I. Justinianus sayfasının kaynağını görüntüle

{{Hakkında|527 ile 565 yılları arası Bizans imparatoru||Justinianus (anlam ayrımı)}}
{{Kraliyet bilgi kutusu
| isim = I. Justinianus<br />Büyük Justinianus
| başlık = 
| resim = Mosaic of Justinianus I - Basilica San Vitale (Ravenna).jpg
| resim_boyutu = 
| altyazı = [[San Vitale Kilisesi]], [[Ravenna]]'daki dönemin bir portre mozaiğinin detayı
| veraset = [[Bizans İmparatoru]]
| hüküm_süresi = 1 Nisan 527 – 14 Kasım 565 (1 Ağustos 527'den itibaren tek başına)
| taç_giymesi = 1 Nisan 527
| önce_gelen = [[I. Justinus]]
| sonra_gelen = [[II. Justinus]]
| doğum_adı = Petrus Sabbatius
| doğum_tarihi = 482
| doğum_yeri = [[Tauresium]], [[Dardania (Roma eyaleti)|Dardania]]<ref>[[J. B. Bury]] (2008) [1889] ''[https://books.google.com/books?id=wDIJNvWb48YC&pg=PA7 History of the Later Roman Empire from Arcadius to Irene] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20220209175910/https://books.google.com/books?id=wDIJNvWb48YC&pg=PA7 |tarih=9 Şubat 2022 }}'' '''II'''. Cosimo, Inc. {{ISBN|1605204056}}, p. 7.</ref>
| ölüm_tarihi = 14 Kasım 565
| ölüm_yeri = [[Büyük Saray]], [[Konstantinopolis]]
| defin_tarihi = 
| defin_yeri = [[Havariyyun Kilisesi]], Konstantinopolis
| eşi = [[Theodora (I. Justinianus'un eşi)|Theodora]]
| çocukları = 
| tam ismi = Flavius Petrus Sabbatius Justinianus
| hanedan = [[Jüstinyen Hanedanı]]
| babası = {{Madde işaretsiz liste|Sabbatius|[[I. Justinus]] (evlat edinen)}}
| annesi = Vigilantia
| dini = Kalkedon Hristiyanı
}}
'''I. Justinianus''' ({{Dil|la|Flavius Petrus Sabbatius Iustinianus}}; {{Dil|grc-gre|Ἰουστινιανός}} {{transl|grc|Ioustinianos}}; 482{{Spaced ndash}}14 Kasım 565), ayrıca '''Büyük Jüstinyen''' olarak da bilinir, 527 ile 565 yılları arasında [[Bizans imparatoru]]dur.

Hükümdarlığı, hırslı ancak yalnızca kısmen gerçekleştirilen ''[[renovatio imperii]]'' veya "İmparatorluğun restorasyonu" ile bilinir.<ref>J. F. Haldon, ''Byzantium in the seventh century'' (Cambridge, 2003), 17–19.</ref> Bu hırs, feshedilmiş [[Batı Roma İmparatorluğu]] topraklarının kısmen geri alınmasıyla ifade edilir.<ref>On the western Roman Empire, see now H. Börm, ''Westrom'' (Stuttgart 2013).</ref> Generali [[Belisarius]], [[Kuzey Afrika]]'daki [[Vandal Krallığı]]'nı hızla fethetti. Daha sonra, Belisarius, [[Narses]] ve diğer generaller [[Ostrogot Krallığı]]'nı fethederek [[Dalmaçya]], [[Sicilya]], [[İtalya Yarımadası|İtalya]] ve [[Roma]]'yı yarım yüzyıldan fazla süren Ostrogot yönetiminin ardından imparatorluğa geri kazandırdılar. Praetorian prefect Liberius, [[İber Yarımadası]]nın güneyini geri alarak [[Spania]]  eyaletini kurdu. Bu seferler, Batı Akdeniz'de Roma kontrolünü yeniden kurarak İmparatorluğun yıllık gelirini bir milyon [[Solidus|''solidi'']] kadar artırdı.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.tulane.edu/~august/H303/handouts/Finances.htm |başlık=History 303: Finances under Justinian |yayıncı=Tulane.edu |erişimtarihi=14 Kasım 2012 |ölüurl=evet|arşivurl=https://web.archive.org/web/20080309095541/http://www.tulane.edu/~august/H303/handouts/Finances.htm |arşivtarihi=9 Mart 2008 }}</ref> Justinianus hükümdarlığı sırasında, [[Karadeniz]]'in doğu kıyısında daha önce hiç Roma egemenliğine girmemiş bir halk olan ''[[Zanlar|Tzani]]''{{'}}ye de boyun eğdirdi.<ref>Evans, J. A. S., ''The Age of Justinian: the circumstances of imperial power''. pp. 93–94</ref> Doğuda ise [[I. Kubâd]] döneminde ve daha sonra [[I. Hüsrev]] döneminde [[Sasani İmparatorluğu]] ile mücadele etti; bu ikinci çatışma kısmen onun batıdaki hırsları nedeniyle başladı.

Mirasının daha da yankı uyandıran bir yönü, birçok modern devlette hâlâ [[Kara Avrupası hukuk düzeni|medeni hukukun]] temeli olan Roma hukukunun tek tip yeniden yazılması olan ''[[Corpus Iuris Civilis]]'' idi.<ref>John Henry Merryman and Rogelio Pérez-Perdomo, ''The Civil Law Tradition: An Introduction to the Legal Systems of Europe and Latin America'', 3rd ed. (Stanford: Stanford University Press, 2007), [https://books.google.com/books?id=6OJf9CbgKTkC&lpg=PP1&pg=PA9#v=onepage&q&f=false pp. 9–11] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20220123172255/https://books.google.com/books?id=6OJf9CbgKTkC&lpg=PP1&pg=PA9#v=onepage&q&f=false |tarih=23 Ocak 2022 }}.</ref> Onun hükümdarlığı aynı zamanda Bizans kültürünün filizlenmesine de işaret eder ve yürüttüğü inşaat programı [[Ayasofya]] gibi eserler verdi. [[Doğu Ortodoks Kilisesi]]'nde kendisine "İmparator Aziz Justinianus" denir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://oca.org/saints/lives/2017/11/14/103301-st-justinian-the-emperor |başlık= ''St. Justinian the Emperor'' | website = [[Orthodox Church in America]] |dil= İngilizce |erişimtarihi= 25 Kasım 2017 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20171201030715/https://oca.org/saints/lives/2017/11/14/103301-st-justinian-the-emperor | arşivtarihi = 1 Aralık 2017}}</ref> Restorasyon faaliyetleri nedeniyle, Justinianus 20. yüzyılın ortaları [[tarihyazımı]]nda bazen "Son Romalı" olarak anılmıştır.<ref>For instance by [[George Philip Baker]] (''Justinian'', New York 1938), or in the ''Outline of Great Books'' series (''Justinian the Great'').</ref>

== Hayatı ==
{{Çoklu resim|direction=vertical|align=left
|width1=200
|image1=Tauresium, Macedonia1.JPG
|width2=200
|image2=Theodora - Basilica San Vitale (Ravenna, Italy) - croped.jpg
|caption1=Günümüzde [[Kuzey Makedonya]]'da yer alan Justinianus doğum yeri [[Tauresium]] antik kenti
|caption2=Theodora mozaiği
}}
Justinianus, Tauresium'da<ref>[[Kuzey Makedonya]]'da [[Üsküp]] yakınları</ref> [[Dardania (Roma eyaleti)|Dardania]],<ref>''Britannica Concise Encyclopedia'', Encyclopædia Britannica, Inc., 2008, {{ISBN|1593394926}}, [https://books.google.com/books?id=ea-bAAAAQBAJ&pg=PA1007 p. 1007.] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20220209180654/https://books.google.com/books?id=ea-bAAAAQBAJ&pg=PA1007 |tarih=9 Şubat 2022 }}</ref> 482 civarında doğdu. Anadili [[Latince]] olan (muhtemelen anadili Latince olup imparator olan son Roma imparatoru),<ref>''The Inheritance of Rome'', Chris Wickham, Penguin Books Ltd. 2009, {{ISBN|978-0-670-02098-0}} (p. 90). Justinian referred to Latin as his native tongue in several of his laws. See Moorhead (1994), p. 18.</ref> Illyro-Romen,<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=9AvjaThtrKYC&q=Justinian++latin-speaking+Illyrians&pg=PA74|başlık=The Cambridge Companion to the Age of Justinian|yayıncı=Cambridge University Press|author=Michael Maas|tarih=2005|isbn=978-1139826877|erişimtarihi=9 Şubat 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211026115117/https://books.google.com/books?id=9AvjaThtrKYC&q=Justinian++latin-speaking+Illyrians&pg=PA74|arşivtarihi=26 Ekim 2021|ölüurl=hayır}}</ref><ref>Treadgold, Warren T. (1997). A history of the Byzantine state and society. Stanford University Press. p. 246. {{ISBN|978-0-8047-2630-6}}. Retrieved 12 October 2010.</ref><ref name="Barker1966">{{Kitap kaynağı|soyadı=Barker|ad=John W.|başlık=Justinian and the later Roman Empire|url=https://books.google.com/books?id=LiJljEXvwAoC&q=%22Though+he+shared+an+Illyrian%22&pg=PA75|erişimtarihi=28 Kasım 2011|yıl=1966|yayıncı=University of Wisconsin Press|isbn=978-0-299-03944-8|sayfa=75|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210519133016/https://books.google.com/books?id=LiJljEXvwAoC&q=%22Though+he+shared+an+Illyrian%22&pg=PA75|arşivtarihi=19 Mayıs 2021|ölüurl=hayır}}</ref> Trako-Romen,[15] olduğuna inanılan köylü bir aileden geliyordu.<ref>{{Kitap kaynağı|author=Robert Browning|url=https://books.google.com/books?id=gOIMSWMtow0C&q=Justinian+I+thracian&pg=PA21|başlık=Justinian and Theodora|yayıncı=Gorgias Press|yıl=2003|isbn=978-1593330538}}{{Ölü bağlantı|date=Şubat 2023 }}</ref><ref>Shifting Genres in Late Antiquity, Hugh Elton, Geoffrey Greatrex, Ashgate Publishing, Ltd., 2015, {{ISBN|1472443500}}, [https://books.google.bg/books?id=aR2dBQAAQBAJ&pg=PA259&dq=Justinian+Thracian+origin&hl=bg&sa=X&ved=0CC8Q6AEwAmoVChMInJeK1OmdxwIVQY3bCh0FhgAq#v=onepage&q&f=false p. 259.] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20220223044653/https://books.google.bg/books?id=aR2dBQAAQBAJ&pg=PA259&dq=Justinian+Thracian+origin&hl=bg&sa=X&ved=0CC8Q6AEwAmoVChMInJeK1OmdxwIVQY3bCh0FhgAq#v=onepage&q&f=false |tarih=23 Şubat 2022 }}</ref><ref>Pannonia and Upper Moesia: A History of the Middle Danube Provinces of the Roman Empire, András Mócsy, [[Routledge]], 2014, {{ISBN|1317754255}}, [https://books.google.bg/books?id=LP9RAwAAQBAJ&pg=PA350&dq=Justinian+Thracian+stock&hl=bg&sa=X&ved=0CEQQ6AEwBWoVChMIjNXE3uqdxwIV0I7bCh06OQIU#v=onepage&q&f=false p. 350.] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170801114513/https://books.google.bg/books?id=LP9RAwAAQBAJ&pg=PA350&dq=Justinian+Thracian+stock&hl=bg&sa=X&ved=0CEQQ6AEwBWoVChMIjNXE3uqdxwIV0I7bCh06OQIU#v=onepage&q&f=false |tarih=1 Ağustos 2017 }}</ref> Daha sonra aldığı Iustinianus [[cognomen]]i, dayısı [[I. Justinus|Justinus]] tarafından evlat edinildiğinin göstergesidir.<ref>Justinianus'un tam adının tek kaynağı ''Flavius Petrus Sabbatius Iustinianus'' (bazen ''Flavius Anicius Iustinianus ' olarak adlandırılır), 521 yılına ait onun adını taşıyan Konsüler Diptik'te bulunur.</ref> Hükümdarlığı sırasında, doğum yerinden çok uzak olmayan Justiniana Prima'yı kurdu.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=Ki1icLbr_QQC&q=Justiniana+Prima+Leskovac&pg=PA5|başlık=The Serbs|yayıncı=Wiley|author=Sima M. Cirkovic|tarih=2004|isbn=978-0631204718|erişimtarihi=9 Şubat 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220209182144/https://books.google.com/books?id=Ki1icLbr_QQC&q=Justiniana+Prima+Leskovac&pg=PA5|arşivtarihi=9 Şubat 2022|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?um=1&q=Justiniana+Prima+Site+of+an+early+Byzantine+city+located+30+km+south-west+of+Leskovac+in+Serbia&btnG=Search+Books |başlık=Justiniana Prima Site of an early Byzantine city located 30 km south-west of Leskovci in Kosovo|yayıncı=Grove's Dictionaries |yıl=2006}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=tG0p_sZH-fEC&q=Justiniana+Prima+Leskovac&pg=PA37|başlık=Byzantine Constantinople: Monuments, Topography and Everyday Life|yayıncı=Brill|yıl=2001|isbn=978-9004116252|erişimtarihi=9 Şubat 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220209183019/https://books.google.com/books?id=tG0p_sZH-fEC&q=Justiniana+Prima+Leskovac&pg=PA37|arşivtarihi=9 Şubat 2022|ölüurl=hayır}}</ref> Annesi Justinus'un kız kardeşi [[Vigilantia]]'dır. İmparator olmadan önce imparatorluk muhafız birliklerinden ([[Excubitores]]) birinin komutanı olan Justinus,<ref name=dotma/> Justinianus'u evlat edindi, onu [[Konstantinopolis]]'e getirdi ve çocuğun eğitimini sağladı.<ref name=dotma/> Sonuç olarak, Justinianus hukuk, [[ilahiyat]] ve Roma tarihi konularında iyi bir eğitim aldı.<ref name=dotma/> Justinianus, imparatorun kişisel koruması olarak hizmet etmek üzere [[Scholae Palatinae|''scholae palatinae'']]'den seçilen 40 adamdan biri olarak ''candidatus'' olarak görev yaptı.<ref>Martindale, [[PLRE]] II 646</ref> Justinianus döneminde yaşamış tarihçi [[İoannis Malalas]], görünüşünü kısa, açık tenli, kıvırcık saçlı, yuvarlak yüzlü ve yakışıklı olarak tanımlar. Dönemin başka bir tarihçisi olan [[Prokopius (tarihçi)|Prokopius]], Justinianus'un görünüşünü zalim İmparator [[Domitianus]] ile karşılaştırır, ancak bu muhtemelen bir iftiradır.<ref name="CAH65">''Cambridge Ancient History'' p. 65</ref>

İmparator [[I. Anastasius]] 518'de öldüğünde, Justinianus'un önemli yardımı ile Justinus yeni imparator ilan edildi.<ref name=dotma/> Justinus'un saltanatı sırasında (518-527), Justinianus imparatorun yakın sırdaşıydı. Justinianus çok fazla hırs gösterdi ve Justinus onu 1 Nisan 527'de ortak imparator yapmadan çok önce gerçekte etkili olan naip olarak işlev gördüğü düşünülüyordu.<ref name=":0">''[[Chronicon Paschale]]'' [[iarchive:chronicon-p/page/108/mode/1up|527]]; [[Theofanis (aziz)|Günah Çıkartıcı Theofanis]] [[iarchive:chronicle-of-theophanes-the-confessor/page/264/mode/1up|AM 6019]].</ref> ancak bunun kesin bir kanıtı yoktur.<ref>Moorhead (1994), pp. 21–22, with a reference to Procopius, Secret History 8.3.</ref> Justinus hanedanının sonlarına doğru bunadığından, Justinianus ''de facto'' hükümdar oldu.<ref name=dotma/> General [[Flavius Vitalianus|Vitalianus]]'un Justinianus veya Justinus tarafından düzenlendiği varsayılan suikastının ardından, Justinianus 521'de konsül ve daha sonra doğu ordusunun komutanı olarak atandı.<ref name=dotma/><ref>Bu makam onursal bir unvan gibi görünüyor; Justinianus'un herhangi bir askeri deneyime sahip olduğuna dair hiçbir kanıt yoktur. Bakınız A.D. Lee, "The Empire at War", in Michael Maas (ed.), ''The Cambridge Companion to the Age of Justinian'' (Cambridge 2005), pp. 113–133 (pp. 113–114).</ref> 1 Ağustos 527'de Justinus'un ölümü üzerine, Justinianus tek egemen oldu.<ref name=":0" />
[[Dosya:Europe-In-555AD.png|küçükresim|left|I. Justinianus'un hükümdarlığında Bizans İmparatorluğu, 555 AD]]

Tek hükümdar olarak Justinianus, büyük bir enerji gösterdi. Çalışma alışkanlıkları nedeniyle "hiç uyumayan imparator" olarak biliniyordu. Yine de cana yakın ve yaklaşması kolay biri gibi görünüyor.<ref>Bakınız Prokopius, ''Gizli Tarih'', ch. 13.</ref> 525 civarında, Konstantinopolis'te metresi [[Theodora (I. Justinianus'un eşi)|Theodora]] ile evlendi. Aktris olan Theodora, Justinianus'tan yirmi yaş küçüktü. Daha önceki zamanlarda, Justinianus sınıfından dolayı onunla evlenemezdi, ancak dayısı İmparator I. Justinus, eski aktrisler ile evlilikler üzerindeki kısıtlamaları kaldıran bir yasa çıkarmıştı.<ref>M. Meier, ''Justinian'', p. 57.</ref><ref>P. N. Ure, ''Justinian and his age'', p. 200.</ref>  Evlilik bir skandala yol açsa da, Theodora İmparatorluğun siyasetinde çok etkili olacaktı. Diğer yetenekli kişiler arasında hukuk danışmanı [[Tribonianus]]; Saray bürokrasisinin diplomat ve uzun süredir başı olan [[Petrus (patrisyen)|Petrus]]; Justinianus'un maliye bakanları, vergileri daha önce hiç olmadığı kadar verimli bir şekilde toplamayı başaran ve böylece Justinianus'un savaşlarını finanse eden [[Kapadokyalı İoannis]] ve [[Petrus Barsumes]]; ve son olarak, olağanüstü yetenekli generalleri Belisarius ve Narses.

Justinianus hükümdarlığının tamamında popüler değildi; başlarda, [[Nika Ayaklanması]] sırasında tahtını neredeyse kaybediyordu ve memnun olmayan işadamları tarafından imparatorun hayatına karşı bir komplo 562 gibi geç bir tarihte ortaya çıkarıldı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.roman-emperors.org/justinia.htm |başlık= DIR Justinian |yayıncı= Roman Emperors |tarih= 25 Temmuz 1998 |erişimtarihi= 14 Kasım 2012 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20000826215402/http://www.roman-emperors.org/justinia.htm | arşivtarihi = 26 Ağustos 2000}}</ref> Justinianus, 540'ların başında [[Justinianus Veba Salgını|vebaya]] yakalandı, ancak iyileşti. Theodora 548'de<ref>Robert Browning, ''Justinian and Theodora'' (1987), 129; James Allan Evans, ''The Empress Theodora: Partner of Justinian'' (2002), 104</ref> nispeten genç bir yaşta, muhtemelen kanserden öldü; Justinianus ondan yaklaşık yirmi yıl daha uzun yaşadı. Her zaman teolojik konulara ilgi duyan ve Hristiyan doktrini üzerine tartışmalara aktif olarak katılan Justinianus,<ref>Theological treatises authored by Justinian can be found in Migne's ''[[Patrologia Graeca]]'', Vol. 86.</ref> yaşamının sonraki yıllarında dine daha da bağlı hale geldi. 14 Kasım 565'te<ref>''[[Chronicon Paschale]]'' [[iarchive:chronicon-p/page/137/mode/1up|566]]; [[Efesli İoannes]] [https://www.ccel.org/ccel/pearse/morefathers/files/ephesus_6_book5.htm III 5.13.] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20171226002018/http://www.ccel.org/ccel/pearse/morefathers/files/ephesus_6_book5.htm |tarih=26 Aralık 2017 }}; [[Theofanis (aziz)|Günah Çıkartıcı Theofanis]] [[iarchive:chronicle-of-theophanes-the-confessor/page/355/mode/1up|AM 6058]]; [[İoannis Malalas]] [https://en.calameo.com/read/000675905f2f4bf509d49 18.1] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20211027030636/https://en.calameo.com/read/000675905f2f4bf509d49 |tarih=27 Ekim 2021 }}.</ref> çocuksuz öldü. Yerine kız kardeşi Vigilantia'nın oğlu olan ve Theodora'nın yeğeni [[Sophia, II. Justinus'un eşi|Sophia]] ile evli olan [[II. Justinus]] geldi. Justinianus'un cesedi, 1204 yılında [[Dördüncü Haçlı Seferi]]'nin [[Frankokrasi|Latin Devletleri]] tarafından [[Konstantinopolis Kuşatması (1204)|şehrin yağmalanması]] sırasında kutsallığına saygısızlık edilene ve soyulana kadar [[Havariyyun Kilisesi]]'nde özel olarak inşa edilmiş bir türbeye gömüldü.<ref>{{Kitap kaynağı|soyadı=Crowley |ad=Roger |başlık=City of Fortune, How Venice Won and Lost a Naval Empire|yıl=2011|yayıncı=Faber & Faber Ltd. |yer=Londra |isbn=978-0-571-24595-6 |sayfa=109}}</ref>

== Hükümdarlığı ==
=== Yargı faaliyetleri===
{{Ana|Corpus Iuris Civilis}}
[[Dosya:Diptych Barberini Louvre OA9063 whole.jpg|küçükresim|Justinianus veya [[I. Anastasius]]'u tasvir ettiği düşünülen [[Barberini Diptiği]]]]
Justinianus, yargı reformlarıyla, özellikle de daha önce denenmemiş olan tüm Roma hukukunun tamamen gözden geçirilmesiyle<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.constitution.org/sps/sps.htm |başlık= S. P. Scott: The Civil Law |yayıncı= Constitution.org |tarih= 19 Haziran 2002 |erişimtarihi= 14 Kasım 2012 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20011111072105/http://www.constitution.org/sps/sps.htm | arşivtarihi = 11 Kasım 2001}}</ref> kalıcı bir ün kazandı. Justinianus'un yasalarının toplamı bugün ''[[Corpus Iuris Civilis]]'' olarak biliniyor. ''[[Codex Justinianus]]'', ''Digesta'' ya da ''Pandectae'', ''Institutiones'' ve ''[[Novellae Constitutiones|Novellae]]''{{'}}den oluşur.

Hükümdarlığının başlarında, Justinianus bu görevi denetlemek için quaestor [[Tribonianus]]'u atamıştı. 2. yüzyıldan itibaren imparatorluk anayasalarının bir kodlaması olan ''[[Codex Justinianus]]''{{'}}un ilk taslağı 7 Nisan 529'da yayınlandı. (Son versiyon 534'te yayınlandı.) Bunu 533'te eski hukuk metinlerinin bir derlemesi olan ''Digesta'' ya da ''Pandectae''ve hukuk ilkelerini açıklayan bir ders kitabı olan ''Institutiones'' izledi. Justinianus'un saltanatı sırasında çıkarılan yeni yasaların bir koleksiyonu olan ''[[Novellae Constitutiones|Novellae]]'', Corpus'u tamamlar. Novellae, külliyatın geri kalanının aksine, Doğu İmparatorluğunun ortak dili olan [[Yunanca]] olarak ortaya çıktı.

Corpus, Latin hukukunun (dinsel Canon Yasası dahil) temelini oluşturur ve tarihçiler için daha sonraki Roma İmparatorluğu'nun kaygıları ve faaliyetleri hakkında değerli bir fikir sağlar. Bir koleksiyon olarak, leges (kanunlar) ve diğer kuralların ifade edildiği veya yayınlandığı birçok kaynağı bir araya toplar: uygun yasalar, [[Senato (Bizans)|senatör]] istişareleri (senatusconsulta), imparatorluk kararnameleri, içtihat hukuku ve hukukçuların görüş ve yorumları (responsa prudentium). Tribonianus'un bu çalışması, Roma hukukunun hayatta kalmasını sağladı. [[I. Basileios]] ve [[VI. Leon]]'un hazırlattığı  [[Basilika]]'da ifade edildiği gibi, daha sonraki Bizans hukukunun temelini oluşturdu. Justinianus yasasının tanıtıldığı tek batı eyaleti İtalya'ydı (554'teki sözde Pragmatik Yaptırım tarafından fethedildikten sonra),<ref>Kunkel, W. (translated by J. M. Kelly) ''An introduction to Roman legal and constitutional history''. Oxford, Clarendon Press, 1966; 168</ref> 12. yüzyılda [[Batı Avrupa]]'ya geçecek ve sonunda Avrupa imparatorlukları tarafından [[Coğrafi keşifler]] zamanında [[Amerika]]'ya ve ötesine yayılan Kıta Avrupası hukuk kurallarının çoğunun temeli olacaktı. En sonunda [[Doğu Avrupa]]'ya geçti ve burada Slav baskılarında yer aldı ve [[Rusya]]'ya da geçti.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|jstor=3001333 |başlık=Russia and the Roman Law |dergi=American Slavic and East European Review |cilt=16 |sayı=1 |sayfalar=1-13|author=Darrell P. Hammer |yayıncı=JSTOR |yıl=1957 |doi=10.2307/3001333 }}</ref> Etkisi günümüze kadar devam etmiştir.

Fahişeleri sömürüden ve kadınları [[fuhuşa zorlama]]ktan korumak için yasalar çıkardı. Tecavüzcüler ağır cezalar gördü. Ayrıca, politikalarına göre: cinsel istismarı önlemek için büyük suçlarla itham edilen kadınlar diğer kadınlar tarafından korunmalıdır; bir kadın dul ise, çeyizi iade edilmelidir; ve bir koca, karısının iki kez rızası olmadan büyük bir borcu üstlenemezdi.<ref>Garland (1999), pp.&nbsp;16–17</ref>

Justinianus, 541'de düzenli [[Konsül (Roma)|konsül]] atanmasını durdurdu.<ref>Vasiliev (1952), p. I 192.</ref>

=== Nika Ayaklanması ===
{{Ana|Nika Ayaklanması}}
Justinianus'un verimli, ancak popüler olmayan danışmanları seçme alışkanlığı, hükümdarlığının başlarında tahtına neredeyse mal oluyordu. Ocak 532'de, Konstantinopolis'teki normalde rakip olan araba yarışı fraksiyonlarının partizanları, [[Nika Ayaklanması]] olarak bilinen bir ayaklanmada Justinianus'a karşı birleştiler. Onu Tribonianus ve diğer iki bakanını görevden almaya zorladılar ve ardından Justinianus'u devirmeye ve onun yerine merhum imparator [[I. Anastasius|Anastasius]]'un yeğeni olan senatör [[Flavius Hipatius|Hipatius]]'u tahta geçirmeye çalıştılar. Kalabalık sokaklarda ayaklanırken, Justinianus başkentten deniz yoluyla kaçmayı düşündü, ancak sonunda, görünüşe göre ayrılmayı reddeden karısı [[Theodora (I. Justinianus'un eşi)|Theodora]]'nın isteği üzerine kalmaya karar verdi. Sonraki iki gün içinde, isyanların generalleri Belisarius ve [[Mundus (magister militum)|Mundus]] tarafından acımasızca bastırılmasını emretti. [[Prokopius (tarihçi)|Prokopius]], Hipodrom'da 30.000<ref name="riot">J. Norwich, ''Byzantium: The Early Centuries'', 200</ref> silahsız sivilin öldürüldüğünü anlatır. Theodora'nın ısrarı üzerine ve görünüşe göre kendi kararına karşı,<ref>Diehl, Charles. ''Theodora, Empress of Byzantium'' ((c) 1972 by Frederick Ungar Publishing, Inc., transl. by S.R. Rosenbaum from the original French ''Theodora, Imperatice de Byzance''), 89.</ref> Justinianus, Anastasius'un yeğenlerini idam ettirdi.<ref>Vasiliev (1958), p. 157.</ref>

İsyan sırasında meydana gelen yıkım, Justinianus'a adını kubbeli mimari yeniliği ile [[Ayasofya]] başta olmak üzere bir dizi muhteşem yeni bina ile ilişkilendirme fırsatı verdi.

=== Askeri Faaliyetleri ===
{{I. Justinianus'un Savaşları kutusu}}
Justinianus'un saltanatının en göze çarpan özelliklerinden biri, Batı Akdeniz havzası çevresinde 5. yüzyılda İmparatorluk kontrolünden çıkmış olan geniş arazilerin geri kazanılmasıydı.<ref>For an account of Justinian's wars, see Moorhead (1994), pp. 22–24, 63–98, and 101–109.</ref> Bir Hristiyan Roma imparatoru olarak Justinianus, Roma İmparatorluğunu eski sınırlarına geri getirmenin ilahi görevi olduğunu düşündü. Hiçbir zaman askeri seferlere şahsen katılmamış olmasına rağmen, yasalarının önsözlerinde başarılarıyla övündü ve onları sanat ile anılmasını sağladı.<ref>Bakınız A. D. Lee, "The Empire at War", in Michael Maas (ed.), ''The Cambridge Companion to the Age of Justinian'' (Cambridge 2005), pp. 113–33 (pp. 113–114). For Justinian's own views, see the texts of ''Codex Iustinianus'' 1.27.1 and ''Novellae'' 8.10.2 and 30.11.2.</ref> Yeniden fetihler büyük ölçüde generali Belisarius tarafından gerçekleştirildi.<ref group="n.">Justinianus, 559'da Hunlara karşı bir sefer sırasında, zaten yaşlı bir adamken, sadece bir kez savaş meydanına çıktı. Bu girişim büyük ölçüde sembolikti ve hiçbir savaş yapılmamasına rağmen, imparator daha sonra başkentte zaferle giriş yaptı. (Bakınız Browning, R. ''Justinian and Theodora.'' Londra 1971, 193.)</ref>
[[Dosya:Gurlitt Justinian column.jpg|küçükresim|upright|[[Jüstinyen Sütunu]]'nun Cornelius Gurlitt'ten sonra yeniden oluşturması, 1912. Sütun, askeri zaferlerinin onuruna 543'te Konstantinopolis'teki [[Augustaion|Augustaeum]]'a dikildi.]]

==== Sasani İmparatorluğu ile savaş, 527–532 ====
{{Ana|İberya Savaşı}}
Justinianus, [[Sasani İmparatorluğu]] ile süregelen düşmanlıkları dayısı I. Justinus'dan miras aldı.<ref>See Geoffrey Greatrex, "Byzantium and the East in the Sixth Century" in Michael Maas (ed.). ''Age of Justinian'' (2005), pp. 477–509.</ref> 530'da Pers kuvvetleri [[Dara Muharebesi|Dara]] ve [[Satala Muharebesi (530)|Satala]]'da çifte yenilgiye uğradı, ancak ertesi yıl [[Callinicum Muharebesi|Callinicum]] yakınlarında Belisarius komutasındaki Roma kuvvetleri yenilgiye uğradı.<ref name="gold"/> Justinian daha sonra Etiyopyalı [[Aksum Krallığı|Aksumlular]] ve Yemenli [[Himyar Krallığı|Himyarlılar]] ile Perslere karşı ittifak kurmaya çalıştı, ancak bu başarısız oldu.<ref>{{Akademik dergi kaynağı |soyadı1=Smith |ad1=Sidney |başlık=Events in Arabia in the 6th Century A.D. |dergi=Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London |tarih=1954 |cilt=16 |sayı=3 |sayfalar=425-468|jstor=608617 |doi=10.1017/S0041977X00086791 }}</ref> Pers kralı [[I. Kubâd]] öldüğünde (Eylül 531) Justinianus, halefi [[I. Hüsrev]] (532) ile bir "[[Sürekli Barış (532)|Sürekli Barış]]" (bu ona 11.000 pound altına mal oldu)<ref name="gold">J. Norwich, ''Byzantium: The Early Centuries'', p. 195.</ref> imzaladı. Böylece doğu sınırını güvence altına alan Justinianus, dikkatini eski [[Batı Roma İmparatorluğu]] topraklarında Germen krallıklarının kurulduğu Batı'ya çevirdi.

==== Kuzey Afrka'nın fethi, 533–534====
{{Ana|Vandallar Savaşı}}
Justinianus'un saldırdığı batı krallıklarından ilki, [[Kuzey Afrika]]'daki [[Vandallar]] idi. Justinianus ve Kuzey Afrika [[Katolik Kilisesi|Katolik]] din adamları ile iyi ilişkiler sürdüren Kral [[Hilderik]], 530'da kuzeni [[Gelimer]] tarafından devrilmiş ve hapse atılmıştı. Tahttan indirilen kral, Justinianus'a başvurmuştur.

533'te [[Belisarius]], yaklaşık 15.000 kişilik bir ordunun yanı sıra bir miktar barbar askeri taşıyan 500 nakliye gemisinin eşlik ettiği 92 [[dromon]]luk bir filo ile Afrika'ya gitti. Günümüzde [[Tunus]]'taki [[Caput Vada|Caput Vada (günümüzde Ras Kaboudia)]] indiler. 14 Eylül 533'te [[Ad Decimum Muharebesi|Ad Decimum]]'da ve Aralık'ta [[Tricamarum Muharebesi|Tricamarum]]'da tamamen hazırlıksız yakalanan Vandalları yendiler; Belisarius [[Kartaca]]'yı aldı. Kral Gelimer, [[Numidya]]'daki Pappua Dağı'na kaçtı, ancak bir sonraki baharda teslim oldu. Konstantinopolis'e götürüldü ve burada bir [[Roma zaferi|zaferle]] geçit töreni yapıldı. [[Sardinya]] ve [[Korsika]], [[Balear Adaları]] ve [[Cebelitarık]] yakınlarındaki kale [[Septe|Septem Fratres]] aynı seferde ele geçirildi.<ref>Moorhead (1994), p. 68.</ref>

Bu savaşta, dönemin tarihçisi [[Prokopius (tarihçi)|Prokopius]], Afrika'nın tamamen nüfussuz olduğunu ve bir insanın bir insanla karşılaşmadan birkaç gün seyahat edebileceğini belirti ve ekler: "Savaş sırasında 5.000.000 kişinin kılıç, kıtlık ve veba tarafından telef olduğunu söylemek abartı olmaz."

534 Nisan'ında Kartaca merkezli bir [[Afrika praetoria idaresi]] kuruldu,<ref>Moorhead (1994), p. 70.</ref> ancak ertesi 15 yıl boyunca, [[Morolar]] ile savaş ve askeri isyanların ortasında çöküşün eşiğine gelecekti. Bölge 548'e kadar tamamen pasifize edilemedi,<ref>{{Kitap kaynağı |soyadı= Procopius |başlık= De Bello Vandalico |bölüm= II.XXVIII}}</ref> ancak daha sonra barışçıl kaldı ve bir ölçüde refaha kavuştu. Afrika'nın toparlanması imparatorluğa yaklaşık 100.000 pound altına mal oldu.<ref name="tulane.edu">{{Web kaynağı | url = http://www.tulane.edu/~august/H303/handouts/Finances.htm |başlık= Early Medieval and Byzantine Civilization: Constantine to Crusades |yayıncı= Tulane |ölüurl=evet|arşivurl= https://web.archive.org/web/20080309095541/http://www.tulane.edu/~august/H303/handouts/Finances.htm |arşivtarihi= 9 Mart 2008 | df = dmy-all }}</ref>

==== İtalya'da savaş, birinci dönem, 535–540====
{{Ana|Gotlar Savaşı (535-554)}}
[[Dosya:Empèri Bizantin - Rèine de Justinian.png|küçükresim|Justinianus'un fetihleri]]
Afrika'da olduğu gibi, [[Ostrogot Krallığı|Ostrogot İtalya]]'daki hanedan mücadeleleri müdahale için bir fırsat sağladı. Genç kral [[Athalarik]] 2 Ekim 534'te ölmüş ve bir gaspçı olan [[Theodahad]], [[Teoderik]]'in kızı ve Athalarik'in annesi kraliçe [[Amalasuintha]]'yı 535'te suikasta kurban gittiği [[Bolsena Gölü]]'ndeki Martana adasında hapse atmıştır. Bunun üzerine [[Belisarius]], 7.500 adamla<ref name="Norw">J. Norwich, ''Byzantium: The Early Centuries'', 215</ref> [[Sicilya]]'yı işgal etti (535) ve [[Napoli]]'yi yağmalayarak ve 9 Aralık 536'da [[Roma]]'yı alarak İtalya'ya ilerledi. O zamana kadar Theodahad, [[Vitiges]]'i yeni kralları olarak seçen [[Ostrogotlar|Ostrogot]] ordusu tarafından tahttan indirilmişti. Yeni kral büyük bir ordu topladı ve Şubat 537'den Mart 538'e kadar şehri geri alamadan Roma'yı kuşattı.

Justinianus İtalya'ya başka bir general, [[Narses]]'i gönderdi, ancak Narses ve Belisarius arasındaki gerilimler seferin ilerlemesini engelledi. [[Milano]] alındı, ancak kısa süre sonra Ostrogotlar tarafından geri alındı ve yerle bir edildi. Justinianus 539'da Narses'i geri çağırdı. O zamana kadar askeri durum Romalıların lehine dönmüştü ve 540'ta Belisarius Ostrogotların başkenti [[Ravenna]]'ya ulaştı. Orada, Ostrogotlar tarafından Batı Roma İmparatoru unvanı teklif edildi, aynı zamanda Justinianus'un elçileri [[Po|Po Nehri]]'nin kuzeyindeki bölgeyi Gotik ellere bırakacak bir barışı müzakere etmeye geliyorlardı. Belisarius teklifi kabul etmiş numarası yaptı, 540 Mayıs'ında şehre girdi ve onu İmparatorluk için geri aldı.<ref>Moorhead (1994), pp. 84–86.</ref>  Daha sonra, Justinianus tarafından geri çağrılan Belisarius, yakalanan Vitiges ve karısı [[Matasuntha]]'yı yanına alarak Konstantinopolis'e döndü.

==== Sasani İmparatorluğu ile savaş, 540–562 ====
[[Dosya:Justinian Multiple Solidi.jpg|küçükresim|left|[[Afrika]]'nın yeniden fethini kutlayan bir madalyonun modern illüstrasyonu, yaklaşık 535]]
Belisarius, Persler tarafından yenilenen düşmanlıklar karşısında geri çağrılmıştı. 530'ların sonlarında Ermenistan'da İmparatorluğa karşı bir isyanın ardından ve muhtemelen [[Ostrogot]] elçilerinin teşviki ile motive olan Kral [[I. Hüsrev]], "Sürekli Barış" antlaşmasını bozdu ve 540 baharında Roma topraklarını işgal etti.<ref>Bu bölüm için bkz. Moorhead (1994), pp. 89 ff., Greatrex (2005), p. 488 ff., and especially H. Börm, "Der Perserkönig im Imperium Romanum", in ''Chiron'' 36, 2006, pp. 299 ff.</ref> Önce [[Halep|Beroea]]'yı ve ardından [[Antakya (antik kent)|Antakya]]'yı yağmaladı (6.000 kişilik garnizonun şehri terk etmesine izin verdi),<ref name="gold2">J. Norwich, ''Byzantium: The Early Centuries'', 229</ref> [[Dara (antik kent)|Daras]]'ı kuşattı ve ardından Karadeniz yakınlarındaki küçük ama stratejik açıdan önemli uydu krallığı [[Lazika Savaşı|Lazika]]'ya saldırmaya devam etti. Yolu boyunca geçtiği şehirler. I. Justinianus'u ona her yıl 5.000 pound artı 500 pound daha fazla altın ödemeye zorladı.<ref name="gold2"/>

Belisarius 541'de Doğu'ya geldi, ancak bir miktar başarıdan sonra 542'de tekrar Konstantinopolis'e geri çağrıldı. Geri çekilmesinin nedenleri bilinmiyor, ancak saraya ulaşan sadakatsizliği hakkındaki söylentileri buna neden olabilir.<ref>Prokopius bu olaydan hem "Savaşlar" hem de "Gizli Tarih" kitaplarında bahseder, ancak bunun için tamamen farklı iki açıklama yapar. Kanıt kısaca Moorhead'de tartışılmıştır, Moorhead (1994), pp. 97–98.</ref> [[Justinianus Veba Salgını|Veba salgını]], 543 yılında savaşta bir durgunluğa neden oldu. Ertesi yıl Hüsrev, 30.000 kişilik bir Bizans ordusunu mağlup etti,<ref name="Nor2">J. Norwich, ''Byzantium: The Early Centuries'', 235</ref> ancak büyük şehir [[Edessa]]'yı başarısız bir şekilde [[Edessa Kuşatması (544)|kuşattı]]. Her iki taraf da çok az ilerleme kaydetti ve 545'te Roma-İran sınırının güney kısmı için bir ateşkes üzerinde anlaşmaya varıldı. Bundan sonra, Kuzey'deki Lazika Savaşı 557'de ikinci bir ateşkes ve ardından 562'de [[Dara Antlaşması|50 Yıllık Barış Antlaşması]]'na kadar birkaç yıl devam etti. Persler, Romalılar tarafından ödenecek yıllık 400 veya 500 altın pound (30,000 ''solidi'') haraç karşılığında Lazika'yı terk etmeyi kabul etti.<ref>Moorhead ((1994), p. 164) daha düşük, Greatrex ((2005), p. 489) daha yüksek rakam verir.</ref>

==== İtalya'da savaş, ikinci dönem, 541–554====
Askeri çabalar Doğu'ya yönlendirilirken, İtalya'daki durum daha da kötüye gitti. [[İldibad]] ve [[Eraric]] (her ikisi de 541'de öldürüldü) ve özellikle [[Totila]] yönetiminde, Ostrogotlar hızlı kazanımlar elde ettiler. 542'de [[Faenza]]'da kazanılan [[Faventia Muharebesi|zaferden]] sonra, Güney İtalya'nın büyük şehirlerini yeniden fethettiler ve kısa süre sonra neredeyse tüm İtalyan yarımadasını ele geçirdiler. Belisarius, 544'ün sonlarında İtalya'ya geri gönderildi, ancak yeterli birlik ve erzaktan yoksundu. Hiçbir ilerleme kaydetmeden, 548'de komuta görevinden alındı. Bu dönemde [[Roma]] şehri üç kez daha el değiştirdi, ilk olarak Aralık 546'da Ostrogotlar tarafından ele geçirildi ve nüfusu boşaltıldı, ardından 547'de Bizanslılar ve daha sonra Ocak 550'de tekrar Gotlar tarafından yeniden fethedildi. Totila ayrıca Sicilya'yı yağmaladı ve Yunan kıyılarına saldırdı.
[[Dosya:Spanish Visigothic gold tremisses in the name of emperor Justinian I with cross on breast 7th century.jpg|küçükresim|İmparator I. Justinianus adına [[Vizigot Krallığı|İspanyol Vizigot]] altın [[Tremissis]], 7. yüzyıl. Göğüsteki Hristiyan haçı, Vizigot niteliğini tanımlar. [[British Museum]].]]

Son olarak, Justinianus [[Narses]] komutasında yaklaşık 35.000 kişilik bir kuvvet gönderdi (2.000 asker ayrıldı ve güney [[Vizigotlar|Vizigot]] [[Hispania]]'yı işgal etmeye gönderildi).<ref name="Nor3">J. Norwich, ''Byzantium: The Early Centuries'', 251</ref> Ordu, Haziran 552'de Ravenna'ya ulaştı ve bir ay içinde Totila'nın katledildiği [[Apeninler]]'deki [[Busta Gallorum Muharebesi]]'nde Ostrogotları mutlak bir şekilde yendi. O yılın Ekim ayında [[Mons Lactarius Muharebesi|Mons Lactarius]]'ta ikinci bir muharebeden sonra, Ostrogotların direnişi nihayet kırıldı. 554'te, [[Casilinum Muharebesi|Casilinum']]da geniş çaplı bir [[Franklar|Frank]] istilası önlendi ve İtalya, İmparatorluk için güvence altına alındı, ancak Narses'in kalan Gotik kaleleri yok etmesi birkaç yıl alacaktı. Savaşın sonunda, İtalya 16.000 kişilik bir orduyla garnizon kurdu.<ref name="Nor">J. Norwich, ''Byzantium: The Early Centuries'', 233</ref> İtalya'nın geri alınması imparatorluğa yaklaşık 300.000 pound altına mal oldu.<ref name="tulane.edu"/> [[Prokopius (tarihçi)|Prokopius]], "Gotların kaybını 15.000.000 olarak" tahmin eder.<ref>{{Web kaynağı | url = https://books.google.com/books?id=g1YBAAAAQAAJ&pg=PA82 | başlık = Universal history, ancient and modern | tarih = 1 Mart 1802 | ile = Google Books | soyadı1 = Mavor | ad1 = William Fordyce | arşivengelli = evet | erişimtarihi = 10 Şubat 2022 |arşivurl= https://web.archive.org/web/20220210074856/https://books.google.com/books?id=g1YBAAAAQAAJ&pg=PA82 |arşivtarihi= 10 Şubat 2022 | ölüurl = hayır }}</ref>

==== Diğer seferler ====
[[Dosya:Justinian555AD.png|küçükresim|İmparator Justinianus, [[İtalya]], [[Dalmaçya]], Afrika ve Güney [[Hispania]] dahil olmak üzere Batı Roma İmparatorluğu'nun birçok eski bölgesini yeniden fethetti.]]
Diğer fetihlere ek olarak, imparatorluk, gaspçı [[Athanagild]]'in Kral [[I. Agila]]'ya karşı isyanında yardım istediğinde [[Vizigotlar|Vizigot]] [[Hispania]]'da bir varlık kurdu. 552'de Justinianus 2.000 kişilik bir kuvvet gönderdi; tarihçi [[Jordanes]]'e göre, bu ordu seksenlik Liberius tarafından yönetiliyordu.<ref>''[[Getika]]'', 303</ref> Bizanslılar, [[Cartagena, İspanya|Cartagena]]'yı ve güneydoğu kıyısındaki diğer şehirleri aldılar ve artık kral olan eski müttefikleri Athanagild tarafından kontrol edilmeden önce yeni Spania eyaletini kurdular.

Justinianus'un hükümdarlığı sırasında [[Balkanlar]], [[Tuna]]'nın kuzeyinde yaşayan [[Slavlar|Slav]] ve [[Türk halkları]]nın çeşitli saldırılarından muzdaripti. Burada Justinianus, esas olarak bir diplomasi kombinasyonuna ve bir savunma çalışmaları sistemine başvurdu. 559'da özellikle [[Han (unvan)|Han]] [[Zabergan]] komutasındaki tehlikeli [[Slavlar|Sklavinoi]] ve [[Kutrigurlar|Kutrigur]] istilası Konstantinopolis'i tehdit etti, ancak yaşlı general Belisarius tarafından geri püskürtüldüler.<ref>{{Kitap kaynağı|soyadı=Evans|ad=James Allan|url=https://www.worldcat.org/oclc/843198707|başlık=The Power Game in Byzantium : Antonina and the Empress Theodora.|tarih=2011|yayıncı=Bloomsbury Publishing|isbn=978-1-4411-2040-3|yer=Londra|sayfalar=205-206|oclc=843198707}}</ref>

==== Sonuçlar ====
Justinianus'un Roma İmparatorluğunu eski ihtişamına kavuşturma tutkusu sadece kısmen gerçekleşti. Batı'da, 530'ların parlak erken dönem askeri başarılarını, yıllarca süren durgunluk izledi. Gotlarla sürüp giden savaş, uzun süreli etkileri bazen düşünülenden daha az şiddetli olmuş olsa da, İtalya için bir felaketti.<ref>Bkz.Lee (2005), pp. 125 ff.</ref> İdarenin uyguladığı ağır vergiler nüfusu derinden içerledi.

İtalya'daki nihai zafer ve Afrika'nın fethi ve Güney [[Hispania]] kıyıları, Bizans nüfuz alanını önemli ölçüde genişletti ve 555'te toprak zirvesine ulaşan imparatorluğa yönelik tüm deniz tehditlerini ortadan kaldırdı. Justinianus'un ölümünden kısa bir süre sonra İtalya'nın çoğunu kaybetmesine rağmen, imparatorluk Roma, Napoli ve Ravenna dahil olmak üzere birçok önemli şehri elinde tuttu ve [[Lombardlar]]ı bölgesel bir tehdit olarak bıraktı. Yeni kurulan İspanya eyaleti, Vizigotları Batı Akdeniz ve Afrika için değil, yalnızca Hispania için bir tehdit olarak tuttu.

Hükümdarlığının sonraki yıllarında meydana gelen olaylar, Konstantinopolis'in kendisinin kuzeyden gelen barbar akınlarına karşı güvende olmadığını gösterdi ve nispeten müşfik tarihçi [[Menander Protektor]] bile, İmparator'un başkenti korumaktaki başarısızlığını yaşlılık yüzünden vücudunun zayıflığına bağlama ihtiyacı hissetti.<ref>W. Pohl, "Justinian and the Barbarian Kingdoms", in Maas (2005), pp. 448–476; 472</ref> Justinianus, Roma İmparatorluğu'nu yenileme çabalarında, 6. yüzyıl Avrupa'sının değişen gerçeklerini hesaba katmada başarısız olurken, kaynaklarını tehlikeli bir şekilde zorladı.<ref>Bkz.Haldon (2003), pp. 17–19.</ref>

=== Dini faaliyetler ===
{{Aziz bilgi kutusu
|name          = Aziz Büyük Justinianus
|death_date    =
|feast_day     = 14 Kasım
|venerated_in  = * [[Doğu Ortodoksluk]]
* [[Lütercilik]]
|image         = Angel shows a model of Hagia Sofia to Justinian in a vision.png
|imagesize     =
|caption       = Justinianus'a bir vizyonda Ayasofya'nın bir modelini gösteren bir meleğin illüstrasyonu, [[Herbert Cole]] (1912)
|birth_place   =
|death_place   =
|titles        = İmparator
|beatified_date=
|beatified_place=
|beatified_by=
|canonized_date=
|canonized_place=
|canonized_by=
|attributes    = İmparatorluk cübbesi
|patronage     =
|major_shrine  = [[Havariyyun Kilisesi]], [[Konstantinopolis]] (günümüzde [[İstanbul]] [[Türkiye]])
|issues=
|prayer=
|prayer_attrib=
}}
[[Dosya:Justinian.jpeg|küçükresim|left|I. Justinianus, bir AE [[Follis]] sikkede tasvir edilmiş]]
Justinianus, imparatorluğunun ortodoksisinin, özellikle Suriye ve Mısır'ın doğu eyaletlerinde birçok taraftarı olan [[Monofizitizm]] olmak üzere, birbirinden farklı dini akımlar tarafından tehdit edildiğini gördü. İsa Mesih'in ilahi ve insan tabiatının bir sentezinden ziyade tek bir ilahi tabiata sahip olduğunu savunan monofizit doktrin, 451 yılında [[Kalkedon Konsili]] tarafından [[dalalet|sapkınlık]] olarak mahkûm edilmiş ve [[Zeno (imparator)|Zeno]] ve [[I. Anastasius]]'un Monofizitizmine karşı hoşgörülü politikaları, Roma piskoposları ile ilişkilerde gerilim kaynağı olmuştu. Justinus bu eğilimi tersine çevirdi ve Monofizitleri açıkça kınayarak Kalkedon doktrinini destekledi. Bu politikayı sürdüren Justinianus, tebaasını tüm taraflara hitap edebilecek doktrinel uzlaşmaları kabul etmeye zorlayarak dini birliği empoze etmeye çalıştı, ancak hiçbirini tatmin etmediği için başarısız oldu.{{Kdş|Meyendorff|1989|ss=207-250}}

Hayatının sonlarına doğru, Justinianus, özellikle [[Aphthartodocetae]] şeklinde Monofizit doktrinine her zamankinden daha fazla eğilimli oldu, ancak herhangi bir yasa çıkaramadan öldü. İmparatoriçe Theodora, Monofizitlere sempati duydu ve daha önceki yıllarda Konstantinopolis'teki sarayda sürekli bir Monofizit yanlısı entrika kaynağı olduğu iddia edilir. Hükümdarlığı boyunca, ilahiyat meselelerine gerçek bir ilgi duyan Justinianus, az sayıda ilahiyat incelemesi yazdı.<ref>Justinian tarafından yazılan incelemeler Migne'nin''Patrologia Graec''{{'}}sında bulunabilir., Vol. 86.</ref>

==== Din politikası ====
[[Dosya:Hagia Sophia Southwestern entrance mosaics 2.jpg|küçükresim|upright=1.36|Kucağında Çocuk İsa'yı tutan Meryem Ana'yı betimleyen Ayasofya mozaiği. Sağ tarafında Justinianus duruyor ve Ayasofya'nın bir maketini sunuyor. Solunda, [[I. Konstantin]], Konstantinopolis'in bir modeli sunuyor.]]
Onun laik yönetiminde olduğu gibi, [[despotizm]] İmparator'un dini politikasında da ortaya çıktı. Dinde de hukukta da her şeyi o düzenlemiştir.

[[Dosya:Convent of Our Lady of Saidnaya 01.jpg|küçükresim|Saidnaya Meryem Ana Manastırı, günümüzde [[Suriye]]'de, geleneksel olarak Justinianus tarafından kurulduğuna inanılmaktadır.]]
Hükümdarlığının en başında, Kilisenin [[Teslis]] ve [[Enkarnasyon]] inancını kanunla ilan etmeyi ve tüm sapkınları uygun cezalarla tehdit etmeyi uygun gördü,<ref>''Cod.'', I., i. 5.</ref> daha sonra, tüm ortodoksluğu bozanları, hukuka uygun şekilde bu tür suçlar için fırsattan mahrum etmeyi amaçladığını beyan etmiştir.<ref>''MPG'', lxxxvi. 1, p. 993.</ref> İznik-Konstantinopolis inancını Kilisenin tek sembolü yaptı<ref>''Cod.'', I., i. 7.</ref> ve dört [[Ekümeniklik|ekümenik]] konseyin [[Kilise hukuku]]na yasal güç verdi.<ref>''Novellae'', cxxxi.</ref> Konstantinopolis Konsili'ne (536) katılan piskoposlar, Kilise'de imparatorun iradesine ve emrine aykırı hiçbir şey yapılamayacağını kabul ederken,<ref>Mansi, ''Concilia'', viii. 970B.</ref> kendi tarafında, imparator, [[I. Anthimos|Patrik Anthimos]] örneğinde, kilise yasağını geçici sürgün ile pekiştirdi.<ref>''Novellae'', xlii.</ref> Justinian, sapkınları bastırarak kilisenin saflığını korudu. Kilisenin ve [[ruhban sınıfı]]nın haklarını güvence altına almak, manastırcılığı korumak ve genişletmek için hiçbir fırsatı ihmal etmedi. Rahiplere özel vatandaşlardan mülk miras alma hakkı ve imparatorluk hazinesinden veya belirli eyaletlerin vergilerinden ''solemnia'' veya yıllık hediyeler alma hakkı verdi ve manastır mülklerine el konulmasını yasakladı. Tedbirlerinin despotik karakteri modern duyarlılıklara aykırı olsa da, o gerçekten de Kilise'nin "bakıcı babası" idi. Hem ''Codex'' hem de ''Novellae'', bağışlar, vakıflar ve dini mülkün idaresi, piskoposların, rahiplerin ve başrahiplerin seçimi ve hakları; manastır hayatı, din adamlarının ikamet yükümlülükleri, ilahi hizmetin yürütülmesi, piskoposluk yargı yetkisi vb. ile ilgili birçok kararname içerir.

==== Roma ile dini ilişkileri ====
[[Dosya:Flavius Petrus Sabbatius Justinianus 02.JPG|küçükresim|Justinianus'un tam adını gösteren konsül [[diptik]] (Konstantinopolis 521)]]
5. yüzyılın ortalarından itibaren, Doğu imparatorlarını dini konularda giderek daha zorlu görevler karşı karşıya getirdi. Justinianus, dayısının 518'de tahta çıkmasından kısa bir süre sonra dini devlet yönetimi alanına girdi ve [[Acacius İhtilafı]]'na son verdi. Önceki imparatorlar, Mısır ve Suriye'de kaleleri olan [[Monofizitizm]]'i mahkûm eden [[Kalkedon Konsili]]'ni vurgulayan beyanlar ve Monofizitlerin kilise ofislerine atanmasına göz yumarak teolojik çatışmaları hafifletmeye çalışmışlardı. Papalar, bu politikaları destekleyen Konstantinopolis Patriği ile bağlarını keserek tepki gösterdi. İmparator I. Justinus (ve daha sonra Justinian'ın kendisi) bu politikaları iptal etti ve Konstantinopolis ile Roma arasındaki birliği yeniden kurdu.<ref>cf. ''Novellae'', cxxxi.</ref> Bundan sonra, Justinianus, [[Vigilius]]'u tercih ettiğinde ve rakibi [[Silverius]]'u sgörevden aldığında yaptığı gibi, papalık seçimlerinde anlaşmazlıkları çözme hakkını da hissetirmiştir.

Ancak Doğu ile Batı arasında yeni kurulan bu birlik doğuda devam eden anlaşmazlıkları çözmedi. Justinianus'un politikaları, Monofizitleri, piskoposlarına ve keşişlerine zulmederek - böylece Mısır ve diğer eyaletlerdeki sempatizanlarını kızdırarak - [[Kalkedon İnancı]]'nı kabul etmeye zorlama girişimleri ile Kalkedon İnancını'na teslim olmayan Monofizitleri kazanacak bir uzlaşma girişimleri arasında geçiş yaptı. Böyle bir yaklaşım, Monofizitleri kayıtsız şartsız tercih eden İmparatoriçe Theodora tarafından desteklendi. Kalkedon Konsili'nden önce ve sonra Monofizitizm karşı çıkan üç teolog [[Üç Metin İhtilafı|''Üç Metin'']]{{'}}in  kınanmasında, Justinianus muhalefeti kazanmaya çalıştı. [[İkinci Konstantinopolis Konsili|Beşinci Ekümenik Konsey]]'de, Doğu kilisesinin çoğu İmparator'un taleplerine boyun eğdi ve zorla Konstantinopolis'e getirilen ve bir şapelde kuşatılan [[Papa Vigilius]] da nihayet onay verdi. Bununla birlikte, kınama batıda olumsuz karşılandı, burada yeni (geçici de olsa) bölünmeye yol açtı ve Monofizitler tatminsiz kaldığı için doğuda amacına ulaşamadı - onun için daha da acıydı çünkü son yıllarında teolojik konulara daha da fazla ilgi gösterdi.

==== Otoriter yönetimi ====
[[Dosya:Half follis-Justinian I-sb0165.jpg|küçükresim|left|Justinianus, bir sikkenin ön yüzünde çapraz askılı küre tutarken tasvir edilen ilk Roma İmparatorlarından biridir.]]
Justinianus'un dini politikası, İmparatorluğun birliğinin inanç birliğini gerektirdiğine dair İmparatorluk inancını yansıtıyordu ve ona bu inancın yalnızca ortodoksi (Kalkedon) olabileceği açıktı. Farklı bir inanca sahip olanlar, [[II. Constantius]] zamanından itibaren imparatorluk yasalarının uyguladığı ve şimdi şiddetle devam edecek olan zulme maruz kaldılar. ''Codex'', [[paganizm]]in özel hayatta bile tamamen yok edilmesini emreden iki [[Kanun (hukuk)|kanun]]<ref>''Cod.'', I., xi. 9 and 10.</ref> içeriyordu; bu hükümler gayretle uygulandı.

Orijinal [[Platon Akademisi]], MÖ 86'da [[Diktatör (Roma)|Roma diktatörü]] [[Lucius Cornelius Sulla|Sulla]] tarafından yıkılmıştı. Birkaç yüzyıl sonra, 410'da, Platon Akademisi ile kurumsal sürekliliği olmayan ve [[Yeni Platonculuk|Neoplatonizm]] ve mistisizm için bir merkez olarak hizmet eden [[Neoplatonik Akademi]] kuruldu. 529 yılına kadar devam etti ve sonunda I. Justinianus tarafından kapatıldı. Justinianus'un imparatorluğunun merkezleri olan[[Konstantinopolis]], [[Antakya (antik kent)|Antakya]] ve [[İskenderiye]]'deki diğer okullar devam etti.<ref>Lindberg, David C. "The Beginnings of Western Science", p. 70</ref>

Yalnızca [[Küçük Asya]]'da, Efesli İoannes'in 70.000 paganın [[Hristiyanlaşma|din değiştirdiği]] bildirilmiştir, bu muhtemelen abartılı bir rakamdır.<ref>[[François Nau]], in ''Revue de l'orient chretien'', ii., 1897, 482.</ref> [[Heruliler]],<ref>[[Procopius]], ''Bellum Gothicum'', ii. 14; [[Evagrius Scholasticus|Evagrius]], ''Hist. eccl.'', iv. 20</ref> [[Don Nehri (Rusya)|Don]] yakınlarında yaşayan [[Hunlar]],<ref>Procopius, iv. 4; Evagrius, iv. 23.</ref> [[Abhazlar|Abasgiler]],<ref>Procopius, iv. 3; Evagrius, iv. 22.</ref> ve [[Kafkasya]]'daki Zanlar<ref>Procopius, ''Bellum Persicum'', i. 15.</ref> diğer halklar da Hristiyanlığı kabul ettiler.

[[Libya]] çölündeki [[Awjila]] [[vaha]]sında [[Amon]]'a tapınma ortadan kaldırıldı,<ref name="ReferenceA">Procopius, ''De Aedificiis'', vi. 2.</ref> ve [[Nil]]'in [[Nil akanakları|ilk akanakın]] yakınında [[Filai]] adasında [[İsis]]'e tapınmanın kalıntıları da kaldırıldı.<ref>Procopius, ''Bellum Persicum'', i. 19.</ref> Presbyter Julian<ref>''DCB'', iii. 482</ref> ve Piskopos Longinus<ref>John of Ephesus, ''Hist. eccl.'', iv. 5 sqq.</ref> [[Nebatîler]] arasında misyonerlik yürüttüler ve Justinianus, [[Mısır]]'dan bir piskopos göndererek [[Yemen]]'deki Hristiyanlığı güçlendirmeye çalıştı.<ref>Procopius, ''Bellum Persicum'', i. 20; Malalas, ed. [[Barthold Georg Niebuhr|Niebuhr]], [[Bonn]], 1831, pp. 433 sqq.</ref>

[[Yahudiler]]in sivil hakları kısıtlandı<ref>''Cod.'', I., v. 12</ref> ve dini ayrıcalıkları tehdit edildi.<ref>Procopius, ''Historia Arcana'', 28;</ref> Justinianus ayrıca [[sinagog]]un içişlerine karıştı<ref>''Nov.'', cxlvi., 8 February 553</ref> ve Yahudileri Konstantinopolis'teki sinagoglarında Yunanca [[Septuaginta]] kullanmaya teşvik etti.<ref name="Maas2005">{{Kaynak|yazar=Michael Maas|başlık=The Cambridge companion to the Age of Justinian|url=https://books.google.com/books?id=9AvjaThtrKYC&pg=PA16|erişimtarihi=18 Ağustos 2010|yıl=2005|yayıncı=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-81746-2|sayfalar=16-|arşivurl=https://web.archive.org/web/20130511160855/http://books.google.com/books?id=9AvjaThtrKYC&pg=PA16|arşivtarihi=11 Mayıs 2013|ölüurl=hayır}}</ref>

İmparator, Hristiyanlığa dönmeye direnen ve defalarca ayaklanan [[Sâmirîler]]in önemli muhalefetiyle karşılaştı. Onlara katı fermanlarla zulmetti, ancak saltanatının sonlarına doğru [[Samarya]]'da Hristiyanlara karşı misillemelerin gerçekleşmesini engelleyemedi. Justinianus'un politikasının tutarlılığı, [[Maniheizm|Maniheistlerin]] de hem sürgün hem de ölüm cezası tehdidiyle karşı karşıya kalarak zulme maruz kalması anlamına geliyordu.<ref>''Cod.'', I., v. 12.</ref> Konstantinopolis'te, bir keresinde, sıkı bir soruşturmadan sonra, birkaç Maniheist imparatorun huzurunda bazıları yakılarak, diğerleri [[Suda boğulma|suda boğularak]] idam edildi.<ref>F. Nau, in ''Revue de l'orient'', ii., 1897, p. 481.</ref>

=== Mimarlık, eğitim, sanat ve edebiyat ===
[[Dosya:Hagia_Sophia_in_Istanbul_(focused_on_the_original_Roman_building).jpg|küçükresim|[[Ayasofya]] Justinianus döneminde inşa edilmiştir.]]
Justinianus üretken bir inşaatçıydı; tarihçi Prokopius onun bu alandaki faaliyetlerine tanıklık etmektedir.<ref>Bkz. Procopius, ''Binalar''.</ref> Justinianus ve Theodora'yı temsil eden iki ünlü mozaiğin yer aldığı Ravenna'daki [[San Vitale Kilisesi|San Vitale]], Justinianus döneminde Julius Argentarius'un sponsorluğunda tamamlandı.<ref name=dotma>Robert Browning. "Justinian I" in ''[[Dictionary of the Middle Ages]]'', volume VII (1986).</ref> En önemlisi, [[Nika Ayaklanması]] sırasında yanan bazilika tarzı bir kilise olan [[Ayasofya]]'yı, [[İsidoros (matematikçi)|Miletli İsidoros]] ve [[Anthemios (matematikçi)|Trallesli Anthemios]]'un mimari gözetiminde tamamen farklı bir kat planına göre görkemli bir şekilde yeniden inşa ettirdi. Ayasofya, o zamana kadar en büyük yapı olarak kabul edilen [[Kudüs Tapınağı|Süleyman'ın Tapınağı]]’ndan daha büyük olduğundan İmparator Justinianus  halka yaptığı açılış konuşmasında "Ey Süleyman! Seni yendim" demiştir.<ref>[http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:cj9cSqTurIsJ:stpetersnorthwales.org/confirmation/Fourth-Century-10-2-08.doc+justinian+salomon+sophia&cd=4&hl=tr&ct=clnk&gl=tr The Christian Empire: 313-476]</ref>
[[Dosya:Basilica of Hagia Sofia, Bulgaria.jpg|küçükresim|Mevcut [[Ayasofya (Sofya)|Ayasofya Bazilikası]], Sofya, Bulgaristan, bölgede inşa edilecek beşinci yapı olduğuna inanılır ve İmparator I. Justinianus döneminde inşa edilmiştir.]]

Başkentin bir diğer önemli kilisesi olan ve 5. yüzyılın sonlarına doğru oldukça kötü durumda olan [[Havariyyun Kilisesi]] de aynı şekilde yeniden inşa edildi.<ref>Vasiliev (1952), p. 189</ref> Daha sonra [[Küçük Ayasofya Camii|Küçük Ayasofya]] olarak yeniden adlandırılan Aya Sergios ve Bachos Kilisesi de imparatorluk çifti tarafından 532 ve 536 yılları arasında inşa edilmiştir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|soyadı=Bardill|ad=Jonathan|tarih=2017|başlık=The Date, Dedication, and Design of Sts. Sergius and Bacchus in Constantinople|url=https://muse.jhu.edu/article/670875|dergi=Journal of Late Antiquity|dil=İngilizce|cilt=10|sayı=1|sayfalar=62-130|doi=10.1353/jla.2017.0003|issn=1942-1273|doi-access=ücretsiz|erişimtarihi=10 Şubat 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220223044702/https://muse.jhu.edu/article/670875|arşivtarihi=23 Şubat 2022|ölüurl=hayır}}</ref> Süsleme çalışmaları sadece kiliselerle sınırlı değildi: Konstantinopolis'te [[Büyük Saray]]'ın sahasındaki kazılar, Justinianus'un saltanatından kalma birkaç yüksek kaliteli mozaik ile 543'te Konstantinopolis'teki [[Augustaion|Augustaeum]]'a dikilen tepesinde at sırtında ve askeri bir kostüm giymiş bronz bir [[Jüstinyen Sütunu|Justinianus heykeli olan sütun]] ortaya çıkarıldı.<ref>Brian Croke, "Justinian's Constantinople", in Michael Maas (ed.), ''The Cambridge Companion to the Age of Justinian'' (Cambridge 2005), pp. 60–86 (p. 66)</ref> Konstantinopolis ve sürgündeki Roma aristokrasisinden oluşan daha yerleşik diğer hamiler ile rekabet, hanedanının prestijini güçlendirmenin bir yolu olarak Justinianus'un başkentteki inşaat faaliyetlerini zorunlu kılmış olabilir.<ref>Bkz. Croke (2005), pp. 364 ff., and Moorhead (1994).</ref>

Justinianus ayrıca surlar inşa ederek İmparatorluğun Afrika'dan Doğu'ya sınırlarını güçlendirdi ve yeraltı [[sarnıç]]ları (bkz. [[Yerebatan Sarnıcı]]) inşa ederek Konstantinopolis'in su ihtiyacını sağladı. Taşkınların stratejik açıdan önemli sınır kasabası [[Dara (antik kent)|Dara]]'ya zarar vermesini önlemek için gelişmiş bir kemer baraj inşa edildi. Onun hükümdarlığı sırasında [[Bitinya]]'da büyük bir [[Justinianus Köprüsü|Sangarius Köprüsü]] inşa edildi ve doğuya büyük bir askeri tedarik yolu sağladı. Ayrıca, Justinianus deprem veya savaştan zarar görmüş şehirleri restore etti ve doğduğu yerin yakınında [[Illyricum praetoria idaresi|Illyricum]]'un siyasi ve dini merkezi olarak [[Selanik]]'in yerini alması amaçlanan [[Justiniana Prima]] adlı yeni bir şehir inşa etti.

Justinianus'un saltanatı sırasında ve kısmen onun himayesi altında, Bizans kültürü [[Prokopius (tarihçi)|Prokopius]] ve [[Agathias]] da dahil olmak üzere kayda değer tarihçiler ile [[Paulus Silentiarius]] ve [[Romanus Melodus]] gibi şairler ortaya çıktı. Öte yandan, Atina'daki Neoplatonik Akademi ve ünlü Beyrut Hukuk Okulu gibi eğitim merkezleri gelişti.<ref>551'deki korkunç bir depremin ardından Beyrut'taki okul Sidon'a taşındı ve bu tarihten sonra hiçbir önemi kalmadı. (Vasiliev (1952), p. 147)</ref>

=== Ekonomi ve yönetim ===
{{Daha fazla|Bizans ipeği}}
[[Dosya:Gold coin of Justinian I 527CE 565CE excavated in India probably in the south.jpg|küçükresim|[[Hindistan]]'da muhtemelen güneyinde yapılan kazılarda bulunan I. Justinianus'un (527-565) altın sikkesi, bu dönemde Hint-Roma ticaretinin bir örneğidir]]
Justinian'ın öncüllerinde olduğu gibi, İmparatorluğun ekonomik sağlığı öncelikle tarıma dayanıyordu. Buna ek olarak, uzun mesafeli ticaret gelişti ve [[kalay]]ın Roma buğdayıyla değiştirildiği [[Cornwall]]'a kadar kuzeye ulaştı.<ref>John F. Haldon, "Economy and Administration", in Michael Maas (ed.), ''The Cambridge Companion to the Age of Justinian'' (Cambridge 2005), pp. 28–59 (p. 35)</ref> İmparatorluk içinde, [[İskenderiye]]'den yola çıkan konvoylar Konstantinopolis'e buğday ve tahıl sağlıyordu. Justinianus, depolama ve Konstantinopolis'e daha fazla ulaşım için [[Bozcaada]]'da büyük bir tahıl ambarı inşa ederek trafiği daha verimli hale getirdi.<ref>John Moorhead, ''Justinian'' (London/New York 1994), p. 57</ref> Justinianus, Persler ile yapılan savaşlardan çok zarar gören doğu ticareti için de yeni yollar bulmaya çalıştı.

Önemli bir lüks ürün, imparatorlukta ithal edilen ve daha sonra işlenen [[ipek]] idi. Justinianus, ipek ürünlerinin imalatını korumak için 541'de imparatorluk fabrikalarına tekel hakkı verdi.<ref>Peter Brown, ''The World of Late Antiquity'' (Londra 1971), pp. 157–158</ref> Pers kara yolunu atlamak için Justinianus, Hint ipeğini İmparatorluğa taşıyarak ticaret aracısı olarak hareket etmek istediği [[Aksum Krallığı|Aksumiteler]] ile dostane ilişkiler kurdu; Ancak Aksumiteler, Hindistan'daki İranlı tüccarlarla rekabet edemediler.<ref>Vasiliev (1952), p. 167</ref> Daha sonra, 550'lerin başında, iki keşiş  Orta Asya'dan Konstantinopolis'e [[Bizans İmparatorluğu'na yapılan ipek böceği yumurtası kaçakçılığı|ipek böceği yumurtalarını kaçırmayı]] başardılar<ref>See Moorhead (1994), p. 167; Procopius, ''Wars'', 8.17.1–8</ref> ve ipek yerli bir ürün haline geldi.

Balkanlar, Anadolu, Ermenistan, Kıbrıs, Mısır ve Nübye'de altın ve gümüş çıkarıldı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://technology.infomine.com/articles/1/3707/justinian-gold.roman-mines.egypt-gold/justinian%E2%80%99s.gold.mines.aspx | başlık = Justinian's Gold Mines – Mining Technology &#124; TechnoMine | yayıncı = Technology.infomine.com | tarih = 3 Aralık 2008 | erişimtarihi = 14 Kasım 2012 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20090302061813/http://technology.infomine.com/articles/1/3707/justinian-gold.roman-mines.egypt-gold/justinian%E2%80%99s.gold.mines.aspx | arşivtarihi = 2 Mart 2009}}</ref>
[[Dosya:Byzantinischer Mosaizist des 5. Jahrhunderts 002.jpg|küçükresim|6. yüzyılın başlarında [[Konstantinopolis]]'te [[Büyük Saray]]'da bir mozaik üzerinde bulunan günlük hayattan bir sahne.]]

I. Justinianus'un saltanatının başlangıcında, imparatorluk hazinesinde [[I. Anastasius]] ve [[I. Justinus]]'ten 28.800.000 ''solidi'' (400.000 pound altın) fazlasını miras almıştı.<ref name="tulane.edu"/> Justinianus'un yönetimi altında, taşrada yolsuzlukla mücadele ve vergi tahsilatını daha verimli hale getirmek için önlemler alındı. Hem eyaletlerin hem de [[Prefektörlük]]lerin liderlerine daha fazla idari yetki verilirken, bir kısmı kaldırılmış olan [[Dioecesis]]lerin yöneticileri [[Vicarius]]'lardan güç alındı. Genel eğilim, idari altyapının basitleştirilmesi yönündeydi.<ref>Haldon (2005), p. 50</ref> Brown'a (1971) göre, vergi tahsilatının artan profesyonelleşmesi, Yunan kasabalarındaki belediye meclislerinin özerkliğini zayıflattığı için taşra yaşamının geleneksel yapılarının yok olması için çok etki yaptı.<ref>Brown (1971), p. 157</ref> I. Justinianus'un yeniden fetihlerinden önce devletin 530'da yıllık 5.000.000 ''solidi'' gelire sahip olduğu, ancak onun yeniden fetihlerinden sonra 550'de yıllık gelirin 6.000.000 ''solidi'' gelire yükseldiği tahmin ediliyor.<ref name="tulane.edu"/>

Justinianus'un saltanatı boyunca, Doğu'nun şehirleri ve köyleri gelişti, ancak [[Antakya (antik kent)|Antakya]] iki deprem (526, 528) tarafından vuruldu ve Persler tarafından yağmalandı ve boşaltıldı (540). Justinianus şehri biraz daha küçük bir ölçekt yeniden inşa ettirdi.<ref>Kenneth G. Holum, "The Classical City in the Sixth Century", in Michael Maas (ed.), ''Age of Justinian'' (2005), pp. 99–100</ref>

Tüm bu önlemlere rağmen, İmparatorluk 6. yüzyıl boyunca birçok büyük aksilik yaşadı. İlki, 541'den 543'e kadar süren ve İmparatorluğun nüfusunu yok ederek, muhtemelen bir emek kıtlığı ve ücretlerde bir artış yaratan [[Justinianus Veba Salgını|vebaydı]].<ref>Moorhead (1994), pp. 100–101</ref> İnsan gücü eksikliği, 540'ların başlarından sonra Bizans ordularındaki "barbarların" sayısında da önemli bir artışa neden oldu.<ref>John L. Teall, "The Barbarians in Justinian's Armies", in ''Speculum'', vol. 40, No. 2, 1965, 294–322. Justinianus komutasındaki Bizans ordusunun toplam gücünün 150.000 kişi olduğu tahmin edilir. (J. Norwich, ''Byzantium: The Early Centuries'', 259).</ref> İtalya'daki uzayan savaş ve Persler ile yapılan savaşlar, İmparatorluğun kaynakları üzerinde ağır bir yük oluşturdu ve Justinianus, askeri öneme sahip yalnızca bir doğu rotasıyla sınırladığı hükûmet tarafından işletilen posta hizmetini kısıtladığı için eleştirildi.<ref>Brown (1971), p. 158; Moorhead (1994), p. 101</ref>

== Doğal felaketler ==
[[Dosya:Mosaic of Justinian I - Sant'Apoilinare Nuovo - Ravenna 2016.png|küçükresim|Yaşlı bir Justinianus; [[Yeni Aziz Apollinare Bazilikası]], [[Ravenna]]'daki mozaik (muhtemelen [[Teoderik]]'in değiştirilmiş bir portresi))]]
{{Ana|551 Beyrut depremi|Aşırı hava olayları (535-536)|Justinianus Veba Salgını}}
530'larda, birçoklarına göre Tanrı Hristiyan Roma İmparatorluğu'nu terk etmiştir. Havada zararlı dumanlar vardı ve Güneş hala gün ışığı sağlarken fazla ısı vermeyi ret ediyordu. [[Aşırı hava olayları (535-536)|535-536'daki aşırı hava olayları]], daha önce kaydedilmemiş bir kıtlığa yol açarak hem Avrupa'yı hem de Orta Doğu'yu etkiledi.<ref name=AL>{{Akademik dergi kaynağı |soyadı1=Gibbons |ad1=Ann |başlık=Why 536 was 'the worst year to be alive' |dergi=Science |tarih=15 Kasım 2018 |doi=10.1126/science.aaw0632 |s2cid=189287084 }}</ref> Bu olaylara, büyük bir [[Volkanik püskürme şekilleri|volkanik patlamadan]] kaynaklanan atmosferik bir toz örtüsü neden olmuş olabilir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı |soyadı1=Larsen |ad1=L. B. |başlık=New ice core evidence for a volcanic cause of the A.D. 536 dust veil |dergi=Geophys. Res. Lett. |cilt=35 |sayı=4 |sayfalar=L04708|yıl=2008 |doi=10.1029/2007GL032450 |url=http://www.agu.org/pubs/crossref/2008/2007GL032450.shtml |soyadı2=Vinther |ad2=B. M. |soyadı3=Briffa |ad3=K. R. |soyadı4=Melvin |ad4=T. M. |soyadı5=Clausen |ad5=H. B. |soyadı6=Jones |ad6=P. D. |soyadı7=Siggaard-Andersen |ad7=M.-L. |soyadı8=Hammer |ad8=C. U. |soyadı9=Eronen |ad9=M. |soyadı10=Grudd |ad10=H. |soyadı11=Gunnarson |ad11=B. E. |soyadı12=Hantemirov |ad12=R. M. |soyadı13=Naurzbaev |ad13=M. M. |soyadı14=Nicolussi |ad14=K. |bibcode=2008GeoRL..3504708L |yazarlarıgöster=8 |doi-access=ücretsiz |erişimtarihi=10 Şubat 2022 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20110606043829/http://www.agu.org/pubs/crossref/2008/2007GL032450.shtml |arşivtarihi=6 Haziran 2011 |ölüurl=hayır }}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı |author=Than, Ker |başlık=Slam dunks from space led to hazy shade of winter |url=https://archive.org/details/sim_new-scientist_2009-01-03_201_2689/page/9 |dergi=New Scientist |cilt=201 |sayı=2689 |sayfalar=9|tarih=3 Ocak 2009 |bibcode=2009NewSc.201....9P |doi=10.1016/S0262-4079(09)60069-5}}</ref> Tarihçi [[Prokopius (tarihçi)|Prokopius]], [[Vandallar Savaşı]] üzerine çalışmasında 536 üzerine "bu yıl içinde en korkunç alametler gerçekleşti. Çünkü güneş, ışığını parlaklık olmadan yaydı ... ve güneş tutulmasındaki güneşe fazlasıyla benziyordu, çünkü saçtığı ışınlar net değildi." şeklinde kayıt düşmüştür.<ref>{{Kitap kaynağı |soyadı1=Procopius |soyadı2=Dewing |ad2=Henry Bronson, trans. |başlık=Procopius |tarih=1916 |yayıncı=William Heinemann |yer=Londra, İngiltere |cilt=2: History of the [Vandalic] Wars, Books III and IV |sayfa=329 |isbn=978-0-674-99054-8 |url=https://books.google.com/books?id=szQjAQAAMAAJ&pg=PA329 |erişimtarihi=10 Şubat 2022 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20220210142852/https://books.google.com/books?id=szQjAQAAMAAJ&pg=PA329 |arşivtarihi=10 Şubat 2022 |ölüurl=hayır }}</ref><ref>{{Kitap kaynağı |yazar1=Ochoa, George |yazar2=Jennifer Hoffman |yazar3=Tina Tin |başlık=Climate: the force that shapes our world and the future of life on earth |url=https://archive.org/details/climateforcethat0000ocho |yayıncı=Rodale |yer=Emmaus, PA |yıl=2005 |isbn=978-1-59486-288-5}}</ref> Bu felaketlerin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte Rabaul kalderası, [[İlopango Gölü]], [[Karakatau]] veya yakın tarihli bir bulguya göre [[İzlanda]]'da bulunan volkanlardan şüpheleniliyor.<ref name=AL/>

Yedi yıl sonra, 542'de, [[Justinianus Veba Salgını]] olarak bilinen ve 14. yüzyıl [[Kara Ölüm]]'den sonra ikinci sırada gelen, yıkıcı bir [[Hıyarcıklı Veba]] salgını on milyonlarca insanı öldürdü. Önceki 535-536 kıtlığından fiziksel olarak etkilenmeyen Justinianus ve sarayının üyeleri, Justinianus'un kendisi vebaya yakalanıp hayatta kalmasıyla etkilendi. On milyonlarca insanın öldüğüne dair kanıtlar belirsiz olduğundan, bu veba salgınının etkisi son zamanlarda tartışmalıdır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|soyadı1=Mordechai|ad1=Lee|soyadı2=Eisenberg|ad2=Merle|soyadı3=Newfield|ad3=Timothy P.|soyadı4=Izdebski|ad4=Adam|soyadı5=Kay|ad5=Janet E.|soyadı6=Poinar|ad6=Hendrik|tarih=27 Kasım 2019|başlık=The Justinianic Plague: An inconsequential pandemic?|dergi=Proceedings of the National Academy of Sciences|cilt=116|sayı=51|sayfalar=25546-25554|dil=İngilizce|doi=10.1073/pnas.1903797116|issn=0027-8424|pmid=31792176|pmc=6926030|doi-access=ücretsiz}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|soyadı1=Mordechai|ad1=Lee|soyadı2=Eisenberg|ad2=Merle|tarih=1 Ağustos 2019|başlık=Rejecting Catastrophe: The Case of the Justinianic Plague|dergi=Past & Present|dil=İngilizce|cilt=244|sayı=1|sayfalar=3-50|doi=10.1093/pastj/gtz009|issn=0031-2746}}</ref>

551 Temmuz'unda Doğu Akdeniz, bir tsunamiyi tetikleyen [[551 Beyrut depremi]] ile sarsıldı. Antakya'dan İskenderiye'ye kadar hissedilen sarsıntılarla birlikte, her iki olayın birleşik ölümleri muhtemelen 30.000'i aştı.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|soyadı1=Sbeinati|ad1=M. R.|soyadı2=Darawcheh|ad2=R.|soyadı3=Mouty|ad3=M.|tarih=25 Aralık 2005|başlık=The historical earthquakes of Syria: an analysis of large and moderate earthquakes from 1365 B.C. to 1900 A.D.|url=https://www.annalsofgeophysics.eu/index.php/annals/article/view/3206|dergi=Annals of Geophysics|dil=İngilizce|cilt=48|sayı=3|doi=10.4401/ag-3206|issn=2037-416X|erişimtarihi=10 Şubat 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220120234748/https://www.annalsofgeophysics.eu/index.php/annals/article/view/3206|arşivtarihi=20 Ocak 2022|ölüurl=hayır}}</ref>

== Kültürel tasvirler ==
[[Dosya:Carmagnola_1.jpg|küçükresim|right|''Carmagnola'', Venedik'te Justinianus'u temsil ettiği düşünülen bir imparatorluk somaki başı.<ref>{{Web kaynağı | yazar = Yuri Marano | website = Last Statues of Antiquity (LSA Database), University of Oxford | başlık = Discussion: Porphyry head of emperor ('Justinian'). From Constantinople (now in Venice). Early sixth century. | url = http://laststatues.classics.ox.ac.uk/database/discussion.php?id=826 | tarih = 2012 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20180524222921/http://laststatues.classics.ox.ac.uk/database/discussion.php?id=826 | arşivtarihi = 24 Mayıs 2018}}</ref>]]
[[Dante Alighieri]] tarafından yazılan ''[[İlahi Komedya]]''{{'}}nın ''Paradiso'' bölümünde, Canto (bölüm) VI'da, I. Justinianus, [[Merkür (mitoloji)|Merkür]] küresinde ikamet eden bir ruh olarak belirgin bir şekilde öne çıkar. Merkür, eylemleri doğru olan, ancak yine de ün ve şeref elde etmeyi amaçlayanların ruhlarını [[Cennet]]'te tutar. Justinianus'un mirası üzerinde ayrıntılı olarak durulmuştur ve Hristiyan inancının bir savunucusu ve Roma'yı tekrar İmparatorluk yapan olarak tasvir edilmiştir. Justinianus, kısmen görevden ziyade şöhret için çalışması yüzünden gururlu başarılarına rağmen yönetiminin adaletinin lekelendiğini Tanrı'ya itiraf eder. Dorothy L. Sayers'a göre, bölümün girişinde, "Cesare fuie son Iustinïano" ("Sezar bendim ve Justinian'ım"<ref>''Paradiso'', Canto VI verse 10</ref>), ölümlü unvanı ölümsüz ruhuyla çelişir, "hayattaki ihtişam geçicidir, ancak zaferi sonsuz Tanrı'nın kaderine katkıda bulunur.".<ref>Dorothy L. Sayers, Paradiso, notes on Canto VI.</ref> Dante ayrıca, Roma İmparatorluğu'nun birleşik İtalya'sının aksine, Ghibellines ve Guelphs arasında bölünmüş 14. yüzyıl İtalya'sının hizip siyasetini eleştirmek için Justinianus'u kullanır.

Justinianus, Robert Graves'in 1938 tarihli ''Count Belisarius'' adlı romanında önemli bir karakterdir. Kendi tarihsel mirasını yaratmaya ve sürdürmeye takıntılı, kıskanç ve sinsi bir İmparator olarak tasvir edilmiştir.

Justinianus, L. Sprague de Camp tarafından 1939 zaman yolculuğu romanı ''Lest Darkness Fall''{{'}}da bir karakter olarak görünür.

''Parıldayan Boynuz: Justinianus Sarayının Gizli Anıları'', 1958 yılında Pierson Dixon tarafından Justinianus'un saray hakkında yazılmış bir romandır.

Justinianus bazen çizgi roman ''Prince Valiant''{{'}}ta, genellikle baş karakterin düşmanı olarak görünür.

== Tarihi Kaynaklar ==
[[Prokopius (tarihçi)|Prokopius]], Justinianus'un hükümdarlığının tarihi için birincil kaynak sağlar, ancak Justinianus daha pragmatik ve daha az idealist hale geldiğinde (John W. Barker'ın Justinianus ve Daha Sonra Roma İmparatorluğu) onun fikri bir ihanet duygusuyla lekelenir. Justinianus'a ve imparatoriçesi [[Theodora (I. Justinianus'un eşi)|Theodora]]'ya karşı çok kırgındı.<ref group="n.">Prokopius, ''Savaşlar'' kitabında Justinianus'u övüp, başarılarını yüceltirken, [[Historia Arcana|''Anekdota'']] (sözde ''Gizli Tarih'') düşmanca  kitabında Justinianus'un zalim, rüşvetçi ve beceriksiz bir hükümdar olarak tasvir eder.</ref> Kısmen günümüze ulaşan [[Efesli İoannes]]'nın [[Süryanice]] vakayinamesi, daha sonraki vakayinameler için bir kaynak olarak kullanılmış ve birçok ek değer ayrıntısına katkıda bulunmuştur. Diğer kaynaklar [[İoannis Malalas]], [[Agathias]], [[İoannis (Lidyalı)|Lidyalı İoannis]], [[Menander Protektor]], [[Chronicon Paschale]], [[Evagrius Skolastikos]], Pseudo-Zacharias Rhetor, [[Jordanes]], [[Marcellinus Comes]] ve [[Victor Tunnunensis]]'in kroniklerini içerir. Justinianus, [[Doğu Ortodoks Kilisesi|Ortodoks Hristiyanlar]] tarafından bir [[aziz]] olarak kabul edilir ve ayrıca 14 Kasım'da bazı [[Lütercilik|Lüter]] kiliseleri tarafından anılır.<ref group="n.">Amerika Ortodoks Kilisesi de dahil olmak üzere çeşitli Doğu Ortodoks Kiliselerinde, Justinianus ve imparatoriçesi Theodora, ölümünün yıldönümü olan 14 Kasım'da anılır. Bazı mezhepler, [[Jülyen takvimi]] tarihini [[Miladi takvim|Gregoryen takviminde]] 27 Kasım'a çevirir. Lutheran Kilisesi-Missouri Sinodu ve Lutheran Kilisesi-Kanada Azizleri Takvimi de 14 Kasım'da Justinianus'u anar.</ref>

== Ayrıca bakınız ==
* [[Doğuş Kilisesi]], Beytüllahim 565 yılında Justinianus tarafından orijinal bazilikaya sadık kalınarak tekrar inşa edildi

== Notlar ==
<references group="n."/>

== Kaynakça ==
{{kaynakça}}

== Birincil kaynaklar ==
* [[Prokopius (tarihçi)|Prokopius]], ''Historia Arcana''.
**''[https://www.loebclassics.com/view/LCL290/1935/volume.xml The Anecdota or Secret History] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20180805172558/https://www.loebclassics.com/view/LCL290/1935/volume.xml |tarih=5 Ağustos 2018 }}''. Edited by H. B. Dewing. 7 vols. [[Loeb Classical Library]]. Harvard University Press and London, Hutchinson, 1914–40. Greek text and English translation.
**''[https://onlinebooks.library.upenn.edu/webbin/book//lookupid?key=olbp79885 Procopii Caesariensis opera omnia] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20220125022041/https://onlinebooks.library.upenn.edu/webbin/book//lookupid?key=olbp79885 |tarih=25 Ocak 2022 }}''. Edited by J. Haury; revised by G. Wirth. 3 vols. Leipzig: [[Teubner]], 1962–64. Greek text.
** ''[[iarchive:secrethistorypro00proc|The Secret History]]'', translated by G.A. Williamson. Harmondsworth: Penguin Books, 1966. A readable and accessible English translation of the ''Anecdota''.
* [[İoannis Malalas]], ''[https://en.calameo.com/books/000675905f2f4bf509d49 Chronicle] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20220209175911/https://en.calameo.com/books/000675905f2f4bf509d49 |tarih=9 Şubat 2022 }}'', translated by Elizabeth Jeffreys, Michael Jeffreys & Roger Scott, 1986. Byzantina Australiensia 4 (Melbourne: Australian Association for Byzantine Studies) {{ISBN|0-9593626-2-2}}
* [[Evagrius Skolastikos]], ''[[iarchive:ahistorychurchf00walfgoog/page/n273/mode/1up|Ecclesiastical History]]'', translated by [[Edward Walford]] (1846), reprinted 2008. Evolution Publishing, {{ISBN|978-1-889758-88-6}}.

== Konuyla ilgili yayınlar ==
{{Kaynak başı|30em}}
* {{Kitap kaynağı|soyadı=Barker|ad=John W.|yıl=1966|başlık=Justinian and the Later Roman Empire|url=https://books.google.com/books?id=LiJljEXvwAoC|yayıncı=University of Wisconsin Press|yer=Madison|isbn=978-0299039448|erişimtarihi=9 Şubat 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20160624082821/https://books.google.com/books?id=LiJljEXvwAoC|arşivtarihi=24 Haziran 2016|ölüurl=hayır}}
* {{Kitap kaynağı|soyadı=Ostrogorsky|ad=George|yıl=1956|başlık=History of the Byzantine State|url=https://books.google.com/books?id=Bt0_AAAAYAAJ|yayıncı=Basil Blackwell|yer=Oxford|yazarbağı=George Ostrogorsky|erişimtarihi=9 Şubat 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200725072214/https://books.google.com/books?id=Bt0_AAAAYAAJ|arşivtarihi=25 Temmuz 2020|ölüurl=hayır}}
* {{Kitap kaynağı|author=Bury, J. B.|tarih=1958|başlık=History of the later Roman Empire|cilt=2|yer=New York (reprint)|yazarbağı=J. B. Bury}}
* {{Kitap kaynağı|soyadı=Meyendorff|ad=John|yazarbağı=John Meyendorff|yıl=1989|başlık=Imperial unity and Christian divisions: The Church 450–680 A.D.|seri=The Church in history|cilt=2|yer=Crestwood, NY|yayıncı=St. Vladimir's Seminary Press|isbn=978-0-88-141056-3|url=https://books.google.com/books?id=6J_YAAAAMAAJ|erişimtarihi=9 Şubat 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190514173946/https://books.google.com/books?id=6J_YAAAAMAAJ|arşivtarihi=14 Mayıs 2019|ölüurl=hayır}}
* {{Akademik dergi kaynağı|editör-soyadı=Cameron |editör-ad=Averil |editörlerigöster=etal |başlık=Justinian Era|dergi=The Cambridge Ancient History|cilt=14|basım=Second|yer=Cambridge|tarih=2000}}
* {{Kitap kaynağı|soyadı=Cumberland Jacobsen|ad=Torsten|başlık=The Gothic War|yayıncı=Westholme|tarih=2009}}
* {{Kitap kaynağı|author=Dixon, Pierson|tarih=1958|başlık=The Glittering Horn: Secret Memoirs of the Court of Justinian|yazarbağı=Pierson Dixon}}
* {{Kitap kaynağı|soyadı=Evans|ad=James Allan|başlık=The Emperor Justinian and the Byzantine Empire|url=https://archive.org/details/emperorjustinian0000evan|yer=Westport, CT|yayıncı=Greenwood Press|tarih=2005|isbn=978-0-313-32582-3}}
* {{Kitap kaynağı|soyadı=Garland|ad=Lynda|başlık=Byzantine empresses: women and power in Byzantium, AD 527–1204|url=https://archive.org/details/byzantineempress0000garl|yer=Londra|yayıncı=Routledge|tarih=1999}}
* {{Kitap kaynağı|editör-soyadı=Maas |editör-ad=Michael |başlık=The Cambridge Companion to the Age of Justinian|yer=Cambridge|tarih=2005}}
* {{Kitap kaynağı|editör-soyadı=Martindale|editör-ad=J.R.|editör-bağ=John Robert Martindale|başlık=[[Prosopography of the Later Roman Empire]]|cilt=II|sayfalar=645-648|bölüm=Fl. Petrus Sabbatius Iustinianus|bölümurl=https://archive.org/details/plre-ii/page/645/mode/1up|tarih=1980}}
* {{Kitap kaynağı|soyadı=Meier|ad=Mischa|başlık=Das andere Zeitalter Justinians. Kontingenz Erfahrung und Kontingenzbewältigung im 6. Jahrhundert n. Chr.|yayıncı=Gottingen|tarih=2003|dil=de}}
* {{Kitap kaynağı|soyadı=Meier|ad=Mischa|başlık=Justinian. Herrschaft, Reich, und Religion|yer=Munich|tarih=2004|dil=de}}
* {{Kitap kaynağı|soyadı=Moorhead|ad=John|başlık=Justinian|url=https://archive.org/details/justinian0000moor|yer=Londra|tarih=1994}}
* {{Kitap kaynağı|soyadı=Rosen|ad=William|başlık=Justinian's Flea: Plague, Empire, and the Birth of Europe|yayıncı=Viking Adult|tarih=2007|isbn=978-0-670-03855-8|urlerişimi=kayıtlı|url=https://archive.org/details/justiniansfleapl00rose}}
* {{Kitap kaynağı|soyadı=Rubin|ad=Berthold|tarih=1960|başlık=Das Zeitalter Iustinians|yer=Berlin}} – German standard work; partially obsolete, but still useful.
* {{Kitap kaynağı|soyadı=Sarris|ad= Peter|başlık=Economy and society in the age of Justinian|yer=Cambridge|tarih=2006}}
* {{Kitap kaynağı|soyadı=Ure|ad=PN|tarih=1951|başlık=Justinian and his Age|yayıncı=Penguin, Harmondsworth}}
* {{Kitap kaynağı|author=Vasiliev, A. A.|başlık=History of the Byzantine Empire|kaynak=324–1453|basım=Second|yayıncı=Madison|tarih=1952|yazarbağı=Aleksandr Vasilyev (tarihçi)}}
* {{Akademik dergi kaynağı|dergi=[[Ancient Warfare (dergi)|Ancient Warfare]] |cilt=IV|sayı=3|tarih=Jun–Jul 2010|başlık=Justinian's fireman: Belisarius and the Byzantine empire |editör=Sidney Dean |editör2=[[Duncan Campbell (ancient historian)|Duncan B. Campbell]] |editör3=Ian Hughes |editör4=Ross Cowan |editör5=Raffaele D'Amato |editör6=Christopher Lillington-Martin}}
* {{Kitap kaynağı|soyadı=Turlej|ad=Stanisław|başlık=Justiniana Prima: An Underestimated Aspect of Justinian's Church Policy|yıl=2016|yer=Krakow|yayıncı=Jagiellonian University Press|url=https://books.google.com/books?id=C2yYDQAAQBAJ|isbn=978-8323395560|erişimtarihi=9 Şubat 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210523112939/https://books.google.com/books?id=C2yYDQAAQBAJ|arşivtarihi=23 Mayıs 2021|ölüurl=hayır}}
{{Kaynak sonu}}

== Dış bağlantılar ==
{{Commons kategori|Iustinianus I}}
{{Vikikaynak|Author:Flavius Petrus Sabbatius Justinianus Augustus|Iustinianus I}}
* {{Ansiklopedi kaynağı |bölüm= Justinian I |soyadı= Kettenhofen |ad= Erich |url= http://www.iranicaonline.org/articles/justinian-i-flavius-petrus-sabbatius-justinianus#article-tags-overlay |ansiklopedi= Encyclopaedia Iranica, Vol. XV, Fasc. 3 |sayfalar=257-262|yıl= 2009 |başlık= Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi= 9 Şubat 2022 |arşivurl= https://web.archive.org/web/20220209180411/https://iranicaonline.org/articles/justinian-i-flavius-petrus-sabbatius-justinianus#article-tags-overlay |arşivtarihi= 9 Şubat 2022 |ölüurl= hayır }}
* [http://ocafs.oca.org/FeastSaintsViewer.asp?SID=4&ID=1&FSID=103301 St Justinian the Emperor] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20121023023758/http://ocafs.oca.org/FeastSaintsViewer.asp?SID=4&ID=1&FSID=103301 |tarih=23 Ekim 2012 }} Orthodox Icon and Synaxarion (14 November)
* [http://www.fordham.edu/halsall/basis/procop-anec.html The ''Anekdota'' ("Secret history") of Procopius in English translation.] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20131011231759/http://www.fordham.edu/halsall/basis/procop-anec.html |tarih=11 Ekim 2013 }}
* [http://openn.library.upenn.edu/Data/0023/html/lewis_e_244.html Lewis E 244 Infortiatum at OPenn] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20220209183639/https://openn.library.upenn.edu/Data/0023/html/lewis_e_244.html |tarih=9 Şubat 2022 }}
* [https://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Procopius/Buildings/home.html The ''Buildings'' of Procopius in English translation.]
* [https://web.archive.org/web/20120831060912/http://web.upmf-grenoble.fr/Haiti/Cours/Ak/ ''The Roman Law Library'' by Professor Yves Lassard and Alexandr Koptev]
* [http://www.anders.com/lectures/lars_brownworth/12_byzantine_rulers/ Lecture series covering 12 Byzantine Rulers, including Justinian] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160718092221/http://anders.com/lectures/lars_brownworth/12_byzantine_rulers/ |tarih=18 Temmuz 2016 }} – by Lars Brownworth
* [http://www.roman-emperors.org/justinia.htm De Imperatoribus Romanis. An Online Encyclopedia of Roman Emperors] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20191006051036/http://www.roman-emperors.org/justinia.htm |tarih=6 Ekim 2019 }}
* [http://www.byzantium1200.com/justinia.html Reconstruction of column of Justinian in Constantinople] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160301154244/http://www.byzantium1200.com/justinia.html |tarih=1 Mart 2016 }}
* [http://www.documentacatholicaomnia.eu/30_20_0482-0565-_Flavius_Justinianus_Imperator.html Opera Omnia by Migne ''Patrologia Graeca'' with analytical indexes] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20201229233103/https://documentacatholicaomnia.eu/30_20_0482-0565-_Flavius_Justinianus_Imperator.html |tarih=29 Aralık 2020 }}
* [https://web.archive.org/web/20100619002804/http://faculty.cua.edu/pennington/Law508/Roman%20Law/PrefacesDigest.htm Preface to the ''Digest'' of Emperor Justinian]
* [https://web.archive.org/web/20120311111356/http://uwacadweb.uwyo.edu/blume%26justinian/ Annotated Justinian Code (University of Wyoming website)]
* [http://www.pallasweb.com/deesis/constantine-justinian-hagia-sophia.html Mosaic of Justinian in Hagia Sophia] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20220209175914/https://www.pallasweb.com/deesis/constantine-justinian-hagia-sophia.html |tarih=9 Şubat 2022 }}

{{S-start}}
{{S-reg|}}
{{S-bef|before=[[I. Justinus]]}}
{{S-ttl|title= [[Dosya:Purple flag with Chi Rho attributed to the Byzantine Empire.png|50px]] <br> [[Bizans imparatoru]]|years=527–565|regent1=[[I. Justinus]]|years1=527}}
{{S-aft|after=[[II. Justinus]]}}
{{S-off}}
{{S-bef|before=Flavius Rusticius|before2=[[Flavius Vitalianus|Vitalianus]]}}
{{S-ttl|title=[[Roma konsülleri listesi|Roma konsülü]]|years=521|with=Valerius}}
{{S-aft|after=[[Symmachus (consul 522)|Symmachus]]|after2=[[Boethius (consul 522)|Boethius]]}}
{{S-bef|before=[[Vettius Agorius Basilius Mavortius]]}}
{{S-ttl|title=[[Roma konsülleri listesi|Roma konsülü]]|years=528}}
{{S-aft|after=[[Decius (consul 529)|Decius]]}}
{{s-vac|last=[[Rufius Gennadius Probus Orestes]]<br>Lampadius}}
{{s-ttl|title=[[Roma konsülleri listesi|Roma konsülü]]|years=533–534|regent1=Paulinus|years1=534}}
{{S-aft|after=[[Belisarius]]}}
{{s-end}}

{{Roma imparatorları}}
{{Antik İtalya Hükümdarları}}
{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:I. Justinianus| ]]
[[Kategori:480'lerde doğanlar]]
[[Kategori:565 yılında ölenler]]
[[Kategori:6. yüzyıl Hristiyan aziz ve azizeleri]]
[[Kategori:6. yüzyılda Bizans imparatorları]]
[[Kategori:Roma İmparatorluğu konsülleri]]
[[Kategori:Orta Çağ kanunkoyucuları]]
[[Kategori:Havariyyun Kilisesi'ne defnedilenler]]
<!--
[[Kategori:Gothicus Maximus]]
[[Kategori:Thracian people]]
-->
[[Kategori:İliryalılar]]
[[Kategori:Jüstinyen Hanedanı]]
[[Kategori:Flavii]]
<!--
[[Kategori:Theocrats]]
[[Kategori:Christian royal saints]]
[[Kategori:Pre-Reformation saints of the Lutheran liturgical calendar]]
-->
[[Kategori:Sasani-Roma savaşlarında kişiler]]
<!--
[[Kategori:People from Zelenikovo Municipality]]
[[Kategori:Military saints]]
-->
[[Kategori:Romalıların sonuncusu]]
<!--
[[Kategori:Nobilissimi]]
-->
[[Kategori:Doğu Ortodoks kraliyet azizleri]]
[[Kategori:Roma Katolik kraliyet azizleri]]
[[Kategori:İberya Savaşı]]
[[Kategori:Lazika Savaşı]]
<!--
[[Kategori:Illyrian emperors]]
-->