Guy Fawkes

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Guy Fawkes
William Harrison Ainsworth'ün 1840 romanında yer alan, George Cruikshank'ın çizdiği Guy Fawkes figürü.
Doğum13 Nisan 1570(1570-04-13) (tahmini)
York, İngiltere
Ölüm31 Ocak 1606 (35 yaşında)
Londra, İngiltere
Ölüm sebebiidam
MeslekAsker (Teğmen)
DinHristiyan (Katolik)

Guy Fawkes veya diğer bilinen adıyla Guido Fawkes (d. 13 Nisan 1570 - ö. 31 Ocak 1606), York şehrinde doğmuştu ve Katolik bir İngiliz askeriydi. 5 Kasım 1605'teki barut komplosunda, İngiltere Parlamento Binasını havaya uçurmakla görevliydi.

Komplocuların o dönemde (17. yy) çizilmiş eskizleri. Hollandalı çizerin bu eskizi, komplocuları hiç görmemiş olmasına rağmen bugün bile en çok kabul gören tasvirdir.
In a stone-walled room, several armed men physically restrain another man, who is drawing his sword.
Discovery of the Gunpowder Plot (c. 1823), Henry Perronet Briggs

İngiliz tarihinin en büyük "vatan haini" olarak kabul edilen Fawkes, 1593’te Katolik oldu ve İspanyol ordusunun Hollanda’da bulunan birliğine katıldı. Kısa zamanda askeri zekâsıyla sivrilen Guy, 1604’te yurduna döndü.

Burada Robert Catesby ve diğer komplocularla tanıştı. Muhafazakâr Protestan Kral I. James'e, kraliyet ailesine ve tüm diğer aristokratlara karşı yapılan ve İngiliz tarihinde "Barut komplosu" olarak bilinen olayda aktif olarak rol aldı.

İngiltere Devlet yönetiminde ve Katolik monarşik rejimde kökten bir devrime gitmek amacıyla toplanan on iki komplocu, Westminster Sarayı’ndaki İngiliz Parlamento Binasını, (o yılki her sene Ekim ya da Kasım ayında tekrarlanan) Aristokrasi zirvesinde havaya uçurmaya karar verdi. Ekibin lideri Robert Catesby bu arada gruba katılımları artırmaya çalışıyordu. Gruba sonradan katılan Francis Tresham, akrabalarından Katolik Lord Monteagle'yi 5 Kasım'da parlemontoya gitmemesi için uyarınca komplo ortaya çıktı. Fawkes, 5 Kasım gece yarısı parlamento mahzenlerinde bol miktarda dolu barut fıçısıyla yakalandı. Çeşitli işkencelere maruz bırakılarak yandaşlarının adlarını vermek zorunda bırakıldı. Çıkarıldığı mahkemede vatan hainliğinden hüküm giyen Fawkes, 31 Ocak 1606’da sarayın karşısında asılarak idam edildi.[1]

Etching
Fawkes'ın idamının tasvir edildiği Claes (Nicolaes) Jansz Visscher tarafından yapılmış 1606 tarihli bir gravür.
Fawkes'ın işkence öncesi ve sonrasındaki "Guido" imzaları arasındaki fark nedeniyle zorlukla kanıt olarak kabul edilebilmiştir.
Photo
Fawkes'ın vaftiz edildiği St. Michael le Belfrey kilisesi.

İngilizler, tarihlerindeki bu olayı ülkenin demokrasi zincirinde önemli bir halka olarak kabul ederler. Her yıl 5 Kasım gecesi, Birleşik Krallık ve krallığa ait diğer eyaletlerde komplonun başarısızlığa uğratılmış olması, Guy Fawkes Gecesi olarak şenliklerle kutlanır. Şenliklerde havai fişekler patlatılır, büyük fıçılar ateşe verilerek caddelerde yuvarlanır ve kutlamalarda Guy Fawkes maskesi takılmış kuklalar yakılır. Günümüzde politikadan çok, eğlence amaçlı yapılan bir kutlamadır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Nicholls, Mark (2004), "Fawkes, Guy (bap. 1570, d. 1606)", Oxford Dictionary of National Biography (online bas.), Oxford University Press, doi:10.1093/ref:odnb/9230, 19 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 6 Kasım 2015  Birleşik Krallık Halk Kütüphanesi abonelik veya üyeliği gereklidir

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]