I. Artemisia
I. Artemisia, MÖ 5. yüzyılda yaşamış, Karya bölgesindeki Halikarnas antik şehrinin kraliçesidir. Yönetiminde halikarnas'ın yanı sıra; İstanköy, İncirli ve Kelemez adaları da bulunmuştur.[1]
Yaşadığı dönemde Anadolu'nun tamamı olduğu gibi Halikarnas da Pers İmparatorluğu'nun vasal kent devletlerindendir. Halikarnaslı tarihçi Heredot ile diğer tarihçiler, I. Artemisia hakkında efsaneyle karışık bilgiler vermektedir. Heredot, Salamis Deniz Muharebesini anlatırken Artemisia'ya önemli yer ayırmıştır. Bu anlatılar Artemia'nın efsaneleşmesinde önemli rol oynamıştır.
Artemisia'nın babası Halikarnas tiranı Halikarnaslı I. Lygdamis, annesi ise Girit'lidir.[2][3] Kocasının ölümünden sonra oğlu Pisindalis küçük yaşta olmasına rağmen Halikarnas tiranı olmuştur. Artemisia, Halikarnas yöneticisi olduğu süre boyunca Pers imparatoru Serhas'ın sadık bir müttefiki olarak görülmektedir.[4]
Salamis Muharebesindeki rolü
[değiştir | kaynağı değiştir]Heredot, Serhas'ın savaş konseyinde Salamis Muharebesine karşı çıkan tek kişi olarak Artemisia'yı belirtmiştir.[5][6] Ancak Serhas, başkomutanı Mardonius ve diğer komutanlarına uyarak deniz savaşına kara vermiştir. Serhas'a bağlı tiranlar arasında kendi isteğiyle Serhas'ın yanında yer alan Artemisia, muharebeye görkemli 5 gemi ile katılmıştır. Yine Heredotos'un anlatısına göre; muharebede Atinalılar tarafından takip edilen Artemisia, çatışma alanından çekilirken önünde gemisine engel olan müttefiki bir gemiye saldırarak onu batırmış (Heredot batırdığı geminin, anlaşamadığı Kalinda tiranı Damasithymos'un olduğunu belirtmiştir[7]), bunu göre Atina gemileri kendi müttefikleri sanarak Artemisa'yı takibi bırakırken,[8] muharebe alanına hakim bir tepeden olayları izleyen Serhas da Artemisia'nın batırdığı gemiyi Atina gemisi sanmış[9] ve Artemisa'nın erkek gibi savaştığı yorumunda bulunarak onu övmüştür.[10] Yine Plutarkhos tarafından muharebe esnasında Serhas'ın kardeşi Ariamenes (Ariabignes)'in cesedini yanına alarak Serhas'a götürdüğü aktarılmaktadır. Anlatıların doğru ya da gerçek olması netliğe kavuşmasa da Artemisia, savaştan sonra Serhas'ın gözünde önemini korumuş yine tarihi anlatılara göre onun en iyi danışmanları arasında yer almıştır. [4]
Sonraki yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Salamis Muharebesinden sonra hakkında fazla bilgi bulunmamaktadır. Ancak Salamis sonrasında da Persler'e sadık şekilde faaliyetlerini sürdürmüş ve bölgede Pers egemenliğinin sürmesinde faaliyet göstermiştir. Ölümünden sonra yerine oğlu Pisindelis geçmiş olup, Pisindelis'in 460 yılında tahta geçtiği göz önünde bulundurulduğunda Artemisia'nın bu tarihte ölmesi muhtemeldir.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ The Editors of Encyclopædia Britannica. "Artemisia I". Encyclopædia Britannica. 18 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2025.
- ^ Artemisia in Herodotus 2010-06-09 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Her name was Artemisia; she was the daughter of Lygdamis, and was of Halicarnassian stock on her father's side and Cretan on her mother's."
- ^ Herodotus (1920) [c. 440 BC]. "Book 7, Chapter 99, Section 2". The Histories. A. D. Godley (translator). Cambridge: Harvard University Press."Book 7, Chapter 99, Section 2". Ἱστορίαι (Yunanca). At the Perseus Project.
- ^ a b c Demir, Muzaffer (2018). "Klasik Dönem (MÖ 500-300) Halikarnassos Kentinde Hanedanlık ve Kadın Yöneticiler". Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi. 19 (42). DergiPark. ss. 121-133. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2025.
- ^ "Herodotus, 8.68". 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2012.
- ^ "Herodotus, 6.68A.1". 22 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2012.
- ^ "Herodot, 8.87.2". 22 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2012.
- ^ "Herodotus, 8.88.1". 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2012.
- ^ "Herodotus, 8.88.2". 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2012.
- ^ "Herodotus, 8.88.3". 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2012.
 | Bir Antik Yunan'ın biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
