Hamza Bey Bayındır
Hamza Bey Bayındır, Akkoyunlu beyidir. Celaleddin Ali Bey'in küçük kardeşiydi. Kara Yülük Osman Bey'in oğluydu.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Hamza Bey'in doğum tarihi hakkında bilgi bulunmamaktadır. Akkoyunlu beyi Kara Yülük Osman'ın oğullarından biridir. 1435'te babasının ölümünden sonra, 1436 yılında Argani'yi ele geçirmek için hazırlıklara başladı. Ancak saldırısı Celaleddin Ali Bey'in oğlu Cihangir Mirza tarafından püskürtüldü. [1]
1437 yazının başında Hamza, Akkoyunluların iç çekişmelerinden yararlanarak elinde tuttuğu bölgelerin sınırlarını genişletmeyi umuyordu. [2] Bağdat'taki Karakoyunlu valisi Kara Yusuf'u yenerek büyük bir askeri zafer kazandı. Daha sonra Karakoyunlu kuvvetlerini Diyar-i Rabia ve Kuzey Cezire'den kovdu.[1] Bu parlak zafer onun itibarını daha da artırdı. Bu olayın ardından Hamza Bey, başkent Diyarbakır'a yürüdü ve iki ay süren kuşatmanın ardından şehir teslim oldu.
Ali'nin 1438 kışında Akkoyunlu beyliğinden vazgeçmesi, süregelen iç savaşın ilk aşamasının sona ermesini sağladı. Kara Yülük Osman Bey, Celaleddin Ali Bey'i resmen halefi olarak ilan etmesine rağmen Ali Bey, güvenilir bir koalisyon oluşturamadı.
1438 yılında Hamza Bey'in hükümdarlığı resmen tanındı. Hamza para bastırarak, cuma hutbesinde adını okuttu ve Diyarbakır, Mardin ve Erzurum'a vali atadı. Ardından Erzincan'daki akrabalarına karşı sefer hazırlıklarına başladı.
Hamza Bey'in iktidara geldikten sonra iki hedefi vardı. Bunlardan biri kardeşi Yakub'un Erzincan'dan uzaklaştırılması, diğeri ise Cihangir'in Urfa'da Memluk desteğiyle kurduğu karargâhın gücünün azaltılmasıydı.
Hamza Bey, 1439'da Cihangir Mirza'ya karşı bir savaş başlattı ancak 1440 yılındaki ilk seferi başarısızlıkla sonuçlandı. Daha sonra Erzincan'ı ele geçirdi. Hamza Bunun sonucunda Urfa ve Kemak dışındaki tüm büyük Akkoyunlu şehirlerini ele geçirdi ve taht kavgası sırasında rakiplerine karşı büyük avantaj elde etti. [1]
1444 yılında Hamza Bey Bayındır Diyarbakır şehrinde vefat etti. Geride oğlu kalmadığından yeğeni Cihangir Mirza iktidara geldi. [3]
Mirası[değiştir | kaynağı değiştir]
Hamza Bey'in Diyarbakır'da yaptırdığı bir cami,[4] Mardin'de yaptırdığı bir zaviye bulunmaktadır.[5]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c Woods 1999.
- ^ Tehrani.
- ^ Tehrani 2006.
- ^ BEYSANOĞLU, Şevket. 1990). Anıtları ve Kitabeleri İle Diyarbakır Tarihi, C. II, Ankara. səh: 462
- ^ GÖYÜNÇ, Nejat. (1969). XVI. Yüzyılda Mardin Sancağı, İstanbul. səh.120
Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Woods, John E. (1999). The Aqquyunlu: Clan, Confederation, Empire. The University of Utah Press.
- Əbubəkr Tehrani (Rahilə Şükürova). Kitabi-Diyarbəkriyyə. İstanbul: Bayrak nəşriyyatı. 2006.
- ADNAN SADIK ERZI. AKKOYUNLU VE KARAKOYUNLU TARIHI HAKKINDA ARAŞTIRMALAR. 18. Türk Tarih Kurumu. 1954. 251–270.