Félix Delastelle
Félix-Marie Delastelle | |
|---|---|
| Doğum | 2 Ocak 1840 |
| Ölüm | 2 Nisan 1902 (62 yaşında) |
| Milliyet | Fransız |
| Meslek | Krpitograf |
| Tanınma nedeni | bifid şifreleme Traité Élémentaire de Cryptographie |
Félix-Marie Delastelle (2 Ocak 1840 - 2 Nisan 1902), en çok, ilk olarak 1895 yılında Revue du Génie civil dergisinde cryptographie nouvelle adı altında sunulmuş olan bifid şifreleme'yi[1] icat etmesiyle tanınan Fransız bir kriptograftır. Bu şifre, bölümleme (fraksiyonlama) ile transpozisyonu birleştirir ve "karışıklık ve yayılma" ilkelerini uygulayan ilk şifrelerden biridir. David Kahn, bunu "kriptolojide hatırı sayılır öneme sahip bir sistem" olarak tanımlamıştır.[2]
Delastelle'in diğer poligrafik ikame şifreleri arasında trifid[3] ve dört-kare şifrelemesi[4] Bunlardan sonuncusu daha önceki Playfair şifrelemesinin bir varyantıdır: Delastelle Playfair'den habersiz olabilir, ancak 1859'da Pliny Chase tarafından tanımlanan parçalayıcı şifreyi kesinlikle okumuştu.
Hakkında çok az biyografik ayrıntı vardır. Félix-Marie'nin usta bir denizci olan babası 1843 yılında denizde kaybolmuştur. Félix, 1860 yılına kadar Saint-Malo Koleji'ne devam etti. Okuldan ayrıldıktan sonra kırk yıl boyunca yerel limanda antrepocu olarak çalıştı ve amatör kriptografiye olan ilgisini hobi olarak sürdürdü.
1900'de emekli olduktan sonra bir tatil otelinde tek kişilik bir oda kiraladı ve burada Mayıs 1901'de tamamladığı 150 sayfalık Traité Élémentaire de Cryptographie adlı kitabını yazdı. Kardeşinin ani ölüm haberini duyunca fenalaştı ve Nisan 1902'de öldü. Kitabı üç ay sonra Paris'te Gauthier-Villars tarafından basıldı.
Delastelle, konuya önemli katkıların profesyonel askerler, diplomatlar ve akademisyenler tarafından yapıldığı bir dönemde amatör bir kriptograf olmasıyla sıra dışıdır.
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Delastelle, Félix (1902). Traité Élémentaire de Cryptographie. Paris: Gauthier-Villars.
- Kahn, David (1996). The Codebreakers: The Comprehensive History of Secret Communication from Ancient Times to the Internet. Macmillan. ISBN 978-0-684-83130-5.
