Kızılderili Yasası (Kanada)
 | Bu madde veya sayfa başka bir dilden kötü bir biçimde tercüme edilmiştir. Sayfa makine çevirisi veya dilde yetkinliği bulunmayan bir çevirmen tarafından oluşturulmuş olabilir. (Kasım 2023) |
|
Bu madde bir taslaktır. Bu maddeyi geliştirerek veya özelleştirilmiş taslak şablonlarından birini koyarak Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
| Indian Act (Kızılderili Yasası) | |
|---|---|
 | |
| Kanada Parlamentosu | |
Tam ad
| |
| Yayımlanma tarihi | 12 Nisan 1876 |
| Değiştiren kanun(lar) | |
| RSC 1985, c I-5 | |
Kızılderili Yasası (Kızılderili Kanunu) veya "Indian Act" (Fransızca: Loi sur les Indiens), uzun adı Kızılderililere ilişkin yasaları değiştirme ve birleştirme yasası)[1] Kanada'da kayıtlı Kızılderilileri, onların gruplarını ve Kızılderili rezervleri sistemini ilgilendiren bir Parlamento yasasıdır.[2][3] İlk olarak 1876 yılında kabul edilen ve yapılan değişikliklerle halen yürürlükte olan yasa, Kanada Hükümeti'nin Kanada'daki 614 Birinci Ulus grubu ve onların üyeleriyle nasıl etkileşim kuracağını tanımlayan birincil belgedir. Yasa, uzun tarihi boyunca tartışmalara konu olmuş ve hem Yerli Kanadalılar hem de Yerli olmayan Kanadalılar tarafından farklı şekillerde yorumlanmıştır. Mevzuat, 2002 yılında yapılan "beşten fazla büyük değişiklik" de dahil olmak üzere birçok kez değiştirilmiştir.[4]
Yasa, Kızılderili rezervlerinde yönetim, arazi kullanımı, sağlık hizmetleri, eğitim ve daha fazlasını kapsayan çok geniş bir kapsama sahiptir. Özellikle, orijinal Kızılderili Yasası tüm Yerli Kanadalıları etkileyen iki unsuru tanımlamaktadır:
Rezervlerin ve grupların nasıl faaliyet gösterebileceğini belirtir. Yasa, Kızılderili rezervlerinin yönetimine ilişkin kuralları belirler, grupların nasıl oluşturulabileceğini tanımlar ve "grup konseylerinin" yetkilerini tanımlar. Grupların yasa kapsamında faaliyet gösterebilmeleri için rezerv topraklara sahip olmaları gerekmemektedir.[5] Kimin "Kızılderili" olarak tanınıp kimin tanınmayacağını, yani kimin Kızılderili statüsüne sahip olduğunu tanımlar. Yasa, "kayıtlı" veya "statü" Kızılderili olarak tanınmayan ve bu nedenle gruplara üyeliği reddedilen Kızılderili kişi türlerini tanımlamaktadır.[5] Karma evliliklerde (Kızılderili statüsüne sahip biri ile olmayan biri arasında), her bir eşin ve çocuklarının statüsü babasoylu şartlara göre çözülür. Postmodern bir bakış açısıyla, bu yasa artık tarihsel olarak kadınlara, statü taleplerine ve erkeklerle aynı şartlar altında kaydedilmelerine karşı ayrımcılık olarak görülmektedir. Örneğin, Kızılderili olmayan biriyle evlenen kadınlar Kızılderili statülerini kaybederken, Kızılderili olmayanlarla evlenen erkekler Kızılderili statülerini kaybetmiyordu. (Bu durum 20. yüzyılın sonlarında değiştirilmiştir). Yasa, devletin ("Kraliyet") İlk Milletlerle (tarihsel olarak "Kızılderililer" olarak adlandırılır), bu topraklardaki geçmişleri nedeniyle diğer etnik gruplardan farklı bir ilişki kurması nedeniyle kabul edilmiştir. Kanada 1867'de birleştiğinde, yeni devlet Fransa ve Büyük Britanya'nın sömürge dönemlerinden kalma yasal sorumlulukları devraldı, özellikle de İngiliz tebaasının doğrudan Kızılderili uluslardan toprak satın almasını yasadışı kılan 1763 tarihli Kraliyet Bildirisi, çünkü yalnızca Kraliyet, antlaşmalar yoluyla diğer egemen uluslardan Britanya İmparatorluğu'na toprak katabilirdi. Bu durum, Britanya ile Britanyalıların hala egemen olarak tanıdığı uluslararasında Mi'kmaq ile yapılan "Barış ve Dostluk Antlaşmaları" ve Yukarı Kanada antlaşmaları gibi ilk antlaşmalara yol açtı. Kanada Konfederasyonu müzakereleri sırasında, Kanada anayasasının çerçevesini çizenler, yeni federal hükümetin İngiltere'nin antlaşma yapma ve toprak edinme konusundaki eski rolünü devralmasını istemiş ve 1867 Anayasa Yasası'nın 91(24). maddesi uyarınca "Kızılderililer ve Kızılderililer için ayrılmış topraklar" ile ilgili sorumluluğu (eyaletler yerine) federal hükümete vermiştir. Kızılderili Yasası, bir eyaletin Kanada Konfederasyonuna katılmasından önce yerel bir yasama organı tarafından kabul edilen konuyla ilgili tüm yasaların yerini alarak kesin bir ulusal politika oluşturmuştur.
Yasa bir antlaşma değildir; Kanada'nın antlaşmalara verdiği yasal yanıttır. Yasanın tek taraflı yapısı, müzakere edilen antlaşmaların aksine, Kanada hükümeti tarafından kabul edildikten sonra Yerli halklara dayatılmıştır. Bu yönü Kanada'daki pek çok Yerli halk tarafından yadırganmış ve karşı çıkılmıştır. Bununla birlikte, 12 Nisan 1876'da yasa kabul edildiğinde genel valinin de belirttiği gibi, yasanın birçok hükmü eski eyaletlerin Kızılderili Konseyleri tarafından önerilmişti.[6] Mississauga Kızılderililerinin Şefi Dr. Jones, önlemlerin, özellikle de şeflerin seçilmesi ve kabile üyelerinin kademeli olarak hak sahibi olmasına ilişkin hüküm ve düzenlemelerin Kızılderililer tarafından genel olarak çok beğenildiğini bildirdi. Ancak bu kanunun başlangıcında etkileştirilip yerlilere dayatılan ve Kanada Yerlilerinin sözde zorunlu entegrasyonunu içeren Kanada yerli yatılı okulları sistemi cinsel istismar olayları dahil pek çok soruna neden olup 1996'da bu okulların sonuncusu ancak kapatılabilmiştir.[7][8]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Acts of the Parliament of the Dominion of Canada ... third session of the third Parliament, begun and holden at Ottawa, on the tenth day of February, and closed by prorogation on the twelfth day of April, 1876: public general acts". s. 43. 26 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Belanger 2014, s. 117.
- ^ Belanger 2014, s. 115.
- ^ John F. Leslie (2002). "The Indian Act: An Historical Perspective". Canadian Parliamentary Review. 25 (2). 15 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023.
- ^ a b "Indian Act". 21 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2013.
- ^ House of Commons Votes and Proceedings, 3rd Parliament, 3rd Session : 1-46
- ^ John S. Milloy (31 Mayıs 1999). A National Crime: The Canadian Government and the Residential School System, 1879 to 1986. Univ. of Manitoba Press. ss. 51-65. ISBN 978-0-88755-646-3. 31 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2012.
- ^ Shocking testimony of sexual abuse 24 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., CBC interview with Chief Phil Fontaine from 1990-10-30. Page found 2011-05-11.