Greft (cerrahi)
Greftleme, kendine ait kan dolaşımına sahip olmayan bir dokuyu vücuttaki bir bölgeden diğerine veya başka bir canlıdan diğerine taşımak için yapılan cerrahi prosedürü tanımlar. Greft yerleştirildikten sonra yeni kan damarları tarafından beslenir. Aktarılan doku kan akımı bozulmadan aktarılırsa o dokuya flep denir. Bazı durumlarda greft yapay olarak üretilebilmektedir. Yapay kan damarı greftleri bu greftlere örnek olarak verilebilir.
Sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]
Otogreftler ve izogreftlar aynı genetik yapıya sahip olduğundan vücut tarafından reddedilmezler. Allogreftler ve ksenograftlar alıcı tarafından yabancı olarak tanınabilir ve reddedilebilir.[1]
- Otogreft : Bir bireyin vücudunun bir kısmından alınan ve aynı kişide başka bir bölgeye nakledilen greft. örneğin: deri grefti.
- İzograft : Aynı genetik yapıya sahip bir kişiden alınan(tek yumurta ikizi) ve başka bir bireye yerleştirilen greft. örneğin: ikizler arasındaki greftler.
- Allogreft : Aynı türden alınan ve genetik olarak özdeş olmayan bir üyesine yerleştirilen greft.
- Ksenograft : Başka bir türden alınan ve başka bir türe ait olan bir bireye yerleştirilen greft. örneğin hayvandan insana yerleştirilen greftler.
Greftleme Çeşitleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Greftleme terimi en sık deri greftleme için kullanılır, ancak birçok doku greftlenebilir: deri, kemik, sinirler, tendonlar, nöronlar, kan damarları, yağ ve kornea günümüzde yaygın olarak greftlenen dokulardır.
Belirli tipler şunları içerir:
- Deri greftleme genellikle bir yara, yanık, enfeksiyon veya ameliyat nedeniyle cilt kaybını tedavi etmek için kullanılır. Hasarlı cilt çıkarılır ve yerine yeni deri greftlenir. Deri greftleme gerekli tedaviyi ve hastanede yatış süresini azaltabilir. Ayrıca işlev ve görünümü iyileştirebilir. İki tip deri grefti vardır:
- Kısmi kalınlıkta deri greftleri [epidermis + dermisin bir kısmı]
- Tam kalınlıkta deri greftleri [epidermis + dermisin tüm kalınlığı]
- Kemik greftleme[2] dental implantlarda ve diğer durumlarda kullanılır. Kemik otolog olabilir, tipik olarak pelvisin iliyak tepesinden veya kemik bankasından alınır.
- Damar greftleme, cerrahi prosedürlerde kan damarı olarak kullanılmasıdır. Damar kaynağı otogreft, ksenogreft veya sentetik greft olabilir.
- Bağ greftleme ön çapraz bağ rekonstrüksiyonu veya ulnar kollateral bağ rekonstrüksiyonu gibi durumlarda kullanılır.
Endikasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Enfeksiyonlardan dolayı büyük miktarda deri kaybı
- Yanıklar
- Deri kanseri ameliyatları[3]
Başarısızlığın nedenleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- Greft aktif bir kanama olan alana yerleştirildiğinde hematom (kan toplanması) gelişimi
- Enfeksiyon
- Seroma (sıvı toplanması) gelişimi
- Yeni kan akışının büyümesini engelleyen kesme kuvveti
- Kıkırdak, tendon veya kemik gibi yeni kan akışının büyümesi için uygun olmayan yatak
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Textbook of Microbiology, R. Vasanthakumari, p166, 2007, New Delhi, 978-81-7225-234-2
- ^ "What Is a Bone Graft?". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2015.
- ^ "Skin graft". NIH. 5 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2015.