İçeriğe atla

Hayat Yıldızı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Hayat Yıldızı, ambulanslar gibi acil tıbbi hizmetleri temsil eder.

Hayat Yıldızı, mavi renkli altı köşeli bir yıldızdır. Beyaz bir kenarlıkla çevrelenir ve genellikle merkezinde Asklepios'un Asası bulunur. Birçok ülkede acil sağlık hizmetlerini temsil eden bir sembolüdür.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Hayat Yıldızı, ilk olarak 1963 yılında Amerikan Tabipler Birliği (AMA) tarafından Evrensel Tıbbi Kimlik Sembolü olarak tasarlandı. AMA, sembolün ticari markasını veya telif hakkını elinde bulundurmamıştır.[1] Sembol, Amerikan Kızıl Haçı tarafından tanıtıldı ve dünya çapında hızla acil tıbbı temsil eden bir sembol olarak kabul edildi.[2][3]

1970 yılında, Amerikan Tabipler Birliği Acil Sağlık Hizmetleri Komitesi, Ulusal Acil Tıp Teknisyenleri Tescilini (NREMT) oluşturduğunda, AMA, Ulusal Sertifikalı Acil Sağlık Hizmetleri personelini belirtmek için kuruluşun logosu ve sembolü olarak Hayat Yıldızı'nı seçmiştir.[4][5] 1973'te NREMT, Hayat Yıldızı logosu için bir ticari marka başvurusunda bulunmuş ve 1975 yılında ABD Ticari Marka Tescili verilmiştir. Logo Ulusal EMT Tescilinin ticari markasının bir parçası olmaya devam etmektedir.[6][7]

Hayat Yıldızının geliştirilmesinden önce, Amerikan ambulansları yaygın olarak kare bir arka plan üzerinde turuncu bir haç ile belirtilirdi. 1973'te Amerikan Kızıl Haçı, turuncu haçın, kullanımı Cenevre Sözleşmeleri tarafından kısıtlanan beyaz bir arka plan üzerindeki kırmızı haç logosuna çok benzediğinden yakındı.[8] ABD Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresinden Dr. Dawson Mills, Ulusal EMT Kayıt Tescilinden, Hayat Yıldızı sembolünün ülke çapında "Acil Sağlık Hizmetleri için ulusal tanımlayıcı" olarak kullanımını genişletmek için izin istedi.[9][10]

ABD Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresinde görevli Leo R. Schwartz, sembole Acil Sağlık Hizmetlerinin altı ana görevini ekleyip rengini maviye çevirerek Hayat Yıldızı'nı değiştirdi. "Mavi Hayat Yıldızı", 25 Ekim 1973'te Amerika Birleşik Devletleri Sağlık, Eğitim ve Refah Bakanlığı tarafından benimsenmesi için önerildi ve 1 Şubat 1977'de Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresi adına ticari marka haline geldi.[11]

Sembolizm[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıldızın altı dalı, tüm acil durum zinciri boyunca kurtarıcılar tarafından yürütülen altı ana görevi temsil eder:[12]

  1. Tespit: Olay yerine gelen ilk kurtarıcılar (genellikle eğitimsiz siviller veya olaya karışanlar) olay yerini gözlemler, sorunu anlar, kendilerine ve başkalarına yönelik tehlikeleri tespit eder ve olay yerinde güvenliklerini sağlamak için uygun önlemleri alır (çevresel, elektrik, kimyasallar, radyasyon vb.).
  2. Raporlama: Profesyonel destek için yardım çağrısı yapılır.
  3. Müdahale: İlk yardımcılar, yetenekleri ölçüsünde ilk yardım ve acil sağlık desteği sağlar.
  4. Olay yerinde bakım: İlk yardım personeli olay yerine gelir ve yetenekleri ölçüsünde anında bakım sağlar.
  5. Transit bakım: İlk yardım personeli, özel bakım için hastayı ambulans veya helikopterle hastaneye nakleder. Taşıma sırasında tıbbi bakım sağlarlar.
  6. Kesin bakıma geçiş: Hastanede uygun özel bakım sağlanır.

Genel kullanım[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'de acil yardım hizmetleri genellikle Kızıl Hilal simgesiyle temsil edilmekle birlikte sağlık alanında çalışmalar yürüten bazı kurumların ambleminde bu sembolü görmek mümkün. Ağırlıklı olarak Batı ve bazı Asya ülkelerinde kullanılmaktadır.

Hiçbir kurum, standart olarak bu sembolü kullanmakla zorunlu tutulmasa da, Hayat Yıldızı geleneksel olarak tıbbi personel, ekipman ve araçlar için bir tanımlama aracı olarak kullanılmıştır. Ambulans hizmeti sunan birçok kuruluş, araçlarında ve personel üniformalarında bu sembolü kullanır. Çeşitli tıp kitaplarında ve tıp piyasasına yönelik birçok üründe de yer almaktadır. Hastanelerde ve diğer binalarda bu sembol ile işaretlenen asansörler, asansörün bir sedyeyi alacak kadar büyük olduğunu gösterir.[13]

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Hayat Yıldızı logosunun kullanıldığı bazı alanlar
  • ABD'de yaygın olarak görülen Genel Acil Sağlık Hizmeti bayrağı
    ABD'de yaygın olarak görülen Genel Acil Sağlık Hizmeti bayrağı
  • Kiev'de bir ambulans.
    Kiev'de bir ambulans.
  • İsviçre'nin Lozan kentinde bir ambulans.
    İsviçre'nin Lozan kentinde bir ambulans.
  • New York İtfaiye Departmanına bağlı bir ambulans.
    New York İtfaiye Departmanına bağlı bir ambulans.
  • Danimarka'da bir ambulans.
    Danimarka'da bir ambulans.
  • BK'da bir ambulans.
    BK'da bir ambulans.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Universal Medical Identification Symbol 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Am J Dis Child. 1964;107(5):439. doi:10.1001/archpedi.1964.02080060441001
  2. ^ "Association Acts to Promote Medical Identification Symbol". Circulation. 30 (1): 7. 1964. doi:10.1161/01.CIR.30.1.7. 
  3. ^ Dukelow, Donald (1966). "Emergency Medical Identification Symbol". School Health. 36 (1): 20-21. doi:10.1111/j.1746-1561.1966.tb05512.x. PMID 5174672. 
  4. ^ "Developing Emergency Medical Services" (PDF). American Medical Association. 4 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020. 
  5. ^ "History of the National Registry of EMTs". National Registry of EMTs. 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020. 
  6. ^ "USPTO Trademark Search of US Serial #72454410" 5 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. U.S. Patent and Trademark Office. Retrieved on 17 February 2020.
  7. ^ "USPTO Trademark Search of US Serial #78453390" 5 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. U.S. Patent and Trademark Office. Retrieved on 17 February 2020.
  8. ^ "Star of Life - The EMS Symbol". South Dakota EMS. 11 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2007. 
  9. ^ Prehospital Care Pearls and Pitfalls. People's Medical Publishing House. 2012. ISBN 9781607951711. 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020. 
  10. ^ "Department of Transportation and Related Agencies Appropriations for 1977 Hearings Before a Subcommittee of the Committee on Appropriations, House of Representatives, Ninety-fourth Congress, Second Session. Page 224". United States Congress. 17 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020. 
  11. ^ "USPTO Trademark Search of US Serial #73033491" 5 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. U.S. Patent and Trademark Office. Retrieved on 17 July 2019.
  12. ^ "Star of Life". 4 Ağustos 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2007. 
  13. ^ "Articles:Elevator Car Sizes". Hkaconsulting.com. 11 Temmuz 2011. 11 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2012. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hayat_Yıldızı&oldid=32827776" sayfasından alınmıştır