Jan Skala
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
Jan Skala (17 Haziran 1889 - 22 Ocak 1945), Sorbyalı bir gazeteci, şair ve Sorb ulusal hareketinin önde gelen ideoloğuydu. Savaşlar arası dönemde (1918-1945), Almanya'daki Alman olmayan etnik grupların hakları için Almanya'daki Ulusal Azınlıklar Birliği'nde aktif olarak çalıştı.
Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]
Jan Skala, Lusatyan Sorb sol eğilimli bir lider ve vatansever, gazeteci ve tanınmış şair ve yazardı. Skala, bir şair olarak Alman Sosyalist gazetelerinde yazıyordu. 1911'de anadilinde şiirler yazmaya başladı.[1] Yazılarına, eski Lusatyan Sorb yazarlarına damgasını vuran romantik ya da vatansever notlardan daha çok toplumsal sorunları kattı.[2] Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra iki şiir kitabı yayınladı: 1920'de "Drobjence" ("Kırıntılar") ve 1923'te Škre ("Kıvılcımlar"). "Kırıntılar" şiirleri, başka bir Sorb şairi Čišinski'den etkilenen güçlü bir yurtsever tondaydı. Şiirlerden biri, Almanya'daki Sorb hakları mücadelesinde Sırplara yönelik yardım ve destek çağrısıydı. "Kıvılcımlar"da aşk ve duygular üzerine şiirler yazdı.[3] Bir yazar olarak Jan, bazı kısa anlatılarıyla tanınır; bunların en önemlisi, kapitalist büyük endüstrilerin bozkırlarda yaşayan Wendleri nasıl sömürdüğünü ve dolandırdığını anlattığı "Stary Šymko" ("Eski Schimko") adlı eseridir.[4] Şiirlerinin bir antolojisi 1985'te J. Łušćanski ve K. Lorenc tarafından düzenlendi ve Jan Skala adı altında yayımlandı.[5]
Polonyalılar Birliği'ndeki hizmetlerinden dolayı Almanya'daki Polonyalı azınlığın lideri olarak görülüyordu. Diğer taraftan, daha yoksul azınlıkların kültürel özerkliğe ulaşamamalarının onların asimilasyonlarına yol açacağını öne sürdü.[6] 1930'larda Alman Reich'inde azınlık hakları mücadelesi sırasında, Nisan 1936'da Londra Üniversitesi'nde Slav ve Doğu Avrupa Araştırmaları Okulu organı olan "Slavonik ve Doğu Avrupa İncelemesi" nde Sorabicus takma adıyla iki makale yayınladı.[7][8]
Onurlandırma[değiştir | kaynağı değiştir]
Polonya'nın Namysłów şehrinde 1965'te Jan Skala adına bir anıt dikildi. Almanya'nın Bautzen kentinde bir sokağa Jan Skala'nın adı verildi.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ The Slavonic Year-book, Volume 19, Eyre & Spottiswoode, 1940 p. 285
- ^ Encyclopedia of literature, Volume 2 by Joseph Twadell Shipley, Philosophical Library, 1946, p. 285
- ^ Летопис Матице српске - Volume 323 1930 p. 264
- ^ "Wendish Patriots". 8 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2022.
- ^ Jan Skala, Ludowe nakładnistwo Domowina, 1985
- ^ Neighbours Or Enemies?: Germans, the Baltic and Beyond by John Hiden, Martyn Housden Rodopi, 2008 p 47
- ^ Language and Culture of the Lusatian Sorbs Throughout Their History by Martin KasperAkademie-Verlag, 1987 p. 156
- ^ Kultur besteht, Reich vergeht: Tschechen und Sorben (Wenden) 1914-1945 by Timo Meškank Mensch & Buch, 2000 p. 87
Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Gmejna Njebjelčicy: Kültür->Sorben->Jan Skala 13 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Nationalistische Macht und Nationale Minderheit: Jan Skala (1889-1945) : ein Sorbe in Deutschland, Peter Jan Joachim Kroh, Homilius, 2009
- Jan Skala 15 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
