mercato chi vuol comprare - Arya Trabuco
- Rataplan- Preziosilla ve koro, III. Perde Finali.
IV. Perde[değiştir | kaynağı değiştir]
- Invano Alvaro ti celasti al mondo- İkili: Don Alvaro ve Don Carlos
- Pace, pace mio Dio ! - Leonora, - 2. Sahne.
Seçilmiş ses ve video kayıtları[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıl | Roller (Leonora, Alvaro, Carlo, Preziosilla, Fra Melitone, Padre Guardiano) |
Orkestra şefi, Opera Evi ve Orkestra |
Label |
|---|---|---|---|
| 1954 | Maria Callas, Richard Tucker, Carlo Tagliabue, Elena Nicolai Renato Capecchi, Nicola Rossi-Lemen |
Tulio Serafin, Teatro alla Scala Orkestra ve korosu |
Audio CD: EMI |
| 1955 | Renata Tebaldi, Mario del Monaco, Ettore Bastianini, Giulietta Simionato Fernando Corena, Cesare Siepi |
Francesco Molinari-Pradelli, Orchestra dell'Accademia Nazionale di Santa Cecilia |
Audio CD: Decca: |
| 1958 | Renata Tebaldi, Franco Corelli, Ettore Bastianini, Oralia Dominguez Renato Capecchi, Boris Christoff |
Francesco Molinari-Pradelli, Teatro di San Carlo Napoli Orkestra ve korosu |
Video DVD: Hardy Classic |
| 1964 | Leontyne Price, Richard Tucker, Robert Merrill, Shirley Verrett Giorgio Tozzi, Ezio Flagello |
Thomas Schippers, RCA Italiana Opera Orkestra ve korosu |
Audo CD: RCA Victor Cat: |
| 1969 | Martina Arroyo, Carlo Bergonzi, Piero Cappuccilli, Bianca Maria Casoni, Ruggero Raimondi, Geraint Evans |
Lamberto Gardelli, Royal Philharmonic Orkestrası ve Ambrosian Opera Korosu |
Audio CD:EMI Cat: |
| 1987 | Rosalind Plowright, José Carreras, Renato Bruson, Agnes Baltsa, Paata Burchuladze, Juan Pons |
Giuseppe Sinopoli, Filarmonia Orkestrası ve Ambrosian Opera Korosu |
Audo CD: Deutsche Grammophon Cat: |
| Mirella Freni, Placido Domingo, Giorgio Zancanaro, Dolora Zajick, Paul Plishka, Sesto Bruscantini |
Riccardo Muti, Teatro alla Scala Orkestra ve korosu |
Audo CD: EMI Classics Kat: 47485 |
Eserin fena talih getirmesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Bu eser birçok opera şarkıcı tarafından fena talih getirir sanılmakta ve çok batıl inançları olan bazı opera şarkıcıları bu eserde oynamayı kabul etmemektedirler. Örneğin ünlü İtalyan şarkıcı Luciana Pavarotti Don Alvaro rolünü hiç almamıştır. Bu şansızlık olayları arasında en korkuncu 1960'ta New York Metropolitan Operada olmuş ve bu eser oynarken 48 yaşında olan Amerikan bariton "Leonard Warren" III. Perde'de aryasını Yardım yardım diye bitirdikten sonra yere yığılmış; kalkmayınca bir kalp krizinden öldüğü anlaşılmıştır.
Medya[değiştir | kaynağı değiştir]
- III Perde 3. Sahne: Nè gustare m'è dato un'ora ikilisi. Şarkıcılar: Enrico Caruso ve Giuseppe de Luca.
Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Prömiyerdeki şarkıcılar listesi kaynağı: Budden, Julian (1974), The Operas of Verdi, Cilt 2, sayfa 427, Londra: Cassell
- ^ Bu konu özeti uyarlama kaynağı: Melitz, Leo (1921), The Opera Goer's Complete Guide ve Osborne, Charles (1969), The Complete Operas of Verdi, New York: Da Capo Press, 1ISBN 0-306-80072-1
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- "Opera Türkiye" websitesinde Verdi'nin "Kaderin Gücü" operası konu özeti (Erişim:18.5.2010)
- İngilizce Wikipedia La forza del destino maddesi 10 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce). (Erişim:28.2.2009)
- La forza del destino operasının librettosu 17 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca) (Erişim:28.2.2009)
- La forza del destino operasının librettosu 17 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişim:28.2.2009)
- La forza del destino operası için ayrıntılı diskografi 7 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişim:28.2.2009)
Oberto (1839) •
Un giorno di regno (1840) • Nabucco (1842) • I Lombardi alla prima crociata (1843) • Ernani (1844) • I due Foscari (1844) • Giovanna d'Arco (1845) • Alzira (1845) • Attila (1846) • Macbeth (1847) • I masnadieri (1847) • Jérusalem (1847) • Il corsaro (1848) • Legnano Savaşı (La battaglia di Legnano) (1849) • Luisa Miller (1849) • Stiffelio (1850) • Rigoletto (1851) • Il trovatore (1853) • La traviata (1853) • Sicilya Vesperleri (Les vêpres siciliennes) (1855) • Simon Boccanegra (1857) • Aroldo (1857) • Maskeli Balo (1859) • Kaderin gücü (La forza del destino) (1862) • Don Carlos (1867) • Aida (1871) • Otello (1887) • Falstaff (1893) • |  | |
