Fransiscus Cornelis Donders

Fransiscus Cornelis Donders (d. Tilburg, 27 Mayıs 1818 – ö. Utrecht, Hollanda, 24 Mart 1889) Hollandalı göz hastalıkları uzmanı.

19. yüzyıl Hollanda’sının en ünlü hekimlerinden biri olan Donders’in görme fizyolojisine ilişkin çalışmaları, miyopluk, hipermetropluk ve astigmatlık gibi gözdeki kırma kusurlarının tedavisinde bilimsel bir yaklaşım geliştirmiştir.

Donders 1847’de, gözün önünde sinek gibi uçuşan kara benekler görme belirtisini inceleyerek göz hekimliğine yöneldi. Bu çalışmaları sonucunda, gözün, görüş çizgisi çevresinde istemsiz olarak döndüğünü belirten Donders yasasını açıkladı.

Utrecht Üniversitesi'nde fizyoloji profesörü olduğu yıllarda (1852-1859) yaptığı araştırmalar, görme bozukluklarının tanısında ve ameliyatla ya da gözlükle tedavisinde yeni gelişmelere yol açtı. 1858’de hipermetropluğun nedenini, göz küresinin basılması ve buna bağlı olarak göz merceğinde kırılan ışık ışınlarının ağtabakının arkasında birbirlerine yaklaşmasıyla açıkladı. 1862’de astigmatlıktaki bulanık görüntünün, göz merceği ve korenanın pürüzlenen yüzeyinin ışığı bir noktada odaklayacak yerde dağıtılmasından kaynaklandığını buldu. Bu son buluş gözdeki kırılma olayının klinik incelenmesini ilimsel temellere oturmuştur.

Donders’in çalışmalarını özetlediği On the Anomalies of Accommodation and Refraction (1864; Göz uyumu ve Kırma Kusurları Üzerine) adlı yapıtı, göz hekimliğinin ilk temel kitabı sayılır.

Referanslar

• Newell, F W (Jun 1989), "Franciscus Cornelis Donders (1818-1889).", American journal of ophthalmology (1989 Jun 15 tarihinde yayınlandı), 107 (6), ss. 691–3, ISSN 0002-9394, PMID 2658623 
• DUKE-ELDER, S (Feb 1959), "FRANCISCUS CORNELIS DONDERS", The British journal of ophthalmology (1959 Feb tarihinde yayınlandı), 43 (2), ss. 65–8, doi:10.1136/bjo.43.2.65, PMC 509756 $2, PMID 13628947 
• ten DOESSCHATE, G (1951), "[The latest works of Franciscus Cornelis Donders.]", Nederlands tijdschrift voor geneeskunde (1951 Apr 7 tarihinde yayınlandı), 95 (14), ss. 1096–7, PMID 14843224 
• TEN DOESSCHATE, G (1951), "[The personality of Franciscus Cornelis Donders.]", Nederlands tijdschrift voor geneeskunde (1951 Nov 17 tarihinde yayınlandı), 95 (46), ss. 3421–41, PMID 14919660 

İlgili bağlantılar

• B. Theunissen. Franciscus Cornelis Donders 1818-1889, F.C. Donders: turning refracting into science, @ History of science and scholarship in the Netherlands.
• Picture, biography, and bibliography in the Virtual Laboratory of the Max Planck Institute for the History of Science
• P. Eling, Donders, Frans (1818-1889), Geneeskundige en fysioloog.
• Edwin Maes, Professor dr. Franciscus Cornelis Donders (Tilburg 27-5-1818, Utrecht 24-3-1889) Gravesite of Franciscus Donders.