Ferhad Meysami
Ferhad Meysami (d. 17 Kasım 1969), İranlı bir doktor, öğretmen ve sivil aktivist. Şiddetsizliğe ve sivil itaatsizliğe inanır.[1] Ağustos 2018 itibarıyla “sistem aleyhine propaganda yapmak” gibi suçlardan beş yıl hapis cezasına çarptırıldı.[2]
Geçmişi[değiştir | kaynağı değiştir]
Farhad Meysami, Tahran Üniversitesi Tıp Bilimleri Bölümünden mezun oldu. Daha sonra, 1990'ların sonlarında büyüyen bir yayıncılık şirketi olan Endişe-Sazan'ı kurdu.[3][4] Endişe-Sazan özellikle lise öğrencileri tarafından İran üniversite giriş sınavı (Konkur olarak da bilinir) için yayınlanan sınava hazırlık kitaplarıyla tanınırdı. Büyümesinin zirvesindeyken, Meysami şirketi kapattı ve İran'da insan hakları aktivizmiyle meşgul oldu.[4] 31 Temmuz 2018'de tutuklandı ve 1 Ağustos 2018'den beri açlık grevine başladı.[5]
Gözaltı ve açlık grevi[değiştir | kaynağı değiştir]
Meysami, kişisel kütüphanesinde tutuklanarak Tahran'daki Evin Cezaevi'nin 209. koğuşuna nakledildi.[5] 1 Ağustos'ta "haksız suçlamalar, gözaltı sonrasındaki hukuka aykırı prosedür ve bağımsız avukata erişim hakkının engellenmesini" protesto etmek için açlık grevine başladı.[6][7] O güne kadar hücre hapsinde tutulduğu için, grevinin 19. gününden önce açlık grevini kamuoyuna açıklayamadı.[7] Meysami'ye yöneltilen iddia, İran'daki siyasi ve sivil haklar aktivistlerine karşı oldukça yaygın bir suçlama olan[8] ulusal güvenliğe karşı hareket ettiği suçlamasıdır. Görünüşe göre Meysami'nin İran'daki zorunlu başörtüsüne karşı bir dizi protesto gösterisi olan “İnkılab Sokağı'nın Kızları” na verdiği destek, aleyhindeki suçlamaları doğrulamak için kullanılıyor. Güvenlik güçleri, suçlamaya maddi kanıt sağlamak için kütüphanesindeki pin-back düğmelerine el koydu. Pin-back düğmelerinin üzerinde Farsça olarak "Zorunlu başörtüsüne katılmıyorum" yazısı bulunur.[5][7][8][9][10]
Avukata erişim hakkının engellenmesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Meysami'nin bağımsız bir avukata erişimi engellendi. İranlı avukat Araş Keyhüsrevi, yakın zamanda değiştirilen Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 48. maddesi nedeniyle avukatı olarak kayıt yaptırmaktan men edildi.[7] Önde gelen avukat ve insan hakları aktivisti Nesrin Sutude de dahil olmak üzere birçok İranlı mahkûm 48. maddeden etkilendi.[11] 48. madde, ulusal güvenlik suçlarıyla suçlananların avukatlarını İran yargı sisteminin başkanı tarafından seçilen 20 avukattan oluşan tek bir listeden seçmeleri gerektiğini belirtiyor.[12] İnsan hakları örgütleri bunun, mahkemede siyasi mahkûmları temsil etmesine izin verilen hükûmet tarafından seçilmiş birkaç avukat olduğu anlamına geldiğini savundu. Bu yeni politika, sanıkların haklarını ihlal etmek için daha fazla imkan vermektedir.[5][13]
Nesrin Sutude'nin açlık grevi[değiştir | kaynağı değiştir]
Meysami'nin açlık grevinin 25. gününde, tutuklu arkadaşı ve insan hakları aktivisti Nesrin Sutude, Meysami'ye destek için açlık grevine başladı. Nesrin Sutude'nin kocası Rıza Handan Facebook sayfasında karısının grevinin sebebini açıkladığı açık mektubunu yayınladı:[14]
Sevgili hemşehrilerim,
İki ay önce kendim tutuklandıktan sonra, ulusal güvenlik bakanlığı ajanları şimdi de hemşehrimiz Dr. Ferhad Meysami'yi tutukladı. Ayrıca, zorunlu başörtüsüne karşı çıkan rozetleri “bulmak” ve el koymak için akrabalarımın ve arkadaşlarımın evlerinin yanı sıra evimi de aradılar.[…] Şu ana kadar yetkililerle yaptığım hiçbir yazışmadan bir sonuç çıkmadı. Bu nedenle 25 Ağustos'tan itibaren açlık grevine girerek arkadaşlarımın ve ailemin tutuklanmasını ve yargı baskısını protesto etmekten başka bir seçenek göremiyorum.
Sevgili ülkemiz İran'da hukukun ve adaletin tesisi umuduyla.
Uluslararası çağrı[değiştir | kaynağı değiştir]
24 Ekim 2018'de Uluslararası Af Örgütü, İran'ı Ferhad Meysami'yi derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakmaya çağırdı. Af Örgütü, Tahran'daki Evin Hapishanesi'ndeki tıbbi klinikte, açlık grevini sona erdirmesi için kendisine baskı yapıldığı ve isteği dışında tutulduğunu doğruladı.[15]
Kasım 2018'in sonlarında, İran'daki insan hakları durumuna ilişkin BM Özel Raportörü Javid Rehman ve diğer dört uzmanın da aralarında bulunduğu bir grup BM insan hakları uzmanı, Ağustos ayından bu yana açlık grevinde olan Meysami'nin durumundan endişe duyuyor.[16]
Aralık 2018’de Devrim Mahkemesi 15. Şubesi Meysami’ye “sistem aleyhine propaganda yapmak” suçlamasıyla beş yıl hapis, bir yıl medeni ve siyasi haklarına kısıtlama ve iki yıl seyahat yasağı cezası verdi.[17] Ağustos 2019'da temyizde cezası onaylandı.[2]
14 Ekim 2020'de COVID-19'a yakalandıktan sonra sekiz gün hücre hapsinde kaldığı bildirildi.[17]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "فرهاد میثمی", ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد (Farsça), 23 Kasım 2020, erişim tarihi: 24 Kasım 2020
- ^ a b Lipin (7 Ekim 2020). "Source: Iranian Dissident Contracts Coronavirus in Prison". VoA News. 6 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2021.
- ^ "فرهاد میثمی، فعال مدنی و ناشر کتابهای کنکور بازداشت شد « سایت خبری تحلیلی کلمه". www.kaleme.com (Farsça). 1 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2018.
- ^ a b "ماموران وزارت اطلاعات دنبال پیکسلهای اعتراض به حجاب اجباری میگردند". IranWire | خانه. 26 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2018.
- ^ a b c d "Heavy Charges Against a Civil Activist for Protesting Compulsory Hijab". www.iranhr.net. 28 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2018.
- ^ "Reza Khandan". www.facebook.com. 5 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2018.
- ^ a b c d "Imprisoned Civil Rights Activist Farhad Meysami on Hunger Strike". Hrana - News Agancy. 22 Ağustos 2018. 28 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2018.
- ^ a b "AmnestyInternational on Twitter". Twitter. 8 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2018.
- ^ "Mother of Detained Activist Hears Her Son Being Beaten Over the Phone – Center for Human Rights in Iran". iranhumanrights.org. 15 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2018.
- ^ "Heavy Charges Against a Civil Activist for Protesting Compulsory Hijab". Iran HRM. 23 Ağustos 2018. 27 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2018.
- ^ "Nasrin Sotoudeh's open letter on her refusal to attend court". NCRI Women's Committee. 28 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2018.
- ^ "Want to Choose Your Lawyer? Good Luck in Iran". Human Rights Watch. 5 Haziran 2018. 29 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2018.
- ^ "Lowering The Bar: Tehran 'White List' Excludes Most Lawyers From Politically Charged Cases". RadioFreeEurope/RadioLiberty (İngilizce). 7 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2018.
- ^ "نسرین ستوده، وکیل زندانی، دست به اعتصاب غذا زد". صدای آمریکا (Farsça). 27 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2018.
- ^ "Iranian prisoner of conscience pressured to end his hunger strike". www.amnesty.org (İngilizce). 24 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2019.
- ^ "UN Experts Call On Iran To Guarantee Rights Of Detained Activists". 2 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2022.
- ^ a b "Farhad Meysami Hrd, Teacher, Doctor". Frontline Defenders. 20 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2021.