Gülnar Hanım
| Olga Lebedeva | |
|---|---|
.png) II. Abdülhamid’in verdiği Şefkat Nişanı ile çektirdiği fotoğraf. | |
| Doğum | Olga Sergeevna Barshcheva 1854 Kazan, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 1912'den sonra |
| Takma ad | Gülnar Hanım |
| Meslek | Yazar |
| Milliyet | Rus |
| Evlilik | Alexander Lebedev |
| Çocuklar | 6 |
Olga Lebedeva veya bilinen Türkçe takma adıyla Gülnar Hanım (Rusça: Ольга Сергеевна Лебедева; d. 1854, Kazan), Rus tercüman, dilbilimci ve oryantalist. St Petersburg'da Şarkiyat Cemiyeti'nin kurucusuydu. Madam Gülnar, Gülnar Hanım, Gülnar Lebedeva ve Olga de Lebedeff mahlaslarıyla yazılar yazmış, ilk olarak Rus edebiyatını Türkiye'ye tanıtanlardan biriydi. 19. yüzyıl sonlarında Osmanlı ve Rus imparatorlukları arasındaki edebi ağlara yaptığı öncü katkılarından dolayı tanınır.
Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]
Olga Sergeevna Barshcheva, 1854'te Kazan'da soylu bir ailede doğdu. Yaşamının ilk yılları hakkındaki bilgiler tam değildir.[1] Yerel tarlalarda çalışan Tatar halkından Tatarcayı öğrendiği söylenir. 1883-1886 ve 1899-18 Eylül 1903 tarihleri arasında Fransız asıllı soylu olan Kazan Belediye Başkanı Alexander Lebedev ile ikinci evliliğini yaptı.[2] Önceki evliliğinden olan üç çocuğuyla birlikte ikinci evliliğinden de 3 çocuğu oldu.[3]
Lebedeva, Tatar eğitimci Kayyum Nasırî'den Farsça, Arapça ve Türkçe eğitimi alarak Kazan Üniversitesi’ne ve bunun yanı sıra arkeolojik, etnografik ve tarihi cemiyetlere katıldı.[2]
1881 yılında İstanbul'a gitti. Rus eserlerini Türkçeye çevirmek için kapsamlı bir proje planlamıştı. Osmanlı makamlarının, casusluktan şüphelendiği ve Puşkin'in çevirisinin yayınlanmasını yasakladığı iddia edildi.[4][5] Bununla birlikte, çevirilerinden bir dizi 1890'da yayınlanmış ve Osmanlı Sultanı II. Abdülhamid, kendisine madalya vermiştir. Lebedeva, aristokrat çevrelerde çok rağbet gördüğüTürkiye'de popülerdi ve İslami sanatlar ve geleneksel konulardaki coşkulu öğrenimi ve şevkiyle takdir topladı. Ziyaret ettiği İstanbul'da Nigar Hanım ve Fatma Aliye'nin beğenilerini kazandı.
Bazı çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]
Tarih ve sosyoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
- Olga de Lebedeff (1906). "De l'émancipation de la femme musulmane". Içtihat (Fransızca). Kahire: Abdullah Cevdet Karlıdağ.
- Olga de Lebedeff (1905). Histoire de la conversion des Géorgiens au christianisme, par le patriarche Macaire d'Antioche. Traduction de l'arabe par Mme Olga de Lebedew (Speech) (Fransızca). Casa editrice italiana.
- Olga de Lébédeff (1899). Abrégé de l’histoire de Kazan. Rome: Società editrice Dante Alighieri.
Edebiyat[değiştir | kaynağı değiştir]
- Gülnar Lebedeva (1895). Rus Edebiyatı. İstanbul: Adadoryan Matbaası.
Çeviriler[değiştir | kaynağı değiştir]
- Keikavus (1886). Кабус Намэ [Mirror of Princes]. Lebedeva, Olga tarafından çevrildi. Imperial University of Kazan.
- Kar Fırtınası. Puşkin’den Tercüme [The Blizzard. Translation from Pushkin]. Dölebedeff, Gülnar Olga tarafından çevrildi. İstanbul: Tercüman–ı Hakikat Matbaası. 1891.
- Lermontof’un Iblisi [Lermontov’s Demon]. Dölebedeff, Gülnar Olga tarafından çevrildi. İstanbul: Tercüman–ı Hakikat Matbaası. 1891.
- Bayazidof, Ataullah (1891). Islâmiyetin Maarife Taalluku ve Nazar-I Muarizinde Tebyini [The Relation of Islam to Science and the Heterodoxes]]. Dölebedeff, Gülnar Olga; Cevdet, Ahmet tarafından çevrildi. İstanbul: Tercüman–ı Hakikat Matbaası.
- Tolstoy, Leo (1893). Ilyas, yâhut, Hakikat-i gına [Ilyas or Truth Wealth]. Dölebedeff, Gülnar Olga tarafından çevrildi. İstanbul: Tercüman–ı Hakikat Matbaası.
- Aliye, Fatma (1896). "Nisvan-ı İslâm" [‘Les Femmes musulmanes’ par Fathma Alié]. Bibliothèque du journal ‘Orient’ et ‘La Turquie’ (Fransızca). de Lebedeff, Olga tarafından çevrildi. Paris: N. Nicolaides.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
Atıflar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Akün, Ömer Faruk (1996). "Gülnar Khanum". Topaloğlu, Ahmet (Ed.). Islâm Ansiklopedisi. XIV. İstanbul.
- Arslan, Hülya. "Kültürlerararası İletişimde örnek bir Çevimen Kimliği Olga Lebedeva". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2019.
- Dantsig, B.M. (1976). Blizhny vostok [Near East] (Rusça). Nauka: Nauka.
- Olcay, Türkan (2017). "Olga Lebedeva (Madame Gülnar): A Russian Orientalist and Translator Enchants the Ottomans". Slovo. 29 (2). doi:10.14324/111.0954-6839.065. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2019.
- Olcay, Türkan (2010). "Ольга Сергеевна Лебедева и ее вклад в русско-турецкие литературные связи 1". Проблемы филологии: язык и литература (Rusça). Moskova. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2019.
- Shifman, A.I. (1971). Lev Tolstoy i vostok [Leo Tolstoy and the East] (Rusça). Moskova: Nauka.
