Has odalılar
Osmanlıda has -özgü anlamında kullanılmıştır. Çoğunlukta işini en iyi yapanlara ya da padişaha ait olan ve padişahın hizmetinde olanlar için kullanılmıştır. Has odalılar sarayda padişaha has olan bölümlerin tüm hizmetlerini yapmakla yükümlü olan kişilerdir.
Saray teşkilatında Fâtih Sultan Mehmed Han tarafından kurulan ilk "Has Oda"[1] Enderûnda bulunan altı koğuştan en güvenli ve rahat olan olmakla birlikte ilk çalışan sayısıda 30 kişiden oluşmaktaydı. Bazılarının görevlerinden bahsedecek olursak; kaftancı, kilerci, tütüncü, yedi çakarsalan, zülüflü baltacı, yedekçi, heybeci diyebiliriz.
Has odalıların en önemli görevleri ise; padişahın odasının düzenini sağlamak, temizliğini yapmak, padişahın giysilerini girdirip çıkarmak, kutsal hırka dairesinin temizliğine bakmak, her daim padişahın gittiği yerde bulunmak, dini günlerde öd ağacı yakmak, sorumlu oldukları alanlara gülsuyu serpmek[2] diyebiliriz.
Toplamda farklı tarihlerde 35-40 kişiden oluşan has odalıların sorumlu olduğu kişi "Hasodabaşı" dır. osmanlı devlet teşkilatında Has odalılar silahdar, çuhadar, rikabdar, tülbend gulamı ve miftah gulamı idi.[3] Hasodabaşı 'da dahil olmak üzere padişaha arz yapılması gerektiğinde ilk dördünden biri olmak zorunda idi. Has odalılardan bir kısmının bazı zamanlarda padişah için kuran okuyup dua ettiği bilinmektedir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "HAS ODA - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 17 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2021.
- ^ "ENDERUN - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 18 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2021.
- ^ "Türkçe Bilgi: Hasoda". Türkçe Bilgi. 27 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2021.