En svensk tiger
En svensk tiger(İsveççe: [ɛn ˈsvɛnːsk ˈtǐːɡɛr] ) bir slogan ve İkinci Dünya Savaşı sırasında İsveç'teki bir propaganda kampanyasının parçası haline gelen bir imajdı. Amacı, gizliliği teşvik ederek casusluğu önlemekti.
Açıklama[değiştir | kaynağı değiştir]
İsveççe'de, svensk kelimesi hem sıfat olan "İsveç", hem de isim olan "İsveçli" anlamına gelebilirken kaplan, hayvan için isim veya fiil tiga'nın (''sessiz kalmak'', veya daha çok konuşma dilinde ''ağzını kapalı tutmak) şimdiki zamanı anlamına gelebilir. Böylece bu durum postere "İsveç kaplanı" veya "bir İsveçli sessiz kalır" anlamına gelen çifte ifade vermektedir.[1] Bu ifade Birleşik Devletler'deki ''Loose lips sink ships. (Türkçe: Gevşek dudaklar gemileri batırır.)'' ve Birleşik Krallık'taki "Careless talk costs lives (Türkçe: Dikkatsiz konuşma hayatlara mal olur.)" ve diğer benzer savaş sloganları ile karşılaştırılabilir.[2]
Komisyon ve Kullanım[değiştir | kaynağı değiştir]
Propaganda kampanyasının ünlü posteri 1941'de İsveç Ulusal Bilgi Kurulu (İsveççe: Statens informationsstyrelse, SIS) tarafından görevlendirilen Bertil Almqvist tarafından yapıldı.[3] Afiş, İsveç ulusal güvenliğine zarar verebilecek bilgiler hakkında gizliliği teşvik etmek için aynı yıl başlatılan Vaksamhetskampanjen'in (İsveç Teyakkuz Kampanyası) ana sloganı oldu.
Hukuk Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]
Bertil Almqvist 1972'de öldü ve 2002'de posterin/logonun telif hakkı Beredskapsmuseet'e (Türkçe: Askeri Hazırlık Müzesi) devredildi. On bir yıllık yasal savaşın ardından, görüntüyü izinsiz kullanan İsveç Silahlı Kuvvetleri, 2008 yılında telif hakkı sahiplerine 700.000 İsveç Kronu ödeme yaptı.[3]
2020'de İsveçli hicivci Aron Flam, "Det här är en svensk tiger" adlı kitabında görüntünün bir varyantını kullandıktan sonra telif hakkı ihlali nedeniyle yargılanmıştı.[4]
Ayrıca Bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- MUST (Militära underrättelse- och säkerhetstjänsten)
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Thomsen, Dante (1 Ekim 2014). "Bahnhof stoppar hyllning till "En svensk tiger" efter påtryckningar" [Bahnhof cancels their tribute to "En svensk tiger" after arm-twisting]. www.dagensmedia.se. Dagens Media. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2015.
- ^ Stemme, Fred. "Loose lips sink ships" (PDF). www.hourglasshistoricals.com. Hourglass Historicals. 12 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2015.
- ^ a b "En Svensk Tiger". www.beredskapsmuseet.com. Beredskapsmuseet. 29 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2015.
- ^ Farran-Lee, Lydia (24 Eylül 2020). "Rättslig strid om En svensk tiger inleds i dag" (İsveççe). Sveriges Television. 24 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2020.