Elliott dalga prensibi
Elliott dalga prensibi, finans piyasalarında piyasa döngülerinin incelenmesi ve tahmin edilmesinde kullanılan bir teknik analiz yöntemidir. Yöntem, 1930'lu yıllarda, Amerikalı bir muhasebeci olan Ralph Nelson Elliott (1871–1948)tarafından keşfedilmiş ve daha sonraki yıllarda onun ismiyle anılmaya başlamıştır; beş dalga prensibi olarak da bilinir. Temel varsayımı, finansal piyasalarda fiyatların sınırlı sayıda kalıpla yükselip, gerilediği ve her bir kalıbı oluşturan parçaların ya da yaygın olarak kullanılan ifadeyle dalgaların birbirleriyle belli bir fiyat-zaman ilişkisi içinde olduğudur.
Teori, finans çevrelerinde ilk kez, Ralph Nelson Elliott tarafından 1938 yılında yazılan The Wave Principle isimli kitapla duyulmuş, o tarihten itibaren de Elliott'ın ismiyle beraber anılmaya başlamıştır. Elliott'ın 1939 yılında Financial World dergisinde yayınlanan bir dizi makalesiyle daha geniş bir çevrede duyulmuş, 1946 yılında yayımlanan Nature’s Laws: The Secret of the Universe(Doğanın Yasası: Evrenin Gizemi" isimli kitapla bugün bilinen ve yaygın bir şekilde kullanılan son halini almıştır.
Temel kavramlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Elliott Dalga Prensibi, yatırımcı davranışının, ortak davranış kalıpları oluşturmak üzere sürü psikolojisi ile güdülendiğini ve bu güdülenme sonucunda iyimserlikle kötümserlik arasında doğal bir ritme uygun olarak dalgalandığını kabul eder. Bu dalgalanmalar, her vadede düzgün ve düzenli piyasa trendleri oluşturur.
Elliott modelinde fiyatların mesafe katettiği dönemlere itki, katedilen mesafenin aksi yönünde geçici duraklama dönemlerine düzeltme denir. İtkiler her zaman beş dalgadan oluşurken, düzeltmeler (birkaç istisnası dışında) üç dalgadan oluşur. Beş dalgadan oluşan itkisel dalga ile bu dalgaya aksi yönde gelişen ve beş dalgada katedilen mesafenin sadece belli bir yüzdesini geri alan üç dalgalık yapıya 5+3 döngüsü denir.
İtkisel dalgaları oluşturan alt-dalgalar rakamlarla (1,2,3,4,5), düzeltme dalgalarını oluşturan alt-dalgalar harflerle (A,B,C) etiketlenir.
Dalga derecesi
[değiştir | kaynağı değiştir]5+3 döngüleri birleşerek daha büyük döngüler oluştururlar. Bu şekilde oluşan fraktal kalıplar, her vadede birbirinin benzeri yapıların ortaya çıkmasına neden olur. Mesafe kateden itkisel bir dalganın 1,3 ve 5 olarak etiketlenen alt-dalgaları da kendi içlerinde beş dalgalık yapılardır. Hareketin ana yönüne aksi yönde ilerleyen 2 ve 4 no'lu dalgalar ise sadece üç alt-dalgadan oluşur.
Elliott dalga prensibi'nde, farklı vadelerde oluşan bu yapılara derece denir ve her derecenin özel bir adı vardır:
- Grand supercycle: birkaç yüzyıl
- Supercycle: birkaç on yıl (40–70 yıl civarında)
- Cycle: birkaç yıl (uzatmalarda birkaç on yıl)
- Primary: birkaç ay ya da birkaç yıl
- Intermediate: birkaç hafta-ay
- Minor: birkaç hafta
- Minute: birkaç gün
- Minuette: birkaç saat
- Subminuette: birkaç dakika