Frizce Hareketi Konseyi
Frizce Hareketi Konseyi (RfdFB-Frizce Hareketi Konseyi), Frizya'yı seven, Frizce dillerini ve kültürünü destekleyen insanlar tarafından oluşturulmuş bir organizasyondur. Konsey, gönüllüler tarafından desteklenen bağımsız bir organizasyondur. Frizce Hareketi Konseyi, birkaç üyenin çalışmalarına dayanan ve 500'den fazla bağışçının katkılarıyla işleyen bir kuruluştur.
Geçmişi
[değiştir | kaynağı değiştir]Frizce Hareketi Konseyi kuruluşu 1945 yılında, birkaç küçük Frizya örgütü için koruyucu bir kuruluş olarak kurulur. Hükûmet ile, politikacılarla ve kurumlarla iletişim içerisinde olmayı hedefleyen bu fikir II. Dünya Savaşı'ndan ('It Selskip foar Fryske Tael en Skriftekennisse', 'It Kristlik Frysk Selskip', 'it Roomsk Frysk Boun' ve it 'Frysk Boun om Utens') sonra hayata geldi. Temel hedef, yasal bir şekilde Frizyaca dilini Hollanda hukukuna karşı korumaktı. Hollanda hükûmeti Frizce dili hakkında çok az kanun çıkardı. Konseyde temsil edilen örgütlerden birisinin üyesi olanlar tarafından, koruyucu yapı insanların direkt ya da dolaylı olarak örgütlenebilmesine olanak tanıdı. Konsey heyeti, üye örgütlerden gelen temsilciler ve bağışçılar tarafından seçilen insanlardan oluşur. Frizce Hareketi Konseyi 2005'ten sonra, birçok üye kuruluşla genişlemeye başladı.
Üyeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Aşağıdaki kuruluşlar Frizce Hareketi Konseyi'nin üyeleridir:
- De Fryske Rie
- FBU = Frysk Boun om Utens
- Federaasje = Federaasje fan Fryske Studinteferienings
- FFE = Feriening foar in Federaal Europa
- FFOF = Freonen fan Omrop Fryslân
- FFU = Feriening foar Frysk Underwiis
- IFAT = It Frysk Amateur Toaniel
- Ons Bildt = Stichting 'Ons Bildt'
- Jong Fryske Mienskip
- Krúspunt = It eardere Kristlik Frysk Selskip
- Selskip 1844 = It Selskip foar Fryske Taal- en Skriftekennisse
- Stellingwarver Schrieversronte
Ve yüzlerce bağışçı bulunmakta.
Etkinlikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Meclisin ana hedefleri Frizce dili için resmi düzenlemeler yaratıyordu. Konseyin ilk elli yılındaki girişimleri (çabaları):
- İlkokullarda 1 saat Frizce dersi (1980 hukuk düzenlemesinden beri). 1993 yılında Frizce ortaokullarda zorunlu ders haline getirildi.
- Hükûmet kurumuna Frizce mektup yazılabilir ve onlara Frizce cevap verilmelidir.
- Politikacıların Frizce konuşmalarına izin verilmiştir ve resmi toplantılarda bütün bunlar kayda alınacaktır.
- Fryslân bölgesinde, mahkemede her zaman Frizce konuşulmasına izin verildi. Eğer Frizce anlamayan varsa, tercüman getirtilecek.
- Resmi belgelerde Frizce dili kullanmak doğrudur. (2005'ten beri)
Gelişim
[değiştir | kaynağı değiştir]90'lardan beri, konsey Frizcenin resmi olmayan ortamlarda kullanılmasına önayak olmaya başladı. Frizce dilinin resmi olmayan ortamlarda kullanılmasının teşvik projelerinden bazıları:
Son Projeler
- Swingel-Konseyin; Frizce dili, kültürü ve uygulamaları hakkında makaleler yayınlayan dergisi.
- De Fryske Reklamepriis-Radyo ve televizyonlardaki Frizce reklamların teşviki.
- Fear yn'e Broek-Frizce dilini geliştirmek ve yaymak amaçlı işler yapan şahsa veya örgüte verilen yıllık ödül.
- Bildiri-Konsey yılda dört kez Frizce dili ve kültürü ile ilgili güzel makalelerin bulunduğu bildiriler dağıtır.
- www.goedfrysk.nl-Frizce yazı yazmak isteyen fakat güçlükler yaşayan insanlar metinlerini gönüllülerden oluşan gruba gönderiyor ve metinler bedava düzeltiliyor.
- Euregua-Çocuklar ve gençler için bir tahta oyunu. Yardımlaşma ve diğer az konuşulan dillerin temsilcileri ile oynanan.
- Okumalar-Konsey sık sık Frizce dili hakkında okuma yapmaya davet edilir.
- www.itnijs.nl-Bir haber sitesi
Önceki projeler
- Ragnorock, Frizyeli gruplar ve sanatçıların başlangıcı için küçük bir pop yarışması.
- Mear Frysk online-Frizcenin internet üzerinde kullanımının yaygınlaştırılması girişimi.
- 'Frizce'yi seviyorum' yazılı etiketlerin dağıtılması.
Şu an
[değiştir | kaynağı değiştir]Konsey her bölgede Frizce kullanımını yükseltiyor. Konsey; hükûmetle, kurumlarla,şirketlerle, derneklerle ve şahıslarla ilişki kurmayı sürdürüyor.Bağışçılar ve üyeler Frizce dilinin tanıtımına destek veriyorlar. Konsey insanları dillerinin değerine ve zenginliğine karşı haberdar etmek istiyor ve insanların sadece kendi günlük çevrelerinde değil de;her zaman bu dili kullanmalarını teşvik etmek umudunda. Frizce'nin yaygın bir şekilde insanlar tarafından kullanılması son ana hedeftir. Ayrım olması halinde, konsey Tûmba adı ile bilinen bir anti-ayrım bürosuyla birlikte çalışır. İnsanlar dil ayrımcılığını Frizce Hareketi Konseyi'ne veya direkt olarak Tûmba'ya rapor edebilirler.
Konset birkaç tane komiteyle çalışır. Her biri kendi görevlerine sahiptir:
- Uluslararası İlişkiler Komitesi-diğer azınlıklar ve Avrupalı azınlık örgütleriyle ilişkileri sürdürmek için.
- Yeni medya-internet üzerinde Frizce dilini geliştirir.
- Politik komite
- "Interfrision" komitesi-Doğu, Batı ve Kuzey Frizya'yı yükseltmek (kalkındırmak) için.
- Promosyon-organizasyonları geliştirir.
Yazılı Eser
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sj. von der Schaaf, Skiednis fan de Fryske Beweging. Ljouwert 1977
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- İngilizce Vikipedi 8 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- http://www.fryskebeweging.nl28 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- https://web.archive.org/web/20160403215122/http://www.itnijs.nl/