Ecdebiye
| Ecdebiye أجدابيا | |
|---|---|
 | |
  Ecdebiye | |
| Ülke |  Libya |
| İl | El Vahat ili |
| Nüfus (2010)[1] | |
| • Toplam | 76.968 |
Ecdebiye[kaynak belirtilmeli] (Arapça: أجدابيا), Libya'da bir şehirdir. Sirenayka bölgesinde, ülkenin kuzeydoğusunda bulunan şehir El Vahat ilinin merkezidir. Bingazi'nin yaklaşık 150 km güneyindedir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Şehir 4. ve 5. yüzyıllarda var olduğu bilinen Corniclanum şehriyle aynı yerdedir.[2] Tatlı suya ev sahipliği yapması ve çöldeki el Ucla ile Celu vahalarından gelen kervanların izlediği yolla Kuzey Afrika ticaret yolunun kesiştiği yerde bulunması nedeniyle önem kazandı.[3] 912 yılında şehrin yağmalanmasının ardından Fatımiler döneminde şehre bir saray ve cami inşa edildi.[4] 1051-52 yıllarında yeniden yağmalanan şehir uzun süreli bir gerileme yaşadı.[3]
Osmanlılar döneminde Sirenayka'nın batısında küçük bir idari merkez statüsü kazanan şehir yeniden büyümeye başladı. 20. yüzyılın başlarında Senusiye hareketi için önemli bir merkez haline geldi ve Libya'nın kontrolünü 1911'den beridir elinde İtalya'yla yapılan bir anlaşmayla kurulan Senussi yönetimindeki özerk bölgenin başkenti oldu. Nisan 1923'te anlaşmanın feshiyle İtalyanlar Ecdebiye'yi ele geçirdi ve önemli bir askeri ileri karakol olarak kullanmaya başladı.[3]
Yakınlardaki Brega şehrinde petrol endüstrisinin gelişmesi Ecebiye'yi de olumlu yönde etkiledi. Bir nüfus patlaması yaşayan şehirde nüfus 1979 yılında 32,000'e yükseldi. Polis karakolları, eğitim kurumları ve Bulgaristan tarafından işletilen bir hastaneye kavuşan şehir buna rağmen nispeten gelişmemiş kaldı, pek çok yol asfaltlanmaktansa toprak olarak bırakıldı. Libya'nın kabilelerden oluşan toplum yapısı da değişik bir kentleşmeye yol açtı. Zuveya kabilesi şehrin dış kesimlerine yerleşim orada çadır kamplarını kurdu, daha sonra bunların yerini evler aldı.[5]
2011 Libya İç Savaşı'nda, Ecdebiye Muharebesi ve Brega-Ecdebiye Yolu Muharebesi sırasında şehir birkaç kez Kaddafi güçleri ile Ulusal Geçiş Konseyi (UGK) güçleri arasında el değiştirdi. UGK güçleri şehrin hakimiyetini mart ayının sonunda kazanmasının ardından bir daha kaybetmedi.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Libya: largest cities and towns and statistics of their population". 4 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2011.
- ^ al-ʻĀmmah lil-Āthār wa-al-Matāḥif wa-al-Maḥfūẓāt, Idārah. Libya antiqua, Volumes 8-10, p. xlii. Libyan Department of Antiquities, 1971
- ^ a b c Azema, James. Libya handbook: the travel guide, sf. 136-137. Footprint Travel Guides, 2000. ISBN 9781900949774
- ^ Petersen, Andrew. "Ajdabiya (Roman Corniclanum)". Dictionary of Islamic Architecture, sf. 8-9. Routledge, 1999. ISBN 9780415213325
- ^ Davis, John. Libyan politics: tribe and revolution : an account of the Zuwaya and their government, pp. 82-84. University of California Press, 1988. ISBN 9780520062948
- ^ Hubbard, Ben; Lucas, Ryan. "Air Raids Force Gadhafi Retreat, Rebels Seize East" The Associated Press, 26 Mart 2011
 | Libya'daki bir yerleşim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |