Jackson Hole

Jackson Hole vadisinde eski bir kütüklerden yapılmış çiftlik ambar binası. Arka Planda Grand Tetön Dağları

Jackson Hole ABD'nin kuzey-batısında Wyoming eyaletinde Teton Sıradağları masifi eteklerinde bulunan ve içinden Snake Irmağı geçen bir vadidir. Grand Teton Ulusal Parkı tarafından çevrelenmiştir.

Vadinin güneydoğusunda ise, nüfusu 2020 yılındaki sayıma göre 10 bin 760 olan, turistik Jackson, Wyoming kenti bulunmaktadır.

Coğrafi özellikleri

Rakımı ortalama 2000 metrenin üstünde olan Jackson Hole Vadisi, 89 kilometre uzunluğunda ve 10 ila 21 kilometre genişliğindedir.

Tarihçe

Bu vadiye "Hole (delik)" ismi bu bölgeye ve vadiye kürk hayvanını tuzakla avlamak ve yerli Amerikalardan kürk satın almak maksadı gelen Avrupa asıllı tuzakçı dağ adamlarının bu vadiye kuzey doğudan girmeleri ve bu giriş geçidinin çok dik kenarları olup vadiye girmenin bir deliğe girmeye benzemesi nedeniyle ortaya çıkartılmıştır.

Bu vadiye ilk gelenler avcılık ve törenler yapmak amaçları ile gelen yerli Amerikalılardır. Fakat yerli Amerikalılar bu vadi arazilerinin pek mümbit olmaması ve kış hava şartlarının tarıma elverişsizliği dolayısıyla bu vadide devamlı olarak yerleşke kurup bu arazilerde oturmamışlardır. Yerli Amerikalıların bu vadide yerleşip yaşamaya başlamaları ancak 1870'li yıllarda olmuştur.

Bu vadinin ilk yazılı olarak belgelenmesi 1806-1807'de ABD federal devletin finansmanı ile yapılan "Lewis ve Clark Araştırma Gezileri"'ne katılan "John Colter"'in tuttuğu günlük hatıralarda rastlanmaktadır. John Colter Rocky Dağlar'na yaptığı bir araştırma gezisinden sonra 1807'de "Togwotee Geçiti" civarlarında yaptığı araştırma gezileri sırasında bu vadiyi gören ilk Avrupa asıllı olduğu kabul edilmektedir. Bu kişi hazırladığı günlüğünde Jackson Hole ile birlikte nispeten yakınlarda olan kuzeyde Taton Sıradağları'ndan ve Yellowstone bölgesinden çok heyacanlı bir üslupla bahsetmiştir. Bu günlük basıldığı zaman ABD'nin doğu taraflarında okuyucular bu günlük girişlerini gayet şüpheli karşılamışlar ve yazarın doğal güzelliğini mübalağalı olarak açıkladığını kabul edip yazılanların gerçek olduğuna inanmamışlardır.

19. yüzyıl başlarında bu vadide çok bulunan kürk hayvanları tuzakçı Avrupa asıllıların öncü yerleşicilerin yakın ilgisini çekmiştir. Bu vadiye ismini veren kişinin 19. yüzyıl başlarında "Rocky Mountain Kürk Şirketi" adına çalışan ve bu vadiye geçici olarak kunduz avlamak için mevsiminde gelip bu kürkleri satmak için bu arazilerden ayrılan "David Edward (Davey) Jackson" adlı bir kürk tuzakçısı ve taciri olduğu bildirilmektedir.

Bu vadide ilk yerleşkeleri 1870'li yıllarda yerli Amerikalılar kurmuştur. Hemen sonra kürk tuzakçı Avrupa asıllılar avcılık için bu vadiye yerleşmişler. En sonunda bu vadide ev kurup tarım yapmak için Amerikan federal devletinden imtiyaz alanlar yerleşmişlerdir. Bunlar vadi arazisini mümbit bulmadıkları için daha açık arazide büyük baş hayvancılıkla uğraşmayı tercih etmişler ve ABD'nin "kovboy" tipi çiftçileri ve çiftlik işçileri bunlardan ortaya çıkmıştır.

Kurulan büyük baş hayvan çiftlikleri ekstra gelir temin etmek için çok geçmeden "dude ranch" dedikleri hayvancılık ve çiftçilikten hoşlanan ziyaretçi misafirleri ağırlayan çiftlikler ortaya çıkartmışlardır. Sonra Jackson Hole bir turistik merkez haline gelmeye başlamıştır. Günümüzde "Jackson Hole Dağ Tatili Merkezi", "Snow King" ve "Grand Targhee Tatil Merkezi" kayakçılık tatil bölgeleri ve yakınlarda bulunan Grand Teton Ulusal Parkı ve Yellowstone Millî Parkı bu vadinin tüm ABD icin bir ulusal turizm ve tatil merkezi olmasını sağlamıştır.

Coğrafya ve iklim

Jackson Hole Vadisi'nin batısında Teton Sıradağları ve doğusunda "Gros Ventre Sıradağlari bulunmaktadır. Grand Tetön Ulusal Parkı vadinin kuzey-batısını, özellikle "Teton Sıradağları"nın hemen tümünü ve Jackson Gölü'nü içine almaktadır. Jackson, Wyoming kasabası vadinin güney ucundadır. Vadinin iki ucunu vadiden geçip birbirine bağlsyan Federal karayolu "U.S.Route 26"'dir. Bu yol "Glacier View Turnout (Buzul Manzarası Durağı)"'dan Teton Buzulu manzaraların ve "Ulusal Kanada Geyiği Korunağı"'nda dünyada en büyük Kanada geyiği sürüsünü görme imkanları sağlamaktadir. Bu vadide kuzeyde "Yellowstone"'da kaynağı bulunan ve vadinin güneydeki sonunda bulunan "Snake Irmağı Kanyonu" girişine kadar Snake Irmağı akar. Bu vadinin orta taraflarında vadiden birden yükselen "Blacktail Butte", orman kaplı masa dağı önemli turistik görüntüler sağlar.

Vadinin her tarfinda bulunan yüksek rakım ve dik vadi yamaçları gayet soğuk ama çok sakin havalı kış geceleri ortaya çıkartır. Vadide karla kaplı düşük rakımlı alanlarin toprak yüzeyinde soğuk hava kitlesi yaratılır. Bu soğuk hava kitlesi yüksek yoğunluğu dolayısıyla vadiden aşağı doğru kaymaya başlar. 1993'te gayet soğuk bir günde vadiden inen bu soğuk hava kitlesi akımı vadideki sabah sıcaklık derecesini -49 °C gibi rekor bir düşük sıcaklığa düşürmüştür. Wyoming eyaletinde resmen gözlemlenen en düşük sıcaklık derecesi de 1933'te vadide bulunan Moran mevkiinde −54 °C olmuştu. Buna karşılık vadide yazlar gayet ılımlı ve hatta sıcak geçmektedir.

Resimler

• 
  Jackson Hole vadisinde Jackson yakınlarındaki "Sheep Dağı" "uyuyan kızılderili"'ye benzemekte ve çok kere bu adla anılmaktadır.
• 
  Vahşi Kanada Geyiği ormanda
• 
  "Tetön Geçidi"nden Jackson Hole vadisinin görünüşü
• 
  "Blacktail Butte" dağının "Jackson Hole Vadisi"'nde yükselişi

Ayrıca bakınız

• Grand Teton Ulusal Parkı

Dış bağlantılar

• Daugherty, John. "A Place Çalled Jackson Hole". Grand Teton Natural History Association. 21 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2006. 
• "The Mystery of the Colter Stone" (İngilizce). Grand Teton National Park. 14 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2009.