Hoysala İmparatorluğu
Hoysala İmparatorluğu (Kannada dili: ಹೊಯ್ಸಳ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ) 10. ve 14. yüzyıllar arasında, günümüz Hindistanı'nın Karnataka eyaletinin bulunduğu bölgede hüküm sürmüş olan bir Güney Hindistan imparatorluğudur. İmparatorluğun başkenti önce Belur sonra da Halebidu olmuştur.
Hoysala hükümdarları Batı Ghat sıradağlarının yüksek bir bölgesi olan Malnad'dan çıkmıştır. 12. yüzyılda hüküm süren Batı Çalukyalar ile Kalaçuri krallıkları arasındaki kanlı savaşlardan yararlanarak günümüz Karnataka bölgesinde ve günümüz Tamil Nadu eyaletinde Kaveri nehri deltasının kuzeyinde idareyi ele geçirdiler. 13. yüzyıla gelindiğinde Karnataka'nın tamamına yakın bir bölgeyi, Tamil Nadu'nun bazı kısımlarını ve Andra Pradeş'in batı bölümlerini yönetimleri altına aldılar.
Hoysala çağı, Güney Hindistan'da sanat, mimarlık ve dinin gelişimi açısından önemli bir dönemdir. İmparatorluk günümüzde asıl olarak tapınak mimarisiyle anılmaktadır. Karnataka bölgesinde yüzü aşkın sayıda tapınak günümüze kadar ayakta kalabilmiştir. Bunların arasında Belur'daki Çennakeşava tapınağı, Halebidu'daki Hoysaleşvara tapınağı ve Somanathapura'daki Keşava tapınağı sayılabilir. Hoysala hükümdarları aynı zamanda güzel sanatlar hamiliği de yapmıştır. Bu teşvik ve koruma sonucunda Kannada dili ve Sanskritçe edebiyat gelişmiştir.
Hükümdarlar
- 1026 - 1047 II. Nripa Kama
- 1047 - 1098 Hoysala Vinayaditya
- 1098 - 1102 Ereyanga
- 1102 - 1108 I. Veera Ballala
- 1108 - 1152 Vişnuvardhana
- 1152 - 1173 I. Narasimha
- 1173 - 1220 II. Veera Ballala
- 1220 - 1235 II. Vira Narasimha
- 1235 - 1254 Vira Someşvara
- 1254 - 1291 III. Narasimha
- 1292 - 1343 III. Veera Ballala