Hedong'un Pei klanı
Hedong'un Pei klanı[1][2] (河東裴氏) Han hanedanlığından Beş Hanedanlık ve On Krallık döneminin sonuna kadar siyasi olarak aktif olan önemli bir Çin klanıydı. Atalarının evi Hedong Kumandanlığı'ndaydı. Kurucu babaları, arkaik Feng klanından gelen Jiepei (解𨛬君) Lordu Pei Ling (裴陵) idi.[3]
Pei klanı Doğu Han hanedanlığı döneminde iktidara geldi. Bu klanın pek çok üyesi merkezi hükûmette ya da komutanlıklarda önemli görevlerde bulunmuştur. Pei ailesi siyasi olarak etkili olmakla birlikte, Konfüçyüs klasiklerinin incelenmesi konusundaki bilginliğiyle de ünlüydü. Sekiz Pei (八裴), Altı Hanedanlık döneminde önemli bir rol oynayan bir diğer siyasi aile olan Langya'nın Wang ailesiyle aynı üne sahip Pei ailesinden sekiz kardeşe atıfta bulunmaktadır.[4] Altı Hanedanlık döneminde Pei ailesinin üyeleri farklı imparatorluklara hizmet etmiş ve her biri Pei ailesinin siyasi nüfuzunun pekişmesine katkıda bulunmuştur.
Kuzey Çin'deki Sui hanedanlığı 590 yılında güney Çin'deki Chen hanedanlığını fethedip Çin'i kendi yönetimi altında birleştirdiğinde, Pei klanının bu iki farklı hanedanlıkta görev yapan kolları da yeniden bir araya geldi. Tang hanedanlığı döneminde Pei klanı refah ve ihtişamın zirvesine ulaştı. Pei klanından 17 kişi Tang imparatorluk hükûmetinde şansölye olarak görev yaparken,[3] daha küçük görevlerde bulunan çok sayıda başka kişi de vardı. Pei Du, Pei Xingjian ve Pei Yaoqing gibi bazı önemli isimler hayatlarını Tang İmparatorluğu'na hizmet etmeye adamıştır.
Pei klanı, Tang hanedanlığının sonuna giden kaotik yıllarda ve Tang hanedanlığının sonunu takip eden Beş Hanedanlık ve On Krallık döneminde ciddi zarar gördü. Pei ailesi hiçbir zaman siyasi nüfuzunu geri kazanamadı ve farklı sosyal sınıflar içinde eriyip gitti.
Pei klanının kökenleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Pei klanının kökeni Çin tarihi bilginleri tarafından tartışılmaktadır. Konfüçyüsçü bir ayin bilgini olan Lin Bao, Pei ailesinin Qin hanedanının öncüsü olan Qin devletinin kurucusu Feizi'nin soyundan geldiğini savunmaktadır.[5] Öte yandan, Pei ailesi üyelerinin bazı mezar taşları kökenlerini Jin devletine giden ve Jin hükümdarı Dük Ping'den bir tımar alan sürgündeki bir Qin soylusu olan Pei Zhen'e dayandırmaktadır. Tımarın adı Pei idi, bu yüzden onun soyundan gelenler Pei'yi soyadı olarak benimsediler. Her iki durumda da Pei klanı, doğrudan Feizi'nin soyundan gelen Qin hanedanının ilk imparatoru Qin Shi Huang ile uzaktan akrabaydı.[6]
Soylar[değiştir | kaynağı değiştir]
Bunlar Hedong'lu Pei ailesinin kolları ve bazı alt kollarıydı.[7] Pei ailesinin kolları Çincede Juan (眷) olarak da anılırdı.
- Batı Juan Pei (西眷裴)
- Orta Juan Pei (中眷裴)
- Xima Pei (洗馬裴)
- Güney'den Wu Pei (南來吳裴)
- Doğu Juan Pei (東眷裴)
- İlgili klanlar
- Pei ailesi gibi Feizi'nin soyundan gelen Tianshui'nin Zhao klanı.
- Pei ailesiyle aynı komutanlıkta yaşayan Hedong'un Liu klanı.
Ata tapınağı[değiştir | kaynağı değiştir]
Çin'de ayakta kalan en eski ata tapınağı Pei klanı tapınağıdır (裴氏祠).[8]
Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Link, Eugene Perry (2009). The Scholar's Mind: Essays in Honor of Frederick W. Mote. Chinese University Press. s. 199. ISBN 9789629964030.
- ^ Chittick, Andrew (2010). Patronage and Community in Medieval China: The Xiangyang Garrison, 400-600 CE. SUNY Press. ss. 71,72,186. ISBN 9781438428994.
- ^ a b Xin Tang Shu vol. 71.
- ^ Jin Shu vol. 35.
- ^ Lin Bao (812). Yuanhe Xingzuan. Chang An.
- ^ Zhou, Zhengsong (2000). 魏晋隋唐间的河东裴氏. Shanxi Education Press. ss. 18-23. ISBN 9787544017480.
- ^ Zhao chao (1998). The edited list of chancellors of New book of Tang. Pekin: Zhonghua Book Company. ISBN 7-101-01392-9.
- ^ 中国文化科目认证指南. 华语教学出版社. Sinolingua. 2010. s. 63. ISBN 978-7-80200-985-1.