Focal-JMLab

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Focal-JMLab
Kuruluş1979
KurucuJacques Mahul
Genel merkezi
Önemli kişilerJacques Mahul - Başkan ve Genel Müdür
ÜrünEv ses, Mobil ses, Profesyonel ses
MarkalarFocal
Gelir62 milyon € (2012) ( Focal için 42 milyon and Naim için 20 milyon)
SahibiVervent Audio Group
Çalışan sayısı200[1]
Web sitesifocal.com

Focal-JMlab 1980'lerin başlarından beri yüksek kaliteli ses sistemleri tasarlayan ve satan bir Fransız şirketidir. Saint-Étienne merkezli bu şirket ev için hoparlörler, otomobil hoparlörleri, kulaklıklar ve profesyonel izleme hoparlörleri üretmektedir.

Grande Utopia, Focal markasının sembolik bir hoparlörüdür ve şirkete dünya çapındaki itibarı kazanılmıştır.[2] Dünyadaki en iyi yüksek kaliteli hoparlörlerden biri olarak kabul edilmektedir.[3][4]

Focal'ın endüstriyel stratejisi, hoparlör sürücülerinin tasarımı ve imalatı ile nihai ürünün montajına kadar, tüm üretim süreci üzerinde tam kontrole sahip olmaya odaklanmaktadır. Ürünleri tamamen Fransa'da tasarlanmış ve geliştirilmiştir ve üretimlerin çoğu Saint-Étienne'deki (Fransa) fabrikasında yapılmaktadır.

Focal-JMlab, yıllık 450 milyon avro ciroya sahip olup aynı bölgede üretim, Ar-Ge ve yönetim bölümlerini birleştiren Saint-Étienne'deki tesislerinde yaklaşık 200 kişiye istihdam sağlamaktadır. İhracat payı %70'tir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

1980'ler[değiştir | kaynağı değiştir]

Akustik ses için araştırma ofisi olan Focal-JMlab, 1979'da Paris'te yüksek kalite müziğe meraklı bir teknoloji gazetecisi olan mühendis Jacques Mahul tarafından kuruldu.[5] Jacques Mahul, ilk hoparlör sürücülerini Saint-Etienne'deki küçük bir atölyede, babasına ait hassas mekanik şirketinde yapmaya başladı. Hoparlör sürücülerini üretirken, Jacques Mahul aynı zamanda da JMlab markası altında kendi hoparlör serisini başlattı. İlk hoparlörü olan DB13, özellikle bas frekanslarında daha büyük hoparlörlere kıyasla yüksek ses üreten bir kitaplık hoparlördü. Başlangıçta, yalnızca ürününü tanıdıklarına sattı ve daha sonra DB13'ü piyasaya sürdü.

1980'lerde iki marka kuruldu. Focal, yenilikler üzerine yoğunlaştı ve Poliglass "V" koni ve Polikevlar koni gibi özel ürünler üretti. Tweeter sürücülerinde kullanılan malzemeler, cam elyaftan daha doğrusal bir frekans tepki eğrisi ve daha pürüzsüz ve daha az delici bir tiz ses üreten Kevlar'a doğru gelişti. JMlab şirket ise, küçük ve orta boy hoparlörlerin üreticisi olmaktan çıkıp gerçek yüksek kaliteli modellerin bir üreticisi oldu.

1990'lar[değiştir | kaynağı değiştir]

İşler 1990'da hızla, 1977'den bu yana L'Audiophile dergisinin bir başka yüksek profilli yüksek meraklısı ve baş editörü olan Gérard Chrétien'in gelişiyle birlikte, yükselmeye başladı. Gérard Chrétien bugün, Focal-JMab'ın Genel Müdürü ve Pazarlama Direktörüdür. Şirket ürünlerini tüketicinin taleplerine uyarlayarak, markayı kısa sürede Fransız hoparlör pazarında lider yaptı.[6] Şirketin cirosu 1992'de 9 milyon avrodan 2000 yılında 26 milyon avroya yükseldi.[7]

Ayrıca 1990'lı yılların başlarında şirketin hoparlörleri için Avrupa, Güneydoğu Asya ve Kuzey Amerika'da bir ihracat stratejisi uygulandı. Uluslararası sahnede markanın şöhreti çeşitli ödüllerle pekiştirildi. JMlab Vega modeli Japonya'da[8] 1992'de "Yılın Hoparlörü" seçildi ve 1996'da Grande Utopia modeli uluslararası basın tarafından övüldü.[9]

2000'ler[değiştir | kaynağı değiştir]

Üretim 2002'de Saint-Etienne'ye taşındı. Ve halen, her hoparlörü «Made in France» hoparlör sürücüleri ile donatmak amacıyla üretimin dörtte üçü hala burada gerçekleştiriliyor.

2003 yılında iki marka Ev ürünleri için Focal-JMlab adı altında birleşti, 2005 yılında tüm ürün sektörleri için sadece Focal olarak yeniden adlandırıldı.

2003 ayrıca şirketin Paris merkezli tasarım ajansı Pineau & Le Porcher ile işbirliğine girdiği yıl oldu. Ses kalitesi ve estetiği bir araya getiren bu hareket, Focal-JMlab ürünlerinin yaşam tarzı hoparlörleri haklarını kendine sağladı ve ayrıca şirket markasına prestij kattı. Böylece, Focal ve Pineau & Le Porcher, çeşitli ürün aralıkları için tamamen yeni bir tasarım ortaya koymak için yakın bir işbirliği içinde çalıştılar: Profile and Electra (2005), Chorus (2006), Utopia (2008) and Dome (2009).[10]

Şirket, 2007 yılında, Saône-et-Loire'daki Bourbon-Lancy'de bulunan Guy HF kabinet imalathanesini satın aldı.

2010'lar[değiştir | kaynağı değiştir]

2011'de Focal-JMlab, ağırlıklı olarak ses yükselticileri (amplifikatör) ve ses yayınları tasarlayan ve üreten İngiltere'nin lider high-end elektronik markası Naim Audio Limited ile birleşti. Yeni holding Focal & Naim, bu iki markanın sahibidir ve yönetmektedir. Bununla birlikte, her iki marka da kendi özel felsefeleri ve kendi aralıkları ve ürünleri ile bağımsız olmaya devam etmektedir.[11]

İki şirket faaliyetlerini 2013'te birleştirmeye başladılar ve Münih'teki High End Show'da ortak bir standda yer aldıklar.[12]

2011 yılında Focal yeni bir görsel kimliğe büründü ve 2012 yılında Saint-Étienne'de kendi salonunda bir showroom ve yeni bir salon kurdu.

2014 yılında Focal & Naim Group; Naxicap Partners (büyük hissedar), Aquasourca ve Garibaldi Katılımları yönetim grubu tarafından devralındı. Jacques Mahul yerini devam ettiriyor ve Focal-JMlab Başkan yardımcısıdır.[13] Aynı yıl, Focal, Fransız devlet tarafından verilen Entreprise du Patrimoine Vivant (Yaşayan Miras Şirketi) nişanı ile ödüllendirildi. Bu nişan Fransız Ekonomi, Mali ve Endüstri Bakanlığı'nın Fransız firmalarına geleneksel ve endüstriyel becerilerinin mükemmelliği için verilen bir nişandır.[14]

Teknoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Focal-JMlab, hoparlör sürücülerinin teknolojileri konusunda düzenli bir araştırma ve geliştirme programı sürdürmektedir. Bu alandaki yatırımlar şirkete çeşitli yenilikçi kavramlar getirmeyi sağlamıştır.[15] Bugüne kadar on adet yenilik patentlenmiştir.

Ters kubbeli tweeter (1981)[değiştir | kaynağı değiştir]

Tersine çevrilmiş bir kubbe tweeter, 1981'de Focal tarafından tasarlanmış ve geliştirilmiştir. (Ters kubbeli tweeter'ler ilk olarak 1960'ların sonlarına doğru EPI / Epicure tarafından üretilen EPI 100 hoparlörde göründüler. Tweeter'ın tersine çevrilmiş bir kâğıt kubbesi vardı.) Başlıca avantajlarından biri düşük yönelimi ve yüksek dinamiğidir. Markanın tweeter'lerinin çoğunluğu hala bu teknolojiye sahiptir.

«K2» konisi (1986)[değiştir | kaynağı değiştir]

1986 yılında şirket, Polikevlar sandviç yapısını tanıttı. Poli-K koni, ağırlık-sertlik-sönümleme arasındaki dengeyi artırmak için içi boş mikro-bilyalı bir yapının her iki tarafına uygulanan iki aramid elyaf katından oluşur.

Poliglass koni (1988)[değiştir | kaynağı değiştir]

Polyglass teknolojisi, 1988 yılında Focal tarafından tanıtıldı. Bu, bir selüloz hamuru konisinin (kâğıt) yüzeyinde ince cam mikro-topların biriktirilmesinden ibarettir. Bu cam ve kâğıt kombinasyonu, düşük kütleli çok sert bir malzemeye neden olur ve mükemmel sönüm kalitesi sağlar. Polyglass konisi çok lineer bir frekans tepkisi eğrisi oluşturdu ve orta frekansın tanımını geliştirdi.

"W" sandviç konisi (1995)[değiştir | kaynağı değiştir]

1995 yılında Focal, yapısal bir köpük çekirdeğe uygulanan iki cam elyafından oluşan "W" koni sistemiyle sandviç konseptini geliştirdi. Mono-materyal konilerden farklı olarak, "W" sandviç konisi, kütle, rijitlik ve sönümlemeyi en üst düzeye çıkararak frekans tepki eğrisini optimize eder.

Berilyum Tweeter (2002)[değiştir | kaynağı değiştir]

Focal 2002 yılında, ürün gamına bir yenilikçi bir ürün daha ekledi; Berilyum Tweeter. Bu bir tweeter'ın sadece Berilyum'dan ikinci kez üretildiğidir. Yamaha 1974 yılında NS-1000'de Berilyum tweeter ve Berilyum orta sınıf hoparlörünü tanıtmıştı.[16]

Berilyum, titanyumdan veya alüminyumdan yedi kat daha katıdır, ancak aynı kütleye sahiptir. Bu özellik Focal'a, mükemmel sönüm kalitesi sağlayan daha hafif ve daha hızlı bir tweeter geliştirmesini sağlamıştır. Ters kubbe konseptiyle ilişkilendirildiğinde, frekans tepkisi 40 kHz'e yükseltilebilir ve 5 oktavın üzerinde yayılabilir. Altından on kat daha pahalı olan Berilyum'u, Focal sadece Premium kategorileri için kullanıyor: Ütopya, Sopra ve Electra.

Al-Mg Tweeter (2007)[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu tweeter, 2007'de Focal JMlab tarafından tanıtıldı. Alüminyum kullanımı sönümleme kalitesini arttırırken, magnezyum kullanımı kubbe sertliğini artırır. Bu da, Al-Mg Tweeter'ın frekans tepkisinin 28 kHz'e yükseltilmesini sağladı. Al-Mg Tweeter, Ev sistemlerinde Chorus serisinde ve Pro serisinin CMS aralığında kullanılır.

Keten zar konisi (2013)[değiştir | kaynağı değiştir]

"W" sandviç konilerini tanıttıktan on sekiz yıl sonra, Focal, Made in France "F" Sandviç konisini (Flax için) piyasaya sundu. İki ince cam elyaf katı arasına konulan keten elyaftan oluşan bu çözüm, hafif, sert ve sönümlü koniler sayesinde renk vermeden doğal bir ses sunar.[17]

Ayarlanmış Kütle Damperi (2015)[değiştir | kaynağı değiştir]

Rezonansı kontrol etmek ve orta hoparlör sürücüsü bozulmalarını azaltmak için Ayarlanmış Kütle Damperi (Tuned Mass Damper) teknolojisi, rezonans frekansına karşıt olarak salınan ek bir kütleden oluşur. Süspansiyon bozulmaları önlemek ve tanımını artırmak için optimize edilmiştir.[18]

Sonsuz Korn Yükleme sistemi (2015)[değiştir | kaynağı değiştir]

Berilyum tweeterın arka kısmı, muhafazanın dışına bir boynuz ile bağlanan küçük bir boşluk vasıtasıyla yüklenir. İç kısım sönümleyici bir madde ile doldurulmuştur. Tiz telrenin arka dalgası bozulmayı azaltmak için aşamalı olarak absorbe edilir.[18]

Ürünler[değiştir | kaynağı değiştir]

Focal-JMlab, ürün yelpazesini beş ailenin içine yerleştirmiştir: Ev sistemleri, Araç sistemleri, Müzik endüstrisi profesyonelleri için Pro Sistemler, 2012'den beri Kulaklıklar ve Entegrasyon sistemleri (genel seslendirme sistemleri)

Ev hoparlör ailesi, şirket cirosunun% 59'unu temsil eder ve iki koleksiyona ayrılmıştır:

  • Klasik: Bu koleksiyonun tüm hoparlörleri Fransa'da tasarlanmış, geliştirilmiş ve üretilmiştir ve tüm Focal teknolojik yeniliklerini (ters kubbeli tweeter, «W» ve «F» sandviç con, vb.) bir araya getirmektedir. Başlıca ürünler arasında Utopia, Electra, Aria, Chorus ve daha yakın zamanlarda Sopra vardır. 2013 yılında yerleşik Bluetooth® aptX® teknolojisi sayesinde çoklu kaynaklarla bağlanabilen, yüksek kaliteli kablosuz hoparlörleri olan Easya'yı piyasaya sürmüştür.

Grande Utopia, koleksiyonun sembolik bir hoparlörüdür. 1995 yılında doğmuş olan Grande Utopia'nın ilk nesli, Focal'ın yaratılışından bu yana elde ettiği tüm uzmanlık ve tecrübelerin bir sonucudur. İkinci nesil hoparlörler, 2002'de tanıtılmıştır, bir yıl sonra Japonya'daki "Altın Ses" ödülünü almasını sağlayan saf Berilyum kubbeli tweeter'lara sahiptir.[19] 2008'de başlatılan üçüncü kuşak hoparlörler, en iyi Focal teknolojilerinin bir konsantrasyonudur.[20] Pineau & Le Porcher tarafından tasarlanan The Grande Utopia EM, 260 kg (570 lbs) ağırlığında ve 2 m (6 ft) yüksekliğinde duran olağandışı boyutlarıyla kendini rakiplerinden ayırmıştır. Kabinetler, kabinet imal etmek ve bitirmekle yükümlü olan Bourbon-Lancy'deki kabinet yapma tesisinde özelleştirilebilir.

  • Yeni Ortam: 2008'den bu yana, Dôme minyatür hoparlörün (2014 yılından beri keten koni ile birlikte mevcut) gelişiyle birlikte,[21] Focal, kompakt hoparlörler, "Tak ve Çalıştır", multimedya ve daha yeni kablosuz (XS Book Wireless in 2013) modlarına kendi bilgi birikimini uyarladı. 2013'te Focal, ortam koleksiyonunda 5.1 Ev Sineması paketleri'ni piyasaya sundu. Mayıs 2014'ten bu yana Focal, subwoofer'ıyla birlikte düz ekranlar için bir ses plakası olarak kullanılabilen 5.1 soundbar olan Dimension'ı tanıtarak soundbar pazarına girdi.[22]

1980'lerin sonunda Araç ses bölümü doğdu ve ilk araba ses ürünleri piyasaya çıktı. 2010 yılında Araç ses bölümü üç bölüm olarak yeniden yapılandırıldı ve cirosunun% 30'unu temsil ediyor.

  • Elite : Fransa'da üretilen Utopia Be ve K2 Power kitleri, made-to-measure için kurulumu mümkün kılmaktadır. Focal Car Audio ürününün üst düzey ürünleridir. Haziran 2014'te Focal, Fransız el yapımı üst düzey Ultima kitini piyasaya sürdü. Bu, Grande Utopia EM hoparlöründe ve SM9 izleme hoparlöründe kullanılan Focal teknolojilerini bulundurmaktadır.[23]
  • Performance : bu aralıktaki Expert, Access and Auditor ürün ailesinin teknik çözümleri sayesinde kendi kurulum ortamınızı yaratma imkânı sunar.
  • Intégration : Bu ürün yelpazesi, bazı markaların orijinal akustiği (BMW, Peugeot 207 ve Golf 6, Renault ve Toyota) geliştirmeye yönelik özellikle "Tak ve Çalıştır" setleri olmak üzere basit ve hızlı kurulum ürünleri sunar; ayrıca her bir sistemin hacmi azaltılmış ve kurulması kolay ürün ailesidir.

2002'de, kayıt stüdyolarına özel stüdyo monitörleri sunan profesyonel bir departman olan "Focal Professional" oluşturuldu. Ürün yelpazesi, ses profesyonelleri (ses mühendisleri ve müzisyenler) için tasarlanan Spirit Profesyonel kulaklıkların 2013 yılında eklendiği SM9, SM6, CMS ve Alfa serilerinden oluşuyor. Bu ürün aralığı şimdi şirket cirosunun% 11'ini temsil etmektedir.

2007'den bu yana, Focal, kamuya açık ve özel mekanlara ses eklemek için görünür olmayan ses sistemleri, In-Wall ve In-Ceiling'i sunmuştur.

Son olarak 2012'de Focal, iki yıl sonra Spirit One S modeli ile değiştirilen ilk göçebe kulaklık Spirit One'ı ticarileştirmeye başladı.[24] Aralık 2013'te Ev kullanımı ve Spirit Professional'da kullanım için tasarlanmış bir kulaklık Spirit Classic ile tamamlandı. 2015 yılında Focal, Sphear adlı ilk kulak içi kulaklıklarını piyasaya sürdü.[25]

Rakamlar[değiştir | kaynağı değiştir]

2012 yılı için Focal-JMlab'ın cirosu 42 milyon € olup, bu gelirin %70'i ihracattan gelmiştir.[26]

2012'de kıtadaki ciro dağılımı:[27]

  • Avrupa : %57
  • Amerika : %20
  • Orta Doğu ve Afrika: %2,5
  • Asya/Avustralya: %20,5

Focal markası dünya çapında 160'tan fazla ülkede satılmaktadır.[28]

Focal-JMlab, aynı bölgede üretim, AR-GE ve yönetim bölümlerini yeniden gruplandırdığı Saint-Étienne'deki 187.292 ft2 (17.400m2) tesisinde 200'den fazla kişiye istihdam sağlamaktadır.[29]

2012'de Focal & Naim grubunun cirosu 62 milyon avro idi.[29] Toplamda 330 kişi çalışıyor.[29]

Ortaklıklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Focal'in çevresi müzik uzmanlarıyla çevrilidir ve bu nedenle birçok ortaklık kurmuştur:

  • Rezzo

Fransız Jazz à Vienne Festivali çerçevesinde Focal, genç Fransız caz sanatçılarını ortaya çıkarmak için bir caz sıçrama tahtası olan RéZZo'nun ortağıdır. 2005 yılında başlatılan bu ulusal plan, kazanan kişinin rekor bir albümle bir albüm kaydetmesini ve sanatsal ve tanıtım desteğinden faydalanmasını sağlıyor.[30]

  • Irma

Focal ve Irma birlikteliklerini, 2014 yılında Irma'nın son albümü olan « Faces » tanıtımında bildirdiler. Genç sanatçı albümünü My Major Company adlı topluluk etiketiyle ortaya çıkardı. Bu vesileyle, Focal Spirit One kulaklıkları «Hear Me Out» adlı video klipte gösterilir.[31]

  • Fender

Focal, Amerikalı gitar üreticisi Fender ile becerilerini ve teknolojilerini bir araya getirerek, portatif bir izleme hoparlörü olan Passport Studio'yu bir araya getirdi. 2014 yılında piyasaya çıkan bu izleme hoparlörü, Focal hoparlör sürücüleri ve bileşenleri ile donatılmıştır.[32]

Rakipleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Akustik Hoparlörler :

Kulaklıklar :

Araç Ses Sistemi :

Profesyonel ekipmanlar :

  • Adam
  • JBL

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "La "french touch" de la hi-fi on lesechos.fr". 2 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2017. 
  2. ^ Jack English auditions the JMlab Grand Utopia loudspeaker 29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., on focal.com.
  3. ^ Pierre Stemmelin, Top 44 des meilleures enceintes acoustiques audiophiles de tous les temps 7 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., on on-mag.fr/index.php.
  4. ^ Valérie Marchive, Grande Utopia EM, l’enceinte de tous les superlatifs 10 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., on lepoint.fr.
  5. ^ Philippe Bidalon, « Les 100 qui font bouger Saint-Étienne : Jacques Mahul » 16 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., on lexpress.fr, L'Express
  6. ^ Nouvelle, L'Usine (19 Haziran 2003). "Focal-JMlab Le son, chez soi et au volant". 27 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2017. 
  7. ^ "Présentation Focal-JMlab 2011, on the company official website". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2017. 
  8. ^ "History Focal, on audiomarketing.com" (PDF). 5 Ocak 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2017. 
  9. ^ "Jack English auditions the JMlab Grand Utopia loudspeaker, on Stereophile". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2017. 
  10. ^ "Vincent Charbonnier, Quand le design permet de se différencier, on usinenouvelle.com, L'Usine nouvelle". 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2017. 
  11. ^ Stemmelin, Pierre. "Focal et Naim Audio annoncent leur fusion au sein de l'entité Focal & Co". www.on-mag.fr. 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2017. 
  12. ^ "HIGH END Munich 2013 has now become the international stereo show, on hificritic.com" (PDF). 8 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2017. 
  13. ^ "Why a week of audio business upheaval might not be a bad thing, on www.hifiplus.com". 13 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2017. 
  14. ^ Focal[ölü/kırık bağlantı], on patrimoine-vivant.com
  15. ^ "Richard, FOCAL le retour de la vraie enceinte haute fidélité, on culturehd.com". 22 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2017. 
  16. ^ Dahl, Axel. "Yamaha NS-1000 on thevintageknob.org". www.thevintageknob.org (İngilizce). 28 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2016. 
  17. ^ "Alexandre, Focal dévoile une nouvelle membrane Flax à base de lin, on caraudiovideo.com". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2017. 
  18. ^ a b Sopra White Paper, on focal.com[ölü/kırık bağlantı]
  19. ^ Le fabricant d'enceintes acoustiques Focal réorganise sa production 18 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., on usinenouvelle.com, L'Usine nouvelle
  20. ^ magazine, Le Point,. "Archives - Le Point.fr". Le Point.fr. 12 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2017. 
  21. ^ "Les Numériques - Test, actu, comparatif high-tech/électroménager". www.digitalversus.com. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2017. 
  22. ^ "Focal releases more details on its Dimension soundbar/soundbase solution". 15 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2017. 
  23. ^ "Car Audio Kit Utopia Ultima - Focal". Focal. 7 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2017. 
  24. ^ "Spirit One S, on focal.com". 5 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2017. 
  25. ^ "Focal unveils Sphear in-ear headphones". 2 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2017. 
  26. ^ 1 rencontre très haute fidélité sur http://www.capitalfi-carnet-rencontres.com[ölü/kırık bağlantı]
  27. ^ "2013 Focal Press Kit, sur focal.com" (PDF). 12 Kasım 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2017. 
  28. ^ Focal Dealers sur focal.com[ölü/kırık bağlantı]
  29. ^ a b c "Denis Meynard, Focal centre de référence pour la reproduction du son www.lessor.fr". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2017. 
  30. ^ Rézzo Focal Jazz à Vienne jazzavienne.fr[ölü/kırık bağlantı]
  31. ^ Focal and Irma focal.com[ölü/kırık bağlantı]
  32. ^ Fender Passport Studio recordingmag.com[ölü/kırık bağlantı]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Focal-JMLab&oldid=32556924" sayfasından alınmıştır