Fidel Castro'ya yönelik suikast girişimleri

Fidel Castro, 1959'daki Küba Devrimi'nden kısa bir süre sonra Washington DC'ye yaptığı ziyaret sırasında.

Amerika Birleşik Devletleri Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA), Küba lideri Fidel Castro'ya yönelik çok sayıda başarısız suikast girişiminde bulundu. Kübalı sürgünlerin bazen CIA ile işbirliği içinde girişimleri de oldu. 1975 Kilise Komitesi, 1960 ile 1965 yılları arasında CIA'in kanıtlanmış sekiz suikast girişiminde bulunduğunu iddia etti. 1976'da Başkan Gerald Ford, siyasi suikastları yasaklayan bir Başkanlık Kararnamesi yayınladı. 2006 yılında, Küba'nın eski karşı istihbarat şefi Fabián Escalante, 634 suikast planı veya girişiminin gerçekleştiğini belirtti. Castro'ya yönelik bilinen son suikast 2000 yılında Kübalı sürgünler tarafından gerçekleştirilmişti.

Arka plan

Castro, Roma Katolik yatılı okuluna gitti ve siyasi kariyerine Havana Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde başladı. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Amerika Birleşik Devletleri, yabancı liderlere yönelik uluslararası siyasi suikast girişimlerine gizlice dahil oldu. Bu program Birleşmiş Milletler Tüzüğü'ne aykırıydı ve ABD'li yetkililer programın varlığını yalanladı. 5 Mart 1972'de Merkezi İstihbarat Direktörü Richard Helms, "hiçbir personelimiz tarafından bu tür bir faaliyet veya operasyonun üstlenilmediğini, yardım edilmediğini veya önerilmediğini" açıkladı. 1975 yılında ABD Senatosu, Senatör Frank Church'ün başkanlığında İstihbarat Faaliyetleri Açısından Hükümet Operasyonlarını İncelemek üzere Senato Seçilmiş Komitesini topladı. Kilise Komitesi, CIA ve diğer kurumların, suikastlarla ilgili karar alma sırasında makul bir inkar taktiği uyguladığını, CIA astlarının bilgi saklayarak üst düzey yetkilileri sorumluluktan koruduğunu tespit etti. Hükûmet çalışanları iletişimde örtmeceler kullanarak zımni onay alıyordu. Fidel Castro 2016 yılında 90 yaşında vefat etti.

Bazı girişimler

• CIA’in Castro’ya yönelik ilk planlarından biri, 1960 tarihliydi. Amaç, BM Genel Kurulu’nda konuşma yapmak için New York’ta bulunan Küba liderinin botlarına zehirli toz doldurmak ve konuşma sırasında sakallarının dökülmesine, böylece küçük düşmesine yol açmaktı. CIA başarısız oldu.
• Castro’ya LSD içeren puro vererek bir televizyon söyleşisinde kahkahalara boğulmasına yol açıp imajını zedelemekti. Plan hayata geçirilemedi.
• CIA’in Botulin adlı zehrin enjekte edildiği bir puroyla Küba liderini öldürmek istediği yönündedir. Ancak bu iş için görevlendirilen ajanın son anda plandan vazgeçtiği belirtilir.
• Castro’nun dalış zevkini çok iyi bilen CIA, ‘suikastçı’ bir deniz kabuğu tasarlamaya da kalkışmıştı. Fikir şuydu: İçine patlayıcı sığacak büyüklükte bir deniz kabuğu bulmak, onu deniz altındayken Castro’nun ilgisini çekecek şekilde boyamak. Bill Clinton döneminde kamuoyuna açıklanan gizli belgelere göre, bu plan hayata geçirilmedi.
• Castro’nun dalgıç kıyafetine bulaştırılacak mantarla kronik bir deri hastalığına yakalanması sağlanacaktı. Ancak ABD’nin başarısız Domuzlar Körfezi çıkarmasında esir alınan karşıdevrimci Kübalıların serbest kalmasını müzakere etmek üzere Havana’ya gidecek olan Amerikalı yargıç James B. Donovan, Castro’ya dalgıç kıyafeti hediye etmeyi reddetti.
• Devrimden önce Küba’da Amerikan denetiminden muaf bir biçimde kumarhane işleten mafya üyeleri Salvatore Giancana ve Santos Trafficant, CIA’in 1961’de verdiği görevi kabul etti. Castro, çok sevdiği çikolatalı milk shakeleri satan eski Hilton Oteli’nde zehirlenecekti. Ancak zehir buzdolabına yapıştı ve ‘suikastçı garson’ onu çıkarmaya çalışırken kullanılamaz hale geldi.
• CIA, Castro’nun eski sevgililerinden Marita Lorenz’i onu öldürmeye ikna etti. ABD’den Küba’ya geri dönen Lorenz Castro’yu zehirleyecekti. Ancak rivayete göre, Castro bunu anlayınca Lorenz’in eline silahı verip onu öldürmesini söyledi ama kadın tetiğe basamadı. Lorenz’in anlatımına göre Castro, “Beni öldürmeye mi geldin?” diyerek purosundan bir nefes alıp gözlerini kapatmıştı.