Eusko Abertzale Ekintza

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bask Milliyetçi Akımı
Eusko Abertzale Ekintza
KısaltmaEAE-ANV
Kuruluş tarihi1930
Kapanış tarihi2008
Gazete(ler)Eusko Ekintza
İdeolojiEzker abertzalea
Sosyalizm
Bask Milliyetçiliği
Ayrılıkçılık
Siyasi pozisyonSol
Ulusal üyelikHerri Batasuna (1978'den 2001'e kadar)
İspanya

Bask Milliyetçi Akımı (Baskça: Eusko Abertzale Ekintza, İspanyolca: Acción Nacionalista Vasca, EAE-ANV), İspanya merkezli Bask milliyetçisi siyasi partidir. 1930 yılında kuruldu ve sosyalist program üzerinde çalışan ilk Bask milliyetçisi siyasi parti oldu. 16 Eylül 2008 tarihinde, parti, İspanya Anayasa Mahkemesi tarafından ETA ile bağları olduğu gerekçesiyle yasadışı ilan edildi. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne müracaat edildi, önerge incelendi ve İspanya mahkemeleri onandı. Parti 2008 yılında dağıldı.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Parti 1930'da, aşırı muhafazakâr Comunión Nacionalista Vasca'nın Bask Milliyetçi Partisi içerisinde Aberri grubunda yeniden birleşmesi üzerine partinin geleneksel ideolojisini desteklemeyi reddedenler tarafından kuruldu. Partinin destekçileri şehirli orta sınıf ile kısıtlanmıştı. Parti, İkinci İspanya Cumhuriyeti ve İç Savaş sırasında genellikle sol ve cumhuriyetçi partiler ile uyumlu idi (1936 yılında Halk Cephesi'nin bir parçası dahi oldu) ancak parti bu dönemlerde önemsiz bir role sahipti. Parti 1936'dan 1977'ye kadar sürgünde olan Bask Hükûmeti ve 1939'dan 1977'ye kadar sürgünde olan İspanya Cumhuriyetçi Hükûmeti'nin bir parçasıydı.

İspanya’da demokrasiye geçiş süreci'nde, parti ilk çağdaş İspanyol genel seçimleri sırasında tek başına Biscay ve Gipuzkoa'dan aday çıkardı, çok küçük bir miktar oy alarak Bask Ülkesi'ndeki toplam oyların %0.64'ünü aldı.

1977 seçimlerinden sonra, parti, seçimlerde tek başına yarışmaktan vazgeçti ve sonraki seçimlerde Bask Ulusal Kurtuluş Hareketi içerisinde seçimlere katılmaya karar verdi.

Bask ayrılıkçı partisi, Batasuna, 2002 yılında hükûmet Batasuna'nın ETA ile yakın ilişki içerisinde bulunduğunu iddia ettikten sonra İspanyol Anayasa Mahkemesi tarafından yasaklandığında EAE-ANV, yine de, legal bir parti olarak kalmaya devam etti.

Öne çıkış[değiştir | kaynağı değiştir]

2007'de, Bilbao'da milliyetçi bir bar EAE-ANV için oy isteyen afişleri sergilerken
2007'de, Leioa'da EAE-ANV listesinin reddedilmesi üzerine protestolar

Batasuna'nın yasaklanması dikkatleri neredeyse hiç bilinmeyen ve inaktif EAE-ANV'nin üzerine çekti. Batasuna saflarındakiler tarafından Batasuna'nın varisi olarak belirlendi.

Sonuç olarak, 2007 belediye ve eyalet seçimleri sırasında yeni EAE-ANV yoğun medya ilgisi ve siyasi ilgi gördü. Seçim listesinin neredeyse yarısı daha önce Batasuna saflarında oldukları gerekçesiyle illegal ilan edildi. Buna rağmen, bu adaylar Batasuna'dan aday olduklarında o parti yasaldı. Yargıtay, EAE-ANV listesinin yasadışı partinin üzerini kapadığına ve legalleştirmeye çalıştırdığına karar verdi ve liste uygun görülmedi.

EAE-ANV, mümkün olan en kısa sürede yasal bir seçim için çalışacaklarını açıkladı. Parti listesi başvurusu kalan 24 saatte aceleyle yeni bir liste hazırladı. EAE-ANV seçimlere katılabildi ve 94,253 oy aldı.

Güncel durumu[değiştir | kaynağı değiştir]

Şubat 2008'de İspanya hükûmeti, 2008 genel seçimlerinde yer almalarını engellemek için EAE-ANV'yi yasadışı ilan etti. Dava, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne taşındı ve mahkeme, İspanya yargısının EAE-ANV'nin aslında Batasuna'ya legal süsü verilmiş dolandırıcı bir parti olduğu kararını onadı.

Parti yasa dışı ilan edilmesine rağmen mahkeme kararı geriye dönük değildi ve EAE-ANV'den seçilmiş adaylar 2011'deki seçimlere kadar görevlerinde kaldılar.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]