Grigorios Saatçioğlu

Grigorios Saatçioğlu
Grigorios Saatçioğlu
Doğum	1864; Manisa
Ölüm	3 Ekim 1922; Altınova
Meslek	Piskopos

Kidonyesli Aziz Gregor Orologas (Yunanca: Γρηγόριος Ωρολογάς Grigorios Orologas, d. Manisa, 1864 – ö. Altınova, 1922), 20. yüzyılın başlarında kuzeybatı Anadolu'daki Kidonyes'in (modern Ayvalık, Balıkesir) Osmanlı Rumu metropol piskoposu.

Rum Ortodoks Kilisesi tarafından Etno-Hieromartir (Ἐθνοϊερομάρτυρας) ve 4 Kasm 1992'den beri aziz olarak anılır. Her yıl Kutsal Haç'ın Yüceltilmesinden önceki Pazar günü onun günü anılır (7-13 Eylül).

Ustrumca'daki gençliği[değiştir | kaynağı değiştir]

Grigoryos Saatçioğlu, 1864'te Osmanlı İmparatorluğu'nun Manisa kentinde Anastasios Saatsoglou adıyla doğdu. İstanbul'da Halki İlahiyat Okulu'ndan 1899 senesinde mezun olmuştur.^[1] Makedonya bölgesindeki Ustrumca metropolitan piskoposluğuna atandı ve 1908 yılına kadar görevde kaldı.^[1] Selanik, Serez ve Dırama'da bir protosinkellos olarak çalıştı.

Metropolitanlığı[değiştir | kaynağı değiştir]

22 Temmuz 1908'de Ege'nin doğu kıyısında, Türkiye'nin modern Ayvalık bölgesinde yeni oluşturulan Kidonyes Metropolis'in başına atandı. O zaman Ayvalık nüfusunun çoğunluğunu Rumlar olusturuyordu. Görevdeki ilk yıllarında bölgede eğitim ve hayırseverlik ısrarlarının yayılmasını destekledi. Bu arada, Grigoryos aktif olarak yer almak ve yerel Rum unsurunun zulmüne karşı Osmanlı yetkililerine protesto etmek zorunda kaldı. İnisiyatifinin bir sonucu olarak birkaç mahkûm serbest bırakıldı ve evlerine geri dönebildi. Bununla birlikte, Birinci Dünya Savaşı devam ederken, Osmanlı makamları tarafından vatana ihanetle suçlandı. Askeri mahkeme tarafından suçsuz bulunmasına rağmen Eylül 1917'de hapsedildi ve ancak Osmanlı İmparatorluğu'nun teslim olmasıyla Ayvalık'a dönmesine izin verildi.^[1]

Ayvalık Metropoliti[değiştir | kaynağı değiştir]

Mayıs 1919'da Yunan Ordusu, Büyük Güçler tarafından onaylandıktan sonra bölgeyi kontrol altına aldı ve Ayvalık, Smirna İşgal Bölgesi'nin bir parçası oldu. Ancak, Kurtuluş Savaşı Batı Cephesi'nin gelişmesi nedeniyle, Yunan kuvvetleri Ağustos 1922'de bölgeden çekilmek zorunda kaldı. İlerleyen Türk Ordusu Ayvalık'a ulaşmadan önce Grigoryos, tüm yerel nüfusun kurtarılması için Yunanistan'a gitmesini önerdi. Ancak konsey en iyi çözümün kalmak olduğuna karar verdi. 29 Ağustos'ta ilk Türk birlikleri Ayvalık'a girdi ve sıkıyönetim ilan etti. Sonraki günlerde tüm yetişkin Hristiyan erkekler tutuklandı ve Anadolu'nun içlerine doğru Amele Taburlarına gönderildi ve çoğu orada öldü.^[1]

Grigoryos, Türk askeri makamlarıyla müzakere etmeyi başardı ve sivil nüfusun bir kısmının ölümden kurtulmak için Yunanistan'a gitmesine izin verdi. Fakat 30 Eylül'de, gidişleri denetlerken, yerel din adamlarının geri kalanıyla birlikte tutuklandı. 3 Ekim'de Türk Ordusu tarafından Altınova'da parçalanarak öldürüldü.^[1]^[2]^[3]

Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Great Synaxaristes: (Yunanca) Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Ἐθνοϊερομάρτυρας 5 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ. 12 Σεπτεμβρίου.
Stamatopoulos, Dimitrios. "Gregorios of Cydoniae 12 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Transl. Velentzas, Georgios. Encyclopaedia of the Hellenic World, Asia Minor. 5/22/2002. Retrieved: 10 August 2014.
Kiminas, Demetrius (2009). The Ecumenical Patriarchate: A History of Its Metropolitanates with Annotated Hierarch Catalogs. Wildside Press LLC. ISBN 9781434458766. 2 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2022.

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d ^e Σταματόπουλος, Δημήτριος. "Γρηγόριος Κυδωνιών" (Yunanca). Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία. 1 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2012.
^ Clark, Bruce (2006). Twice a stranger : the mass expulsion that forged modern Greece and Turkey. Cambridge (Massachusetts): Harvard University Press. s. 25. ISBN 9780674023680. 5 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2022.
^ Kiminas, Demetrius (2009). The Ecumenical Patriarchate. Wildside Press LLC. s. 76. ISBN 9781434458766. 17 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2022.

[Stamatopoulos-1] Σταματόπουλος, Δημήτριος. "Γρηγόριος Κυδωνιών" (Yunanca). Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία. 1 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2012.

[2] Clark, Bruce (2006). Twice a stranger : the mass expulsion that forged modern Greece and Turkey. Cambridge (Massachusetts): Harvard University Press. s. 25. ISBN 9780674023680. 5 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2022.

[3] Kiminas, Demetrius (2009). The Ecumenical Patriarchate. Wildside Press LLC. s. 76. ISBN 9781434458766. 17 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2022.

[1]

[2]

[3]