Vistül Kordonu
Vistül Kordonu (Lehçe: Mierzeja Wislana; Rusça: Балтийская коса; Almanca: Frische Nehrung), kumluktan oluşmakta ve Baltık Denizi'ni Vistül Lagünü'nden ayırmaktadır.
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Gdańsk Körfezi'nde yer alan kordon, ortalama olarak birkaç yüz metre genişliğinde ve 70 km uzunluğundadır. Vistül Kordonu'nun kuzeybatısında yer alan ve Polonya'ya ait olan Hel Yarımadası'nın iki katı uzunluğundadır. Vistül Kordonu kuzey-doğu yönünde uzanır ve Vistula Lagünü'nü güney Baltık Denizi'nden ayırır. Kordon, 10 ila 12 metre yüksekliğinde deniz kumundan oluşur.[1] Vistül Kordonu'nun en yüksek zirveleri yaklaşık 25m olan Polonya topraklarındaki Kamelberg ve Rus topraklarındaki Narmeln'dir. İkisi de kum tepelerdir.[2]
Vistül Kordonu, Polonya (Pomeranya Voyvodalığı) ve Rusya (Kaliningrad Oblastı) arasında paylaşılmaktadır.[3] Vistül Kordonu'nun güney ucunda Kąty Rybackie (Bodenwinkel) köyü bulunur. Kuzeydoğuya giden yolda Skowronki (Vogelsang) köyü ve Borowo, Przebrno, Lipe kasabaları ve ardından sahil beldesi Krynica Morska (Kahlberg) yer alır. Nowa Karczma (eski adıyla Piaski), Polonya-Rusya sınırının yaklaşık 3 km (1,9 mil) güneybatısında yer almaktadır. Tüm Polonya yerleşimleri Pomeranya Voyvodalığı'ına aittir. Şu anda, yarımadada Polonya ile Rusya arasında sınır geçişi yoktur.
Rusya tarafında 18 km (11 mil) uzunluğundaki kuzeydoğu kesiminde, Baltijsk Boğazı çıkışının hemen kuzeyinde Baltijsk (Pillau) liman kenti yer alır.
Geçmişi[değiştir | kaynağı değiştir]
13. yüzyıla kadar, Cermen Şövalyelerine ait olan kordonun ortasında, manastır ve Elbląg şehrinin Baltık Denizi'ne doğrudan erişime izin veren gezilebilir boğazlara sahipti. Ancak 13. yüzyılın sonlarında boğazların doğal olarak kapanması, Elbląg'ın önemli bir ticaret limanı statüsünü kaybettirdi. Boğazların kapanması Gdańsk'ın (Danzig) önemini arttırdı ve 1308 yılında Gdańsk'ın kontrolü için savaşlar meydana geldi.
İkinci Dünya Savaşı'nda Sovyetlerin Doğu Prusya Taarruzu sırasında iyice gücünü kaybeden Alman askerlerinin Doğu Prusya'da son saklanma bölgesi Vistül Kordonu oldu. Kızıl Ordu, daha önemli hedef olan Berlin'e saldırmak için taarruzu durdu. Kordonda bulunan Wehrmacht askerleri, Alman Teslimiyet Belgesinin imzalanmasının ardından silahlarını bıraktı.
Küronyalılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Kuršininkai olarak da bilinen Küronyalılar, nüfuzları neredeyse tükenme noktasına gelmesine rağmen Baltık boyunca varlıkları hala devam etmektedir. Küronyalılar, Kuron Dili'nden (dilin ismi Küronyalılar'dan gelmektedir) Vistül Kordonu'na ve buradan Gdańsk'a uzanmaktadır. Küronyalılar, Almanlar tarafından asimile edildi. Küronyalılar, Letonya'nın Rus İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını kazandığı zamana kadar Letonyalı olarak kabul ediliyordu. Bu, Letonya'nın Kuron Dili'nde ve Doğu Prusya'nın daha sonra terk edilecek olan diğer bölgelerindeki iddialarının gerekçesiydi.
Kaynak[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Eric Bird (25 Şubat 2010). Encyclopedia of the World's Coastal Landforms. Springer Science & Business Media. ss. 633-. ISBN 978-1-4020-8638-0. 12 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2021.
- ^ "Wegen Kaliningrad: Polen baggert eigenen Ostseekanal". MDR. 11 Eylül 2017. 9 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2020.
- ^ Wolfgang Albrecht Stromer von Reichenbach (1676). Speculum Germaniae oder ein kurtzer geographischer Bericht von dem gesammaten Teutschland. ss. 4-. 12 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2021.