ETA (ayrılıkçı grup)

Euskadi Ta Askatasuna
Euskadi Ta Askatasuna
Kuruluş	1959-2 Mayıs 2018
Lider(ler)	Josu Urrutikoetxea; David Pla; Iratxe Sorzabal; Izaskun Lesaka
Etkin bölgeler	İspanya; Fransa
İdeoloji	Bask milliyetçiliği; Devrimci sosyalizm; Avrupa federalizmi

Bask Yurdu ve Özgürlük ya da ETA (Baskça: Euskadi Ta Askatasuna), İspanya ve Fransa sınırları içinde yaşayan Bask kökenli topluluğa ait bağımsız bir devlet kurma amacı güden Marksist-Leninist, ayrılıkçı örgüt. 20 Ekim 2011'de silahlı mücadeleye son verdiğini açıklamıştır.^[1]

1959 yılında Franco diktatörlüğüne karşı kurulan örgüt, İspanya'nın kuzeyindeki ve Fransa'nın güney batısında bulunan Bask bölgesinin bağımsızlığı için 1968 yılından bu yana faaliyetlerde bulundu. ETA, zaman içinde kültürel hakların savunuculuğu düzleminden, silahlı eylem biçimine yönelmiştir. 1979'da hükûmet tarafından Bask Bölgesi'nde yaşayan yaklaşık iki milyon kişiye önemli ölçüde özerklik tanınmasına rağmen tam bağımsızlık için silahlı mücadeleye devam etmiştir. Batasuna ismiyle bilinen ve şu an yasaklanmış durumda olan parti de örgütün siyasi kanadını oluşturmaktaydı. Bu parti Bask Bölgesi'nde oyların genelde %10 ile %20'sini toplamaktaydı. Ayrıca 1968'den bu yana düzenlediği kanlı eylemlerle 850 kişinin ölümüne neden olan ETA, İspanya'nın yanı sıra Avrupa Birliği ve ABD tarafından da terör örgütleri listesine alındı. ETA, 24 Mart 2006'da yapılan ateşkesi ihlal etmiş ve 30 Aralık 2006'da Madrid Barajas Uluslararası Havalimanı'nda bir bombalı saldırıda bulunmuştu. 9 Nisan 2017'de artık tamamen silahları bırakıp silahların bulunduğu 8 adet depoyu söyleyen ve süresiz ateşkes ilan eden ETA, 1968-2011 yılları arasında toplam 829 kişinin ölümünden sorumlu tutulmaktadır.^[2]

Tarihçe

1959 - ETA kuruldu.
1968 - ETA ilk ölümcül eylemini yaptı.
1973 - Franco rejiminin güçlü simalarından Amiral Carrero Blanco öldürüldü.
1974 - ETA biri silahlı mücadele, diğeri siyasi-askeri kanat olmak üzere ikiye bölündü.
1976 - Nisan ayında Fransanın Güney sınırında 2 ispanyol polis suikastla öldürüldü.
1978 - ETA'nın siyasi kanadı Herri Batasuna kuruldu.
1979 - İspanya, Bask Bölgesi'nin özerk statüsünü onayladı.
1987 - Barselona'da ETA saldırısında 21 kişi öldü.
1992 - Madrid 'deki ETA saldırısında 6 asker öldü.
1993 - Madrid 'deki tekrarlanan saldırıda 5 sivil öldü
1997 - Belediye meclisi üyesi Miguel Angel Blanco Garrido kaçırılıp öldürüldü.
1998 - ETA tek taraflı ateşkes ilan etti.
1999 - ETA hükûmetle görüşmelerin kesilmesinin ardından ateşkesi bozduklarını açıkladı.

2000-Ocak ayında Madrid 'deki bombalı saldırıda biri üst düzey savcı 3 kişi ölür. Çok sayıda kişi yaralanır.

24 Mart 2006 - ETA süresiz ve kalıcı ateşkes ilan etti.
30 Aralık 2006 - Madrid’deki Barajas Havaalanı'nındaki saldırıda 2 kişi öldü. ETA böylece ateşkesi bozmuş oldu.
24 Ağustos 2007 - Durango şehrindeki patlamda 2 kişi yaralandı.
14 Mayıs 2008 - Legutiano şehrindeki jandarma kışlasının önünde meydana gelen patlamada bir jandarma öldü, ikisi kadın dört jandarma yaralandı.
19 Haziran 2009 - İspanya'nın kuzeyindeki Bask bölgesinde bir aracın infilak etmesi sonucunda 49 yaşındaki polis memuru Eduardo Puelles Garcia öldü.
5 Eylül 2010 - ETA örgütü bundan böyle 'demokratik' yollarla mücadele edeceğini ve silahlı mücadeleyi bıraktığını ilan etti.
10 Ocak 2011 - ETA, kalıcı ateşkes ilan ettiğini duyurdu. Ancak hükûmet ETA'dan ateşkes değil, silah bırakmasını istediklerini vurguladı.
20 Ekim 2011 - ETA, silah bırakma kararı aldığını açıkladı.^[1]
23 Mart 2017 - ETA, 8 Nisan 2017 tarihi itibarıyla tamamen silahsızlanacağını ileri sürdü. Bizzat örgütün açıklaması ile yaklaşık altı yıllık sessizlik sona erecek.^[3]

Amblemi

ETA'nın simgesinde Bietan jarrai^{[not 1]} yazılmaktadır. Buradaki yılan şekli siyaseti, balta da silahlı mücadeleyi simgelemektedir.

Ayrıca bakınız

GAL

Kaynakça

^ ^a ^b 20.10.2011 tarihli Hürriyet haberi 22 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ [1] 23 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BBC haberi
^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2017.

Notlar

^ "İkisinden de geri kalma!" olarak Türkçeye çevrilebilir.

[Hürriyet-1] 20.10.2011 tarihli Hürriyet haberi 22 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[2] [1] 23 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BBC haberi

[3] "Arşivlenmiş kopya". 24 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2017.

[4] "İkisinden de geri kalma!" olarak Türkçeye çevrilebilir.

[1]

[2]

[3]

[not 1]