Fizik muayene sayfasının kaynağını görüntüle

{{Ek kaynak gerekli|tarih=Ocak 2024}}
{{Infobox interventions
| ICD10       = 
| ICD9        = {{ICD9proc|89.7}}
| MeshID      = D010808
| MedlinePlus = 002274
|Ad=Fizik muayene|altbaşlık=I. Dünya Savaşı'nda kullanılan; Washington, DC'de bulunan bir muayene odası|resim=Attending surgeon's office; examination room, Washington, D.C. World War 1 (1910s).jpg}}
[[Dosya:Physical examination of child, age 15 months.jpeg|upright=1.14|küçükresim]]
'''Fizik muayene''', '''tıbbi muayene''' veya '''klinik muayene'''de, bir [[tıp doktoru]] [[hasta]]yı tıbbi bir durumun olası tıbbi [[belirti ve semptomlar]]ı için muayene eder. Genellikle hastanın tıbbi geçmişi hakkında bir dizi sorudan ve ardından bildirilen semptomlara dayalı bir muayeneden oluşur. Tıbbi öykü ([[anamnez]]) ve fizik muayene birlikte bir [[tanı]]nın belirlenmesine ve [[tedavi]] planının oluşturulmasına yardımcı olur. Bu veriler daha sonra [[tıbbi kayıt]]ların bir parçası haline gelir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/17366-physical-examination|başlık=Do I Need a Physical Exam?|erişimtarihi=25 Ocak 2024|dil=İngilizce|çalışma=Cleveland Clinic|arşivurl=https://web.archive.org/web/20240124085332/https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/17366-physical-examination|arşivtarihi=24 Ocak 2024|ölüurl=hayır}}</ref> Fizik muayene temelde 5 işlemden oluşur.

İleri sağlık teknolojisi geliştirilmeden önce tıbbi öykü ve fizik muayene [[tanı]] için son derece önemliydi. Tıbbi görüntüleme ve [[tıbbi test]]lerdeki gelişmelere rağmen bugün bile herhangi bir hastanın değerlendirilmesinde öykü ve fiziki bilgiler vazgeçilmezdir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.healthline.com/health/physical-examination|başlık=Physical Examination: Purpose, Preparation, and Procedure|erişimtarihi=25 Ocak 2024|tarih=10 Temmuz 2012|dil=İngilizce|çalışma=Healthline|arşivurl=https://web.archive.org/web/20240124085335/https://www.healthline.com/health/physical-examination|arşivtarihi=24 Ocak 2024|ölüurl=hayır}}</ref>

Fizik muayene, ateş muayenesi, kan basıncı, [[nabız]] ve solunum hızı dahil olmak üzere [[yaşamsal bulgular]]ın kontrol edilmesini içerebilir. Sağlık çalışanı görme, duyma, dokunma ve bazen de koku alma duyularını kullanır. Fiziksel muayenenin temeli olarak dört eylem öğretilir: muayene, palpasyon (hissetme), perküsyon (rezonans özelliklerini belirlemek için dokunma) ve oskültasyon (dinleme).<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.healthline.com/find-care/articles/primary-care-doctors/getting-physical-examination|başlık=Physical Examination: What Tests to Expect|erişimtarihi=25 Ocak 2024|tarih=2 Mayıs 2017|dil=İngilizce|çalışma=Healthline|arşivurl=https://web.archive.org/web/20240124085334/https://www.healthline.com/find-care/articles/primary-care-doctors/getting-physical-examination|arşivtarihi=24 Ocak 2024|ölüurl=hayır}}</ref>

== Rutin ==
Asemptomatik bir hasta üzerinde [[Tarama (tıp)|tıbbi tarama]] amacıyla yapılan fizik muayene. Bunlar normalde bir çocuk doktoru, [[Aile hekimliği|aile hekimi]], bir [[fizik tedavi|fizyoterapist]], doktor asistanı, sertifikalı bir pratisyen hemşire veya başka bir birinci basamak sağlık hizmeti sağlayıcısı tarafından gerçekleştirilir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8087461/|başlık=Routine Medical Check-Up and Self-Treatment Practices among Community-Dwelling Living in a Mountainous Area of Northern Vietnam|tarih=22 Nisan 2021|sayfalar=8734615|çalışma=BioMed Research International|cilt=2021|ad=Tam T.|soyadı=Ngo|issn=2314-6133|pmc=8087461|pmid=33977109|doi=10.1155/2021/8734615|ad2=Phong N.|ad3=Ha V.|ad4=Dua N.|ad5=Hoai T. T.|ad6=Anh T.|ad7=Thinh D.|ad8=Ngan T.|ad9=Huy Q.|ad10=Dao Q.|ad11=Tuan A.|soyadı2=Hoang|soyadı3=Pham|soyadı4=Nguyen|soyadı5=Bui|soyadı6=Nguyen|soyadı7=Do|soyadı8=Dang|soyadı9=Dinh|soyadı10=Truong|soyadı11=Le}}</ref>

== İnspeksiyon ==
Tüm kliniklerde hastaya yapılan ilk muayene işlemidir. Hasta, kliniğin branşına göre gerekli olan vücut bölgesini soyar (örneğin göğüs hastalıkları ve kardiyoloji kliniğinde göğüs, genel cerrahide karın). Fizik muayene de hastalığın teşhisi için önemli bilgiler sağlar. İnspeksiyonda hastanın cilt rengine (soluk, sararmış); [[venöz dolgunluk]] olup olmadığına; kolleteraller olup olmadığına; ciltte kabarıklık, şişlik, ameliyat izi, darp izi vs. olup olmadığına; [[sklera]]larının (göz akı) rengine; göz kapakları ve [[mukoza]]larının rengine ve birçok başka etkene bakılır.

== Palpasyon ==
Hastanın söz konusu bölgesinin elle dokunarak muayene edilmesidir. Amaç bölgede herhangi anormal bir şişlik olup olmadığını tespit etmektir. Bu yüzden [[palpasyon]] mutlaka [[bilateral]] (simetrik) bir şekilde yapılmalıdır.

Palpasyonda atlanmaması gereken şayet muayene bölgesinde varsa [[lenf nodları]]nın büyüklüklerinin normal olup olmadığının kontrol edilmesidir.<ref>{{Dergi kaynağı|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21250260/|başlık=Inspection, Auscultation, Palpation, and Percussion of the Abdomen|erişim-tarihi=25 Ocak 2024|arşivurl=https://web.archive.org/web/20240125063655/https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21250260/|arşivtarihi=25 Ocak 2024|ölüurl=hayır}}</ref>

Ayrıca palpasyonda hastanın kalp atışları veya solunum titreşimi de araştırılabilir. Bunlar da olup olmamaları, şiddetleri veya karakterleri belirlenerek hekime bazı bilgiler verir. Palpasyon yüzeyel palpasyon ve derin palpasyon olmak üzere ikiye ayrılır. Önce uygulanması gereken yüzeyel palpasyondur.

Palpasyonda ellerin soğuk olmaması önemlidir. Örneğin bir batın muayenesinde eller soğuk olursa istemsiz olarak ellediğimiz bölgedeki kaslar kasılır ve yanlış bulguya sebep olur.

== Perküsyon ==
Perküsyon özellikle batında (karın) ve toraksta (göğüs) kullanılır. Sol elin orta parmağı hastanın muayene edilecek bölgesine koyulur, sesin şiddetinin azalmasını engellemek için diğer parmaklar cilde değmeyecek şekilde tutulur. Sağ elin başparmağı sol elin orta parmak ucuna vurulur. Vurma hareketi bilekten sağlanır,vurucu parmak oynatılmaz.

Perküsyonda amaç iç organların normalde boş ya da dolu olan kısımlarını test etmektir.

İçi boş olan organlar ya da vücut kompartımanları [[timpanik ses]] (tiz) verirken, dolu organlar ya da içi dolu olan vücut kompartımanları mat (bas) ses verir. Normalde boş olması gereken bölgeden dolu ses alıyorsak bu bir [[patoloji]] olduğunu gösterir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.britannica.com/science/percussion|başlık=Percussion {{!}} Therapy, Treatment & Diagnosis {{!}} Britannica|erişimtarihi=25 Ocak 2024|dil=İngilizce|çalışma=www.britannica.com|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231215164531/https://www.britannica.com/science/percussion|arşivtarihi=15 Aralık 2023|ölüurl=hayır}}</ref>

== Oskültasyon ==
[[Dosya:Physical examination of child, age 15 months.jpeg|küçükresim|15 aylık bir bebeğin karnını dinlemek için stetoskop kullanan bir doktor]]
Hastanın söz konusu bölgesinin [[steteskop]] aracılığıyla dinlenmesidir. Bu yöntem genelde göğüs [[hastalık]]ları ve batın hastalıklarını araştırmada kullanılır. Organlardaki normal ve anormal sesler dinlenir.

Oskültasyon batın muayenesinde inspeksiyondan hemen sonra yapılır. Çünkü elle baskı yapıldığında batındaki iç organların normal [[Peristaltizm|kasılma ritimleri]] değişir ve yanlış bulguya sebep olur.

==  Olfaksiyon ==
Koklama; olfaksiyon. - Koku alma duyusu; koklama hissi ile muayene.

== Fizik muayene yöntemleri ==
{{Sütunlu liste|3|
* [[Bekâret testi]] 
* [[Hamilelik testi]]
* [[Üroskopi]] 
* [[Unterberger testi]]
* [[Trendelenburg testi]]
* [[Tourniquet testi]]
* [[Romberg testi]]
* [[Solunum muayenesi]]
* [[Rektal muayene]]
* [[Kalp muayenesi]]
*[[Pleksimetre]]
* [[Perthes testi]]
* [[Periferik damar muayenesi]]
* [[Perküsyon (tıp)]]
*[[Ober testi]]
*[[Nörolojik muayene]]
*[[Jobe test]]
*[[Bağımsız tıbbi muayene]]
*[[İnsan vücut sıcaklığı|Vücut sıcaklığı muayenesi]]
*[[Hirschberg testi]]
*[[Hess testi]]
*[[İşitme testi]]
*[[Gonioskopi]]
*[[Akışkan dalga testi]]
*[[Göz muayenesi]]
*[[Durkan testi]]
*[[Kranial sinir muayenesi]]
*[[Kardiyovasküler muayene]]
*[[Kalori refleks testi]]
*[[Meme muayenesi]]
*[[Oskültasyon]]
* [[Abdominojuguler test]]
* [[Karın muayenesi]]
}}
==Ayrıca bakınız==
* [[Cerrahi]]
* [[Tıbbi test]]
* [[Tıbbi laboratuvar]]
* [[Yoğun bakım]]
* [[Sağlık ocağı]]
== Kaynakça ==
{{kaynakça}}
{{Tıbbi kayıt ve muayene}}
{{Hastalık durumlarını tanımlamak için kullanılan tıbbi terimler}}
{{Tıp}}
{{Otorite kontrolü}}
{{tıp-taslak}}

[[Kategori:Fizik muayene| ]]
[[Kategori:Atletik antrenman]]
[[Kategori:Tıp pratiği]]
[[Kategori:Pratisyen hekimlik]]
[[Kategori:Önleme]]