Cinémathèque Française

Cinémathèque Française Fransız Sinematek
Kuruluş	1936
Tür	Film arşivi
Merkez	Paris, Fransa
Koordinatlar	48.8369°K 2.3825°D / 48.8369; 2.3825
Resmî diller	Fransızca
Önemli kişiler	Henri Langlois & Georges Franju
Resmî site	www.cinematheque.fr

Cinémathèque Française (Fransızca telaffuz: [sinematɛk fʁɑ̃sɛz] Türkçe: Fransız Sinematek) dünyanın en geniş film, sinema belgesi ve sinemayla ilgili obje arşivine sahiptir. Paris'te bulunan Sinematek dünyanın çeşitli yerlerinden günlük film gösterimleri yapmaktadır.

Tarihi

Koleksiyon Henri Langlois'nın 1930'larda film toplama ve onların gösterimini yapmaya yönelik çabalarıyla genişlemiştir. 2. Dünya Savaşı'nın başında Langlois dünyanın en büyük film koleksiyonuna sahipti. Ancak Fransa'yı işgal eden Alman yetkililerin 1937'den önce çekilen tüm filmlerin yok edilmesi emrinden dolayı koleksiyon çok ciddi zarar gördü. Ancak Langlois ve arkadaşları birçok film ve belgeyi Fransa'nın işgal edilmeyen bölgelerine kaçırıp savaş sonuna kadar koruyarak, koleksiyonun bir kısmını koruyabildiler.

Savaştan sonra Fransız Devleti koleksiyona küçük bir sinema odası, eleman ve mali yardım ve koleksiyonun Avenue de Messine'deki yerine taşınmasını sağladı. 1940 ve 1950'lerde Fransa'nın önde gelen sinemacılarının uğrak yeri haline geldi. Yeni Dalga (Fransızca: la Nouvelle Vague) ekolünün yönetmenlerinin birçoğu sinema eğitimlerini buradaki gösterimlere katılarak elde ettiler.

Mayıs 1968 olaylarındaki yeri

Sinematek Haziran 1963'te Kültür Bakanı André Malraux tarafından sağlanan kaynakla Palais de Chailot'ya taşındı. Ancak Şubat 1968'de Ekonomi Bakanı'nın baskıları sonucu Malraux Sinematek'in yönetiminde değişikliklere gitmek durumunda kaldı ve Henri Langlois'yı görevden aldı.

Bu duruma karşı Fransız yönetmenler (Alexandre Astruc, Claude Berri, Robert Bresson, Claude Chabrol, Jacques Doniol-Valcroze, Jean Eustache,Georges Franju, Abel Gance, Jean-Luc Godard, Joris Ivens, Pierre Kast, Chris Marker, Alain Resnais, Jacques Rivette, Eric Rohmer, Jean Rouch, François Truffaut) ve önemli aktörler (Jean-Pierre Léaud, Claude Jade, Jean Marais ve Françoise Rosay) birleşerek bir savunma komitesi kurdular. Charlie Chaplin ve Stanley Kubrick gibi yabancı yönetmenler de bu harekete destek verdiler ve protestolar organize edildi.

Bunu çoğunlukla öğrenciler olmak üzere gençler ve onların otoriter merkez-sağ yanlısı ve yeni neslin endişeleriyle ilgilenmediğini düşündükleri hükûmet arasında çıkan çatışmalar takip etti. Her ne kadar hükûmet Sinematek üzerindeki baskısını geri çekerek Langlois'yı da Nisan'da görevine geri getirmiş olsa da bu gösteriler Mayıs ayında tüm ülkeye yayılacak olan olayların öncüsü oldu.

Konum

Fransız Sinematek 1950'li yıllar boyunca bir ufak salondan diğerine taşınmak durumunda kalmıştı. Çıkan bir yangının ardından Amerikalı mimar Frank Gehry tarafından tasarlanan ve hala günümüzde kullanılmak olan Paris 12. bölge, rue de Bercy'deki yerine taşındı. Bu binanın giriş katında halka açık bir restaurant da bulunmaktadır.

Film Kütüphanesi (Fransızca: Bibliothèque du Film) 1992'de sinema tarihi, yapım süreci ve etkisini göstermek amacıyla açılmışsa da yakın zamanda Sinematek ile birleştirilmiştir.

Popüler kültür

François Truffaut Çalınan Buseler isimli eserinde Sinematek'in kapatılmasından bahsetmektedir. Sinematek ayrıca Paul Auster'ın Yanılsamalar Kitabı ve Harvey Danger'ın "Private Helicopter" isimli şarkısında geçmektedir.

Ayrıca Bernardo Bertolucci'nin The Dreamers isimli filminde ana karakterler Sinematek'te Henri Langlois'nın görevden alınmasını protesto ederken tanışırlar.