Harcami
Harcami (Gürcüce: ხარჯამი; okunuşu: “h’arcami”), Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde Adigeni Belediyesi’nde bir köydür. Mesheti Sıradağları’nın güney eteğinde, deniz seviyesinden 1.180 metre yükseklikte yer alır. Adigeni kasabasına 17 km uzaklıktadır.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Harcami, erken ve geç orta çağda Gürcü krallığı sınırları içinde yer alıyordu. Gürcü atabeglerin yönettiği Samtshe-Saatabago sınırları içindeyken, 16. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlılar ele geçirdi. 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre Harcami, Ahısha livasının Oshe nahiyesine bağlıydı. Osmanlı idaresinin Harcam (خارجام) olarak kaydettiği köyde 5 hane yaşıyordu. Vergi vermekle yükümlü hane reislerinin dördü Enuka, Bayındur, Mikel, Rostevan adları taşıyordu. Her hanenin ispenç vergisi vermesi, Harcami’nin bir Hristiyan köyü olduğunu göstermektedir. Köyde buğday, arpa, çavdar, darı ve sebze yetiştiriliyor, domuz besleniyordu.[1]
Harcami, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Çarlık Rusyası’nın eline geçti ve bu imparatorluğun bir parçası olan Gürcistan’a yeniden katıldı. Köyün Osmanlı döneminde ortaya çıkmış olan nüfusu 1944 yılında Sovyet yönetimi tarafından Orta Asya'ya sürüldü.
Harcami’de ortaçağdan kalma bir kilise ile 19. yüzyılın sonlarında inşa edilmiş bir cami vardır. Bugün yıkık durumda olan Harcami Kilisesi, köyün anayolundan 2 km dışındadır.[2] Harcami Camisi kare planlı (9,5x9,5 m) bir yapı olup kesme taştan inşa edilmiştir. Tavanın ortasına küçük bir soğan kubbe yerleştirilmiştir. Rus ve Gürcü mimarisinin izlerini taşıyan, ahşap işçiliğinde geleneksel Gürcü motifleri kullanılmış olan cami, Türkçe kaynaklarda Türk-İslam eseri olarak tanıtılmaktadır.[3] Harcami Camisi'ne 2012 yılında kültürel miras anıtı statüsü verilmiştir.[4]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
2014 yılı verilerine göre köyde 137 kişi yaşıyordu.
| Sayım tarihi | Nüfus | Erkek | Kadın |
|---|---|---|---|
| 2002 | 182 | 91 | 91 |
| 2014 | 137 | 75 | 62 |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 124, II. cilt (1941), s. 125". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2021.
- ^ "Adigeni Belediyesi – "Tarihsel ve Mimari-Kültürel Anıtlar"". 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2021.
- ^ Nebi Gümüş-Nicole Kancal-Ferrari, Ahıska Bölgesindeki Türk İslam Mimarı Yadigarları, İstanbul, 2019, s. 175, ISBN 978-975-17-4362-6.
- ^ "Camilere Kültürel Miras Anıtı Statüsü Verildi" (Gürcüce)